برخی از فعالان زیست محیطی با بیان اینکه سالانه بیش از ۱۷۷ هزار تن پلاستیک در ایران تولید می شود که برابر با ۵۰۰ تن در روز است از هیات های مذهبی خواستند تا از ظروف یکبار مصرف تجدید پذیر در مساجد و تکایا استفاده کنند.
آنها می گویند: مصرف ظروف یکبار مصرف آن در ایام محرم و صفر تا دو برابر افزایش می یابد.
استفاده از ظروف یکبار مصرف که بخش زیادی از زباله تولید شده در دنیا را به خود اختصاص می دهد، دستاورد زندگی شهر نشینی است که در سراسر دنیا سالانه شاهد افزایش مصرف آن هستیم. آمارها نشان می دهد روزانه ۳٫۵ میلیون تن زباله در دنیا تولید می شود که سهم ایران در این میان ۴۰ هزار تن در روز یعنی ۱٫۱۵ صدم درصد زباله دنیا است.
سالانه بیش از ۱۷۷ هزار تن پلاستیک در ایران تولید می شود که برابر است با ۵۰۰ تن در روز که حجم زیادی از زباله را باعث می شود.
حسین عبیری گلپایگانی فعال محیط زیست و رییس انجمن کوهستان سبز به خبرنگار علمی ایرنا گفت: آمارها نشان می دهد بالا بودن سرانه مصرف ظروف پلاستیکی در ایران باعث شده است ایران در شمار ۱۰ کشور اول دنیا از لحاظ مصرف پلاستیک قرار گیرد.
وی افزود: ۱۰٫۲۸ صدم درصد مواد زاید در ایران پلاستیک است این در حالی است که ماندگاری پلاستیک در طبیعت بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ سال است که این مدت زمان تاثیرات جبران ناپذیری بر طبیعت وارد می کند.
این فعال محیط زیست ادامه داد: این در حالی است که میزان مصرف ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف در ایام محرم و روزهای تاسوعا و عاشورا تا دو برابر افزایش می یابد.
تحقیقات کارشناسان نشان می دهد: با مصرف نکردن یک کیسه پلاستیکی در هفته در هر خانواده ایرانی، می توان از مصرف حدود ۸۱۶ میلیون کیسه پلاستیکی در سال جلوگیری کرد.
طبق آمار به دست آمده از محققان امریکایی سالانه بین ۵۰۰ میلیون تا ۱ تریلیون کیسه پلاستیکی توسط مردم در سراسر جهان استفاده می شود، به عبارتی روزانه ۲۳ میلیون کیسه پلاستیکی به مشتریان عرضه می شود .
طبق این گزارش، هر فرد روزانه ۳ قطعه پلاستیک وارد چرخه محیط زیست می کند.
مسوولان محیط زیست ژاپن اعلام کرده اند:استفاده بی رویه از پلاستیک سبب ایجاد کوه های پلاستیک زباله می شود که موجب آلودگی محیط زیست، آلوده شدن اقیانوس ها و افزایش گرمای کره زمین می شود.
کارشناسان معتقدند تغییر الگو و کاهش مصرف کیسه ها، ظروف یکبار مصرف و محصولات پلاستیکی و به جای آنها استفاده از ظروف با پایه گیاهی مانند نشاسته، ذرت و سیب زمینی و نیز بازگشت به فرهنگ سنتی استفاده از کیسه های پارچه ای برای خریدهای روزانه و ظروف ملامینی و چینی برای توزیع نذورات منجر به کاهش و حذف مشکلات زیست محیطی ، بهداشتی و اقتصادی کشور در این عرصه می شود.
در ایران ظروف یکبار مصرف گیاهی دارای ۳۰ تا ۴۰ درصد مواد نشاسته ای گیاهی است که همراه با ترکیبات دیگر ساخته می شود. این ظروف تخریب پذیر بوده و در زمان کوتاه تری نسبت به ظروف پلاستیکی در محیط زیست تجزیه می شوند.
در امریکا و اروپا ظروفی تولید و عرضه می شود که از نشاسته گیاهی و قابل خوردن است.
عبیری درباره مزایای ظروف یکبار مصرف با پایه گیاهی گفت: سازگاری با محیط زیست، عاری از هر گونه اثرات مضر پلاستیکی به دلیل تماس با غذای داغ – اسیدی و چرب، قابل تجزیه بودن در خاک، مصرف انرژی کمتر در فرایند تولید و تهیه شده از منابع اولیه تجذیذ پذیر برخی از این مزایا است.
این فعال محیط زیست افزود: در ایام سوگواری تاسوعا و عاشورا و به طور کلی ماه محرم و صفر شاهد افزایش مصرف ظروف یکبار مصرف پلاستیکی در کشور به ویژه در کلان شهرها هستیم که ماندگاری پلاستیک در طبیعت اثرات سوء دارد.
وی ادامه داد: بر این اساس ستاد ویژه محیط زیست شهرداری تهران دستورالعمل آموزشی در خصوص حفاظت از محیط زیست در ایام سوگواری محرم و صفر ویژه هیات های مذهبی و مساجد را صادرکرده است.
عبیری گفت: دراین دستورالعمل به افزایش استفاده از ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف و مضرات استفاده از آنها برای غذاهای گرم و مضرات آن بر محیط زیست اشاره و تاکید شده است.
وی افزود: متاسفانه در اطراف هر تکیه و هیات مذهبی تلی از ظروف یکبار مصرف دیده می شود و در بسیاری موارد دیده می شود که ظاهر یک خیابان به علت حجم زیادی که ظروف یکبار مصرف که بر روی زمین رها شده است، تغییر می کند.
این فعال محیط زیست ادامه داد: علاوه بر اینکه به محیط زیست آسیب وارد می کند موجب آبگرفتی معابر نیز می شود که در این دستورالعمل بر مدیریت بیشتر و دقیق تر پسماندهای خشک از سوی تکایا ، مساجد و هیات های مذهبی تاکید شده است.
به اعتقاد محققان استفاده از ظروف پلاستیکی یکبار مصرف علاوه بر اینکه به محیط زیست آسیب وارد می کند، اگر برای غذاهای داغ استفاده شود موجب بروز انواع بیماری ها از جمله سرطان می شود.
طبق گزارش پایگاه خبری سازمان محیط زیست، محمد درویش مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی این سازمان نیز در این باره به سه خطای محیط زیستی هیات های عزاداری در ایران اشاره کرد و گفت: تازه ترین آمارهای منتشر شده از سوی متخصصان و صاحب نظران، حکایت از آن دارد که فقط در سال ۱۳۹۲ و در اوج فشارهای اقتصادی تحمیل شده بر علیه ایران، ایرانیان بیش از ۱۰ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان از سرمایه های خود را برای جبران بخشی از هزینه های درمانی سرطان پرداخت کردند، بیماری مهلکی که به گفته رییس کنگره ملی کنترل سرطان، سالانه ۴۵۰ هزار سال از عمر ایرانیان را تلف می کند.
وی افزود: علاوه بر آن، سالانه میلیاردها تومان از درآمد های شهرداری ها که می تواند برای توسعه و تجهیز زیرساخت های مورد نیاز شهروندان ایران به کار گرفته شود، صرف جمع آوری، جدا سازی و ساماندهی ظروف و اشیاء پلاستیکی رها شده در محیط زیست می شود؛ ظروفی که در صورت ماندن در طبیعت، خود به قاتل شماره یک کیفیت منابع آب و خاک و تشدید مرگ و میر جانداران خشکی زی و آبزی بدل می شود و ممکن است خسارت هایی غیرقابل پیش بینی تر، وسیع تر و هنگفت تر ایجاد کند.
درویش گفت: در چنین شرایطی، به نظر می رسد با مهار بخشی از سهل انگاری ها و رعایت هنجارهای محیط زیستی در اجرای مناسبت های ملی – آیینی یا مذهبی، می توان به شکلی معنی دار در کاهش این تاراج بزرگ عمر و کیفیت زندگی ایرانیان، نقشی مثبت و پیش برنده ایفا کرد؛ نقشی که شاید مسوولیت اصلی آن بر دوش زنان و مردان پاکدل، خداجو و حسین دوستی است که به ویژه در ایام سوگواری سالار شهیدان در قالب هیات های عزاداری می کوشند تا غذایی گرم و نوشیدنی ای گوارا برای عاشقان عزادار حسین (ع) فراهم کنند.
وی گفت: اصرار بر استفاده از ظروف یکبار مصرف پلیمری که منشا نفتی دارد، اصرار برخرید و استفاده از ظروف پلاستیکی تجزیه ناپذیر و ممناعت از خرید ظورف یکبار مصرف با پایه گیاهی به بهانه صرفه جویی در مخارج سه خطای محیط زیستی هیات های عزاداری در ایران است.
مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: همانگونه که بارها از سوی سازمان حفاظت محیط زیست اطلاع رسانی شده است، اولا تا آنجا که می توانید از مصرف این مواد خود داری کنید، دوما هرگز محصولات پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف را نباید از مراکز غیر معتبر خریداری کرد و سوما هیات های عزاداری نباید مسوولیت خود را با تهیه و پخش نذورات بین سوگواران حسینی، پایان یافته تلقی کرده و تمهیدی درخور و کارآمد برای جمع آوری ظروف استفاده شده نیاندیشند.
