-در تاریخ ۴ بهمن ماه ۱۳۹۸، گفتگوی مفصلی پیرامون چالش ها و مشکلات مهندسین مشاور استان فارس داشتیم. چه تغییرات مثبتی در این فاصله زمانی در این خصوص پدید آمده است؟
تغییرات مثبت نداشتیم. بلکه تغییرات منفی و نگران کننده داشتیم.
-چرا؟
از جمله نکاتی که در آن مصاحبه بازگو شد تلاش برای اصلاح و بهبود تعرفه های مهندسین مشاور بوده است تا این حوزه بسیار کلیدی در توسعه استان از انبوهی از مشکلات برونرفت پیدا کنند. ولی چنین نشد. با اینکه چندین جلسه بین مراجع دولتی و نهاد انجمن مهندسین مشاور نیز برگزار شد، ولی متاسفانه نتیجه مثبت و معناداری نداشت.
-اخیرا سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی در حوزه صدور مجوز و رتبه های تخصصی مهندسین مشاور در زمینه کشاورزی و منابع طبیعی اقدام کرده است. همچنین وزارت کشاورزی (صدور رتبه آبیاری تحت فشار) و وزارت کار و امور اجتماعی (صدور رتبه پیمانکاری فضای سبز) نیز در این زمینه فعالیت دارند. معنای این اقدامهای موازی از دریچه حکمرانی خوب آب و محیط زیست چیست؟
تنها مرجع صدور برای رتبه های فعالیت مهندسین مشاور، سازمان مدیریت و برنامه ریزی می باشد و هیچ دستگاه و وزارتخانه یا نهادی حق صدور رتبه های تخصصی مهندسین مشاور را ندارد. این اقدامها، سلیقها ی و موازی کاری و حتی غیرقانونی است و لازم است دستگاه های نظارتی در این خصوص ورود و مانع از این اقدام های موازی شوند. دستگاه اجرایی سازمان مدیریت و برنامه ریزی، به طور معمول نقش نظارتی دارد و اتفاقا همین دستگاه که خودش وظیفه صدور رتبه های تخصصی مهندسین مشاور را دارد، در این زمینه ی نظارتی کوتاهی کرده است.
-با این حال، باید دید در اساسنامه این سازمان ها و نهادها آیا اجازه صدور رتبه داده شده است؟
همین طور اقدام سازمان نظام مهندسی و کشاورزی، در صدور رتبه خودش نوعی بینظمی در حوزه مدیریت کشاورزی و منابع طبیعی استان است و مخاطرات زیادی را به دنبال خواهد داشت. نمیتوان از نهادی که خودش در متن یک نظام برنامه ریزی وظیفه نظارت بر عملکرد مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی را در متن قوانین موضوعه کشاورزی و منابع طبیعی داشته باشد یا بهبود کیفیت اقدام های مهندسی را بر عهده داشته باشد، وظیفه بالادستی صدور رتبه داده شود. به چنین سازمانی تنها در حدی باید وزن داده شود که بر عملکرد مهندسین و انتظام بخشیدن به عملکرد و بهبود توانایی مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی نظارت داشته باشد و دادن چنین اختیارات بالادستی و سنگین به این نهاد نه ضرورت دارد و نه نتیجه مثبتی به دنبال خواهد داشت. وزن سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، هرگز هم تراز وزن سازمان مدیریت و برنامه ریزی نیست که وظیفه صدور رتبه فعالیت و رسته های مختلف فعالیت به آن داده شود. همچنان که سازمان نظام مهندسی ساختمان، صِرفا و به درستی پروانه فعالیت را برای مهندسین عمران صادر می کند ولی صدور رتبه های معماری و شهرسازی و گرایشهای این گروه مهندسی، صرفا در حوزه اختیارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور (استان) است.
برای نمونه یکی از وظایف وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سیاستگذاری و برنامه ریزی به منظور تعمیم و گسترش نهادهای مدنی و تشکلها در حوزه تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. ولی هرگز نمیتوان از این شرح وظایف یا وظایف مشابه آن، استنباطی از ورود این دستگاه اجرایی به صدور رتبه فضای سبز داشت. چرا که صدور رتبه مشخصا در شرح وظایف ماهوی دفتر فنی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور است و نه هیچ دستگاه اجرایی دیگری. این موازی کاریها مشکلات زیادی در حوزه شرکتهای پیمانکار فضای سبز پدید آوده است.
-بیشتر توضیح دهید.
حوزه فعالیت مهندسین مشاور، در حوزه خدمات مهندسی قرار می گیرد و پس از نهاد دانشگاه که به طور معمول وظیفه گذر از مرزهای دانش را دارند، نهاد مهندسین مشاور عملا دانشِ آموخته شده در دانشگاه را در حوزه خدمات مهندسی به کار میگیرند. صدور هر گونه رتبه برای ارایه خدمات مهندسی در حوزه پروژه های عمرانی اعم از دولتی و خصوصی صرفا در شایستگی سازمان مدیریت و برنامه ریزی است.
-بازگردیم به گلایه تان از وضعیت تعرفه های مهندسین مشاور. پیشتر و در مصاحبه پیشین تشریح شد که این تعرفه ها بسیار اندک هستند و نه تنها زمینه رکود این حرفه کلیدی در توسعه استان را فراهم کرده است بلکه به حدی شرایط اقتصادی این حوزه ضعیف است که هرگز نمی توانند به صادرات خدمات مهندسی بیندیشند و توانایی های خود را توسعه دهند.
بله. دقیقا. به واقع راه برونرفت از بحران موجود مهندسین مشاور در استان همین اصلاح تعرفه ها هستند. با توجه به تاخیراتی که در بازتعریف و اصلاح تعرفه ها پدید آمده است لازم است دست کم تعرفه های خدمات مهندسین مشاور در استان (دارای رتبه صلاحیت از سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان) به میزان ۱۰ برابر فعلی افزایش یابد.
اجرایی کردن چنین درخواستی، دشوار نیست؟
یقینا دشوار هست. لازم است انجمن مهندسین مشاور فارس و سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان، با بازنگری جدی در این حوزه وارد شده و مشکلات مهندسین مشاور را در اولویت مسایل توسعه ای استان قرار دهند و از بی عملی موجود فاصله بگیرند. این امر نیازمند ده ها و بلکه صدها جلسه فنی و کارشناسی و تعامل گسترده بین دستگاه های اجرایی مختلف و همکاری شرکتهای مهندسین مشاور می باشد.
