طرح مسائل و مشکلات زیست محیطی شاید زمانی یک موضوع فانتزی به شمار می آمد، اما اکنون به یکی از مهمترین موضوعاتی بدل شده که همه ی ما به نوعی با آن دست به گریبان هستیم و تکرار آن هم مفید به فایده است.برخی می گویند: زباله هایی همچون باقی مانده غذا، پوست میوه جات و… جذب طبیعت می شوند و در آینده خطری برای محیط زیست ایجاد نمی کنند،بنابراین آنها را در طبیعت رها می کنند.
با قبول اینکه این گفته صحیح است همین جا باید به کسانی که این گونه فکر می کنند متذکر شد،درست است که این زباله ها قابلیت جذب را در طبیعت دارند و نسبت به سایر زباله ها سریع تر جذب می شوند،حداقل زمانی را برای جذب شدن نیاز دارند.
با رها کردن آنها در طبیعت جلوه بصری و زیبای طبیعت را از بین می بریم و گاهی نیز برخی از این زباله ها بوی بدی از خود ساطع می کنند.پس از هر تفریح و مسافرتی بهتر است زباله هایی مثل پوست میوه ها را در زمین دفن کرد و زباله های دیگر را همراه با خود به شهر آورده و در سطل های مخصوص زباله قرار دهیم.
عده ای دیگر هستند که متاسفانه زباله های پلاستیکی (انواع بطری های نوشیدنی، ظروف یک بار مصرف و…) را در طبیعت رها می کنند.
منابع گوناگون اعداد و ارقام متفاوتی را برای مدت زمان جذب این گونه زباله ها برشمرده اند (از ۳۰۰ تا ۶۰۰ سال) اما چیزی که به نظر مهم تر می رسد، کُند و آرام بودن دوره جذب است.
به این افراد باید گفت که با رها کردن هر زباله پلاستیکی در طبیعت برای نسل های آینده چه چیزی به یادگار می گذاریم؟ آیا رها کردن زباله در طبیعت راحتی ما را در پی دارد و یا بر دشواری های ما می افزاید؟
مسئله مهم دیگری که مسافران و گردشگران با آن مواجه می شوند نحوه آتش روشن کردن در جنگل است.
برخی مسافران در نحوه ایجاد آتش و خاموش کردن آن بی توجه هستند و سالانه بخشی از جنگل های زیبای شمال کشور را دچار آتش سوزی می کنند.
دانستن چند نکته به صورت خلاصه و مطرح کردن برخی مسائل ساده و به نظر پیش پا افتاده می تواند کارگشا و موثر باشد:
۱. مطمئن شوید اطراف آتش به شعاع ۱ تا ۵/۱ متر عاری از موجود زنده است.
۲. اگر نتوانستید چنین مکانی را پیدا کنید از گودال کوچک بر روی زمین استفاده و یا با سنگ چین نمودن ، موقعیت بر افروختن آتش را مهار کنید.
۳. آتش روشن نکردن پیرامون منابع سوختی موجود در طبیعت (شاخه و برگ درختان خشک، مراتع خشک شده و…)
۴. موقع خواب یا موقع حرکت و ترک محل ، مطمئن شوید که آتش به طور کامل خاموش شده است. از آب و یا خاک مرطوب برای خاموش نمودن آتش استفاده کنید.
۵. به عنوان یک طبیعت گرد متعهد ، مسئول آتش برافروخته شده را بپذیریم. این را هم بدانیم که افروختن آتش کار ساده ای است اما استفاده از آتش و مهار آن نه.
اما در صورتی که در اثر سهل انگاری خود و دیگران با یک آتش سوزی روبه رو شدیم چه اقداماتی را باید انجام دهیم:
اول: با حفظ خونسردی سمت باد را تشخیص داده و جهت آتش را تخمین بزنیم.
دوم: تنها در صورت محدود بودن آتش سوزی با استفاده از قطع رابطه آتش با برگ های خشک روی زمین و خار و خاشاک و شاخه های خشک درختان و مواد اشتعال زا محدوده آتش را به حداقل ممکن برسانیم.
سوم: در صورت سرکش بودن آتش و عدم امکان کنترل و مهار آن تنها سعی کنیم خود و سایرین را به نقطه ای امن خارج از محدوده آتش هدایت نموده ،سریعا” واحدهای امداد و نجات، محیط بانان، جنگل بانان و سایر مراجع ذیربط را مطلع نمائیم. (تلفن رایگان امداد جنگل و مرتع ۱۵۰۴)
چهارم: با مشاهده هرگونه آتش رها شده توسط دیگران به عنوان یک عامل اساسی در پیشگیری از آتش سوزی از کنار آتش رها شده بی تفاوت و غیر مسئولانه عبور ننموده و خود اقدام به خاموش نمودن آتش کنیم. شاید این آتش رها شده خود سر منشاء آتش سوزی بزرگی شود.
«جنگل که رفت
هیزم شکن سرایدار شد
و بر دیوار مدرسه
با زغال نوشت:
حفظ محیط زیست
حفظ زندگی است!»
نکته آخر این که: بعد از ترک طبیعت چیزی به جز رد پا در آن باقی نگذاریم و چیزی هم به جز عکس از آن با خود به یادگار نبریم.
احسان سمیع زاده / فعال محیط زیست، روزنامه نگار و کارشناس کشاورزی
احسان سمیع زاده / فعال محیط زیست، روزنامه نگار و کارشناس کشاورزی
