پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)/ اسماعیل کهرم*: آمارها و اطلاعاتی که در ارتباط با زمینخواری وجود دارد، شبیه به چیزی است که ما از یک کوه یخ شناور در آب میبینیم. ما فقط میتوانیم ۱۰ درصد از نوک کوه یخ را که بیرون است ببینیم و ۹۰ درصد آن را که بیرون نیست نمیبینیم.
در زمینه زمینخواری اطلاعات دقیقی وجود ندارد و آمارها و اطلاعاتی هم که منتشر میشود نمیتوانند تمام زوایای مشکل را نشان دهند. اطلاعات اندکی هم که در این زمینه داریم بر اساس آمارهایی است که گهگاهی منتشر میشود. مسالهای که در رسانهها هم مطرح شد این بود که عدهای سودجو در بعضی از مناطق کشور توانستهاند دست به زمینخواری بزنند اما مسئله مهمی که در این رابطه مطرح میشود این است که با توجه به سختگیریهایی که ثبت احوال در دادن سند دارد و در دادن قبالهها مواظب است که حتی نیم متر هم جابهجا نشود این افراد چگونه میتوانند چندین هکتار زمین را به سادگی بالا بکشند و کسی هم متوجه نشود؟ بیشتر آمارهایی که در این زمینه وجود دارند بر اساس حدس و گمان هستند.
زمینخواری، جنگلخواری و کوهخواری همچنان در جریان است. امیدواریم که در این زمینه اقدامات مفیدی صورت بگیرد. مشکل اصلی در این زمینه تقلیدی شدن زمینخواری است. زمینخوارهای خرد وقتی که میبینند جلوی زمینخواریهای کلان گرفته نمیشود آنها هم روبه سوی زمینخواری میآورند. در این زمینه لازم است مسئولان مانند اقداماتی که در گذشته انجام دادهاند دست به افشای افرادی که در این زمینه دخیل هستند، بزنند و با روشنسازی بیشتر به میزان زیادی از زمینخواریها کاسته شود.
زمانی که با زمینخوارهای کلان برخورد جدی صورت گیرد و جلوی آنها گرفته شود از فعالیت زمینخوارهای خرد به میزان زیادی کاسته میشود. اما در صورتی که الان جلوی زمینخوارها گرفته نشود، با توجه به تبعاتی که این مشکل ایجاد میکند به سختی میتوان در آینده جلوی زمینخواری را گرفت. این بیت سعدی که «ســرچــشـمـه شـایـد گـرفـتــن بــه بــیـل/ چـو پـر شـد نـشـایـد گـذشـتـن بـه پـیـل» بهخوبی نشاندهنده این مطلب است. زمینخواری با خود تبعات بسیاری به همراه دارد. قانون میگوید که در ارتفاع بالای هزار و ۸۰۰ متر نباید دست به ساختوساز زد زیرا نابودکردن جنگل در این مناطق میتواند لطمات جبرانناپذیری به محیط زیست بزند. هر هکتار جنگل در این مناطق میتواند جلوی ۵/۷ تن ریزگرد را بگیرد. یکی از دلایل اصلی که ورود ریزگردها به پایتخت و سایر استانهای کشور با خود تا این حد ضرر به همراه دارد قطع کردن درختان جنگل در این مناطق است. از سوی دیگر، در ارتفاع هزار و ۸۰۰ متر آب جذب زمین میشود و بسیاری از سفرههای آب زیرزمینی در این مناطق شکل میگیرد. ساختمانسازی در این مناطق لطمات جبرانناپذیری به محیط زیست میزند زیرا باعث میشود سفرههای آب زیرزمینی و مراتع از بین بروند.
از بین رفتن جنگلها و نابودی محیط زیست برای ساختمانسازی باعث میشود که آلودگی هوا روزبهروز بیشتر شود و هوا دیگر آن هوای سابق نباشد. برای کاستن از این مشکلات که از عواقب زمینخواری، جنگلخواری و کوهخواری هستند لازم است که مسئولان در این زمینه دست به شفافسازی بزنند و افراد خاطی را به مراجع قضایی معرفی کنند. با شناسایی افرادی که دست به زمینخواری میزنند و افرادی که از آنها حمایت میکنند و افشای آنها و محاکمه کردنشان به میزان زیادی از آمار زمینخواری کاسته میشود.
*مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست
اسماعیل کهرم/ روزنامه آرمان