به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)؛ به گفته منابع محلی، بخش وسیعی از اراضی اطراف شهرستان بهشهر و نکا در محاصره افرادی قرار گرفته است که خود را مجاز به برداشت بی‌رویه خاک و سنگ به واسطه برخی مجوزها می‌دانند. هجوم به کوه و جنگل، برداشت بی‌رویه شن و ماسه از کوه‌های جنگلی، مهاجرت‌های اقلیمی و آفت‌ها، کمربند سبز شمالی را در معرض فشارهای متعدد قرار داده تا جایی که جانی در کالبد آن باقی نمانده است. نمونه‌ای از این اتفاقات در استان مازندران به وفور دیده می‌شود، اما یکی از این کوه‌های جنگلی که به‌شدت مورد تهاجم قرار گرفته، کوه‌های جنگلی و اراضی مستعد شیب‌دار در اطراف شهرستان‌های نکا و بهشهر است. بخشی از این اراضی به قدری برداشت سنگ و خاک در آن‌ها صورت گرفته که گودالی با عمق حدود ۳۰ تا ۴۰ و در طول حدود یک‌هزار متر ایجاد شده است. همچنین در برخی از معادن با پیشروی به حوضه جنگل‌داری بخشی از جنگل غارت شده است و البته قسمتی از این معادن هم به دلیل اقدام به موقع جنگل‌بانی برای همیشه تعطیل شده است. در این راستا سید احسان ساداتی، عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، با اشاره به نقش جنگل‌ها در توسعه کشور، اظهار کرد: برای وجود توسعه پایدار در کشاورزی، باید اکوسیستم پایداری مانند جنگل وجود داشته باشد، چرا که جنگل موجب حفظ خاک و تأمین آب می‌شود، از فرسایش جلوگیری کرده و بستر کشاورزی را نیز فراهم می‌کند. وی تصریح کرد: با بارندگی شدید فرسایش خاک اتفاق خواهد افتاد، اما با وجود جنگل «باران‌ربایی» رخ داده و آب حاصل از بارندگی‌های سیل آسا به سوی سفره‌های زیرزمینی هدایت می‌شود. عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع همچنین خاطرنشان کرد: جنگل به دلیل تصفیه هوا و زیبایی در بحث توریسم و اکوتوریسم موثر است، به‌طوری که مشاهده می‌کنیم نوار سبز شمالی از لحاظ تنوع گونه‌ها، زیبایی و تنوع زیستی بسیار کم‌نظیر است.
گونه‌های گیاهی «شب خُسب» و «ملچ» در حال انقراض
ساداتی تصریح کرد: در حال حاضر به دلیل تغییر اقلیم، تعداد موجودات جانوری و ریزگونه‌های گیاهی در حال کاهش است و در همین راستا باید محافظت از آن به صورت جدی‌تری انجام شود، به‌طوری که گونه‌های گیاهی شب خُسب و ملچ در حال انقراض بوده و اثر زیادی از آن‌ها وجود ندارد. وی به مزیت جنگل‌های شمال اشاره کرد و افزود: مزیت دیگر در شمال وجود جنگل‌های هیرکانی، تشکیل طبقات ارتفاعی و ایجاد پایداری در مناطق پایین‌دست است.
برش‌دادن کوه‌های جنگلی برای ساختوساز
عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در ادامه با اشاره به برداشت شن برای عملیات‌های عمرانی مانند آسفالت‌کردن خیابان‌ها و ساختوساز ادامه داد: یکی از عوامل تخریب جنگل‌ها و مراتع، ایجاد زیرساخت‌ها برای کارهای عمرانی و اتصالات گازرسانی است که آثار تخریبی زیادی را به همراه دارد. از آن‌جایی که اکوسیستم جنگل و مرتع محدود است، نباید دست به چنین کاری زد و باید در حراست از جنگل کوشا بود. وی با اشاره به این‌که آفریده‌های خدادادی نباید صرفاً برای استفاده از مصالح معدنی، اشتغال تعداد محدودی از افراد یا منافع مالی عده‌ای مورد تخریب قرار گیرد، تصریح کرد: منطقه‌ای حاصلخیز را که چندین سال طول کشید تا خاک آن تشکیل شود، نباید به راحتی مورد تخریب قرار گیرد و باید دانست که اگر کوه برش یابد، ایجاد آن غیرممکن است. در همین راستا و به لحاظ زمین‌شناسی برای مناطقی که شیب بالایی دارد، نباید مجوز برداشت از آن‌ها صادر شود. عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به این‌که آیا بهتر نیست به جای از بین‌بردن کوه و جنگل، مواد مورد نیاز مصالح عمرانی از استان‌هایی کویری مانند قم یا سمنان تهیه شود، نیز گفت: نمی‌توانیم وارد کردن مصالح و شن و ماسه از شهرهای کویری را مبنا قرار دهیم، چرا که کوه‌های آنجا هم به دلیل برداشت بی‌رویه مورد تخریب قرار می‌گیرند. همچنین این کار عوارض زیست‌محیطی دیگری را در پی خواهد داشت.
صنایع پتروشیمی در مقوله ساختوساز وارد شوند
وی با اشاره به این‌که صنایع به ویژه پتروشیمی‌ها در کشور باید نگاه خود را تغییر دهند تا برای تأمین مواد خام، نیازی به نابودی طبیعت نباشد، اظهار کرد: این مهم نیازمند تحول اساسی در صنعت ساختوساز است تا آسیب کمتری برای طبیعت داشته باشد. این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این‌که چرا بسیاری از معادنی که در کوه‌های جنگلی مانند بهشهر و غیره در حال فعالیت هستند با مجوز دولتی بوده و چگونه مطالعه‌ای روی این امور صورت نگرفته است، خاطرنشان کرد: دستگاه‌های نظارتی باید در صدور مجوزها دقت بیش‌تری به خرج دهند. بسیاری از افراد آگاهی ندارند که صدور مجوز معدن چه آثار تخریبی برای محیط‌زیست دارد.
مازندران اسیر مهاجرت‌های اقلیمی
ساداتی با تأکید بر این‌که باید فرهنگی ایجاد کنیم که مردم خود حافظ طبیعت باشند، گفت: اداره کل منابع طبیعی قرق‌بان‌هایی دارد، اما نمی‌تواند همه جا را تحت نظارت خود بگیرد. مازندران به دلیل خوش آب و هوایی و مناطق جنگلی، مهاجرت‌های زیادی از استان‌های دیگر به خود دیده است. عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ادامه داد: نشان‌دادن اهمیت اکوسیستم، مراتع و جنگل‌ها در قالب دوره‌های آموزشی از طریق مستند، فیلم، تیزر، رسانه‌ها و دانشگاه‌ها می‌تواند به مردم یادآوری کند که حافظ طبیعت باشند.
گفتنی است فعالیت برخی معادن و شرکت‌ها با مجوز در اطراف شهرهای نکا و بهشهر موجب تخریب و نابودی بسیاری از درختان، حفر گودال‌های بسیار عمیق و نابودی اکوسیستم آن منطقه شده است. نکته این‌جا است که با وجود این‌که مازندران همواره مورد توجه برخی بلایای طبیعی مانند سیل و سیلاب است، آیا وجود این درختان و کوه جنگلی مانعی در برابر آن نمی‌شد و حال با نابودی بخش عظیمی از آن خطر سیلاب مردم آن شهرستان‌ها را به خطر نمی‌اندازد؟ همچنین سوال دیگر این‌که آیا نابودی کوه‌های جنگلی و قطع درختان مستعد برای تهیه مصالح و… شبیه وضعیت بهشهر و نکا به صرفه‌تر است یا این‌که احتمال افزایش خطر برای آن منطقه افزایش یابد؟
منبع: سبزینه
