خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)؛ محمد درویش متولد سال ۱۳۴۴ در تهران و دانش آموخته رشته مهندسی مرتع و آبخیزداری و همچنین مدیریت محیط زیست است. او عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور و رئیس موسسه تحقیقات مولفه های اقتصادی- اجتماعی بیابان زدایی و دارای تالیفات متعدد در زمینه مباحث زیست محیطی است.
او هم اکنون مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست است. او معتقد است مهمترین بحرانهای زیست محیطی جامعه ایران به ترتیب اولویت فرسایش و جابه جایی خاک، بحران آب، آلودگی هوا، تنوع زیستی و نادانی هستند.
ما با پنج مخاطره جدی در سرزمین ایران در حوزه محیط زیست روبرو هستیم. این پنج مخاطره را اگر بخواهیم از نظر اهمیت به آنها اشاره کنیم اول بحث خاک است، نرخ فرسایش خاک و جابه جایی خاک در کشور ما فوق العاده نگران کننده است و میزان جابه جایی یا از دست رفتن خاک در کشور ما شش برابر میزان تولید خاک است.
بحران آب در مملکت ما جدی است. پدیده استفاده بی رویه از سفرههای آب زیرزمینی تبدیل شده است به پدیده فرونشست زمین و تقریبا الان در همه مناطق ایران از دامنه های سهند و سبلان تا دامنههای کوهرنگ در چهار محال و بختیاری تا تهران، اصفهان، شیراز، کرمان، سمنان و خراسان ما با پدیده نشست زمین روبه رو هستیم و بیشترین آن به ۵۴ سانتیمتر در سال در دشت دشتاب جهرم گزارش شده که ۱۴۰ برابر آن چیزی است که در اتحادیه اروپا شرایط بحرانی اعلام می کنند و ما متوجه این خطر نیستیم.
در ایران بین ۳۰۰ سال تا ۱۱۰۰ سال طول می کشد تا یک سانتیمتر خاک تولید بشود ولی دو میلیارد تن خاک را ما داریم در سال از دست می دهیم که این سه برابر متوسط آسیاست و بالاترین نرخ در دنیا و این مسئله سبب شده است تا متاسفانه هر سال به اندازه خاک جزیره ارزشمندمان، تنب کوچک در حقیقت از اندوخته ارزشمند خاک سرزمینمان کاسته شود.
همانطور که اشاره کردم نقش عامل انسانی علت العلل هم بحران های محیط زیستی است که در کشور ما وجود دارد. اینکه عامل انسانی این گونه دارد رفتار می کند به این خاطر است که بستر مناسب اطلاع رسانی توسط دولت ها فراهم نشده است.
سازمان حفاظت از محیط زیست یکی از فقیرترین سازمان های بدنه دولت است. بودجه سالانه سازمان محیط زیست از بودجه شهرداری ناحیه ۵ منطقه ۲ تهران هم کمتر است. چرا حالا این اتفاق افتاده است به خاطر اینکه نگاه حاکمیت و دولت به محیط زیست نگاه به چرخ پنجم است.
در حقیقت ویژگی دولتها که عمر چهار ساله دارند و مجبور هستند که در چهار سال حقانیت خودشان را ثابت کنند که بتوانند برای دور بعدی هم انتخاب بشوند و دوستان و هم جناحی های خودشان را انتخاب کنند باعث شده است که به موضوع محیط زیست که نیاز به سرمایه گذاری دست کم بیست ساله و سی ساله دارد عنایت نکنند، دولت ها ترجیح می دهند چند سازه پهن پیکر بزرگ، چند اتوبان، چند آزاد راه و چند مرکز صنعتی پر اشتغال ایجاد کنند و این را جزو بیلان شان بگذارند تا اینکه اعلام بکنند ما توانستیم طی یک برنامه درازمدت یک درصد نرخ بیابان زایی را کم کنیم. چرا حالا دولت ها به این نتیجه می رسند؟
متاسفانه اراده ملی را من نمیبینم. یعنی من نمیبینم که در سطح کلان کشور به سمت کاهش وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک حرکت کند، به سمت افزایش زیرساختهای لازم برای توسعه گردشگری در حوزه طبیعی و تاریخی و فرهنگی حرکت کنیم، به سمت استحصال انرژی های نو حرکت کنیم، به سمت بهبود ظرفیتهای اقتصادی و بازرگانی حرکت کنیم.
کاری که باید در حوزه آب انجام بگیرد این است که به غلبه تفکر سازهای در مدیریت آب پایان بدهیم.
باید به سمت اعمال مدیریت جامع در حوضه آبخیز برویم و همچنین به سمت مدیریت مصرف و به این ترتیب با استفاده از تکنیک هایی مثل بازچرخانی آب، افزایش راندمان در بخش کشاورزی، کاهش ضایعات در بخش کشاورزی که هم درآمد بیشتری برای بخش کشاورزی و همچنین کاربران آن بخش تامین بکنیم و هم مصرف آب را کاهش بدهیم.
سیاست اصولی وزارت نیرو باید این باشد که بر اساس اندوخته آبی طبیعی هر حوزه آبخیز چیدمان توسعه را طراحی بکند و اجازه ندهد با طرح های دوپینگی مثل طرح های انتقال آب یا سدسازی وضعیت اکولوژیک منطقه را به هم بزنیم.
پدیده استفاده بی رویه از سفرههای آب زیرزمینی تبدیل شده است به پدیده فرونشست زمین و تقریبا الان در همه مناطق ایران از دامنه های سهند و سبلان تا دامنههای کوهرنگ در چهارمحال و بختیاری تا تهران، اصفهان، شیراز، کرمان، سمنان و خراسان ما با پدیده نشست زمین روبه رو هستیم.
منبع: ایران فردا
گفت و گو/ ارابه نادانی بر محیط زیست ایران
خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)؛ محمد درویش متولد سال ۱۳۴۴ در تهران و دانش آموخته رشته مهندسی مرتع و آبخیزداری و همچنین مدیریت محیط زیست است. او عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور و رئیس موسسه تحقیقات مولفه های اقتصادی- اجتماعی بیابان زدایی و دارای تالیفات متعدد در زمینه مباحث زیست […]
- ارسال توسط : سردبیر
- 225 بازدید
- بدون دیدگاه