“اگر فکری برای بی‌صرفه بودن کشاورزی، زمین‌های کوچک غیراقتصادی، معضلات زیست محیطی و کمبود منابع آبی بخش کشاورزی نشود در آینده موج تداوم مهاجرت روستاییان و معضلات حاشیه‌نشینی شهرها ادامه خواهد داشت”.
به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN) به نقل از ایسنا، محمود حاج‌رحیمی ضمن بیان مطلب فوق اظهار کرد: در شرایط فعلی با توجه به عدم تعادل بین توسعه اقتصادی و توسعه روستایی، شهرها به سرعت در حال گسترش هستند و شاهد حاشیه‌نشینی بی سر و سامان، ایجاد مشاغل کاذب و معضلات اجتماعی در حاشیه شهرها هستیم.
وی با اشاره به سال‌های ۱۳۶۸ به بعد یادآور شد: از سال ۱۳۶۸ که برنامه‌های اقتصادی تنظیم شد، ثبات و تداوم لازم برای توسعه اقتصادی در فرم کلی ایجاد نشد و دچار نوعی سوءتفاهم وسوء برداشت در توسعه اقتصادی بودیم. فکر می‌کردیم راه میان‌بری وجود دارد، این امر باعث شد به توسعه اقتصادی مدنظر دست نیابیم که توسعه روستایی هم تحت تاثیر همین رویکرد قرار گرفت.
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: وقتی از توسعه روستایی صحبت می‌کنیم یک مرحله گذار داریم که یکی از مولفه‌های معمول این گذار، تغییر ساختار جمعیتی است. ۱۰۰ سال حدود ۸۰ درصد جمعیت کشورهای جهان در روستاها زندگی می‌کردند که بعد از تحولات زندگی مدرن در همه جای دنیا و در کشور ما این وضعیت به هم خورد و به صورت طبیعی مهاجرت روستاییان به شهرها انجام شده است؛ بنابراین مهاجرت روستایی در عصر جدید، امری غیرطبیعی و غیرمعمول نیست.
وی با بیان این‌که با تغییر ساختارهای اقتصادی و تولیدی، نیازی به حضور ۶۰ – ۷۰ درصدی مردم در روستا برای فراهم کردن قوت ۳۰ درصد از جمعیت نیست، تصریح کرد: با فراهم شدن مشاغل بهتر در بخش‌های صنعت، خدمات و تجارت، روستاییان مهاجر می‌توانند محل زندگی خود را تغییر دهند و این به خودی خود تهدید نیست. تهدید، ناشی از عدم تعادل اقتصادی در فرم کلی بوده است. به بیان دیگر، هماهنگی لازم بین توسعه اقتصادی و توسعه روستایی برقرار نشده است.
این کارشناس کشاورزی با بیان این‌که ما در شرایط تغییر تمرکز جمعیتی قرار داریم، گفت: این اتفاق در کشور رخ داده که البته با تاخیر هم شروع شده ولی لازم بود که توازن منطقی بین توسعه اقتصادی و توسعه روستایی برقرار شود. توسعه روستایی، متحول شدن نظام بهره‌برداری از نظام سنتی به نظام اقتصادی با روش‌ها و تنولوژی‌های جدید است تا بتواند کارآیی بیشتری داشته باشد.
حاج‌رحیمی تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۳۰ درصد جمعیت کشور در روستاها زندگی می‌کنند که این تعداد برای کشاورزی نیاز نیست. بخش کشاورزی با حدود پنج درصد جمعیت هم اداره می‌شود. اگر به دنبال توسعه روستایی هستیم به غیر از کشاورزی باید به فکر ایجاد مشاغل دیگر همچون صنایع کوچک در روستاها باشیم که در ایران این اتفاق نیفتاده است. درصورتیکه اکنون در چین صنایع کوچک به روستاها برده شده است.
به گفته وی در اویل دهه ۱۳۵۰ شمسی و در شرایطی که توسعه اقتصادی آغاز شد و امکانات و ظرفیت‌ها در حال افزایش بود اگر روند گسترش صنایع ادامه می‌یافت، امروز شاهد معضل حاشیه‌نشنی نبودیم. چرا که امکان جذب نیروی مازاد بخش روستایی در بخش شهری فراهم می شد. بدین ترتیب هم به بخش صنعت کمک می‌شد و هم بخش روستایی از این جمعیت فراوان تخلیه می‌شد. البته به شرطی که این ساختار در شهرها هم برنامه منسجمی داشته باشد.
