دنیای امروز با کمبود انرژی مواجه شده و علاوه بر آن زمین و محیط زیست به دلایل سهل‌انگاری انسان و شرایط آب و هوایی بد به خطر افتاده است؛ از همین رو مسئولان جنبش محیط زیست برای بهبود وضع زمین، مردم و متخصصان را به وسیله سیاست‌های تشویقی به کمک طلبیده‌اند. در حقیقت شعار آنها این است: «به ما کمک کنید دنیا را نجات دهیم و در عوض ما جیب‌تان را پر از پول می‌کنیم.»
البته همه مردم این مشکل را درک کرده اند و می دانند برای روشن و گرم نگهداشتن منازلشان و رانندگی و حفظ تولید محصولات و به طور کل زندگی مناسب به انرژی نیاز دارند و باید جلوی هرچه آلوده تر شدن محیط زیست را بگیرند.
به این سبب برخی افراد سراغ مشاغلی رفته اند که علاوه بر تامین معاش بتوانند به جنبش محیط زیست کمک شایانی کنند. از این مشاغل با نام مشاغل سبز یاد می شود و تاکنون در آمریکا بیش از ۴۶۲ هزار شغل سبز ایجاد شده است. در این مطلب به چند مورد از این مشاغل اشاره شده است:
۱ – باغبان های شهری
باغ های سبز درون شهرها و همچنین روی سقف خانه ها، بهترین دوستدار طبیعت محسوب می شود. باغبان های شهری با کاشت گیاه در این مکان ها، مصرف آفت کش ها، سوخت های فسیلی و دیگر منابع کاشت و همچنین حمل و نقل مواد خوراکی به بازار از مزارع را به حداقل می رسانند. سقف های سبز خانه ها نه تنها مکانی عالی برای استراحت و تفریح ساکنان محسوب می شوند، بلکه با عایق کردن ساختمان ها، آنها را در برابر از دست دادن انرژی مقاوم ساخته و آب جمع شده از ریزش باران را حفظ می کنند. همچنین در بهبود کیفیت هوای منطقه بسیار موثرند.
۲- مهندسان و سازندگان خودروهای پاک
حمل و نقل یکی از صنایعی است که نیروی کار سبز می طلبد. در واقع کارخانه های خودروسازی در کشورهایی مانند آمریکا در پی تولید خودروهایی پاک و طبیعت دوست هستند. ناوگان حمل و نقل آمریکا در نظر دارد ابزارهای صنعتی خودروسازی را با تولید وسایل نقلیه که بنزین کمتری مصرف کرده و محیط زیست را کمتر آلوده می کنند، بازسازی کند. در حال حاضر دوسوم سوخت مصرفی آمریکا به وسیله سیستم حمل و نقل استفاده شده و یک سوم گازهای گلخانه ای آمریکا از این طریق تولید می شود. در این راه خودروهای الکتریکی جایگزین بسیار خوبی محسوب می شوند. این بخش از انرژی قابل احیا می تواند جای سوخت های کثیف مانند زغال را بگیرد. از طرفی دولت در نظر دارد از انرژی باد و خورشید بیش از پیش استفاده کند. مهندسان خودروسازی می توانند بیشترین کارایی را در این زمینه داشته باشند.
۳- بازیافت کننده ها
در ایالات متحده کاغذ بیش از هر مواد دیگر ـ البته بجز فولاد ـ بازیافت می شود، به طوری که در سال ۲۰۱۱ دوسوم کاغذهای مصرفی ایالات متحده به جای دفن شدن بازیافت شد و امروزه بیش از یک سوم مواد خام استفاده شده در ماشین های کاغذسازی از کاغذهای بازیافتی است. این فرآیند علاوه بر این که شغل های سبز بسیاری ایجاد می کند، می تواند اثر بسیار خوبی روی محیط زیست بگذارد. بنا بر آمار سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا، بازیافت تنها یک تن کاغذ می تواند در نصف مصرف نیروی انرژی یک سال یک خانوار و همچنین ۲۶۵۰۰ لیتر آب صرفه جویی و در عین حال از انتشار یک تن گاز گلخانه ای جلوگیری کند.
۴- دانشمندان طبیعی
از آنجا که بیشتر کشورهای دنیا به سبک زندگی پایدارتر و اقتصاد سبزتر گرایش پیدا کرده اند، بررسی و تحلیل محیط زندگی و منابع طبیعی موجود روی زمین که در نهایت موجب رفاه و سلامت ما می شوند، بسیار ضروری است. بنابراین دانشمندان علوم طبیعی به بررسی ویژگی های فیزیکی طبیعت می پردازند و با این کار تلاش می کنند تغییرات آب و هوا و اثرات آن را روی اکوسیستم بررسی کنند.
۵- معماران سبز
معماران طرفدار طبیعت با استفاده از فناوری های سبز به ساخت ساختمان هایی دست زده اند که علاوه بر مناسب بودن برای زندگی، طرفدار محیط زیست نیز هستند. در این ساختمان ها به جای به کار بردن مصالح ساختمانی معمولی از زباله های بطری پلاستیکی و لاستیک های کهنه استفاده شده است.
از این نوع ساختمان ها در گواتمالا ساخته شده است. در واقع به جای این که زباله ها به دلیل نبود روش های بهتر معدوم سازی به رودخانه ها پرت شده یا سوزانده شود، در ساخت ساختمان های ایمن و محکم به کار برده می شود. معمارهای سبز زبردست گواتمالایی، مدرسه ای با این ویژگی ساخته اند تا علاوه بر استفاده بهینه از زباله ها، به کودکان سبک زندگی سبز و پیروی از اقتصاد سبز را بیاموزند.
۶- طراحان سبز
ساختمان آکادمی علوم کالیفرنیا، بخش اعظم آب باران را جمع و ذخیره می کند. سقف این آکادمی، خانه ۱.۷ میلیون گیاه است که یک نهم آنها از گیاهان بومی کالیفرنیا هستند.
حتی سقف ۱۷۶۵ مترمربعی این ساختمان، حاوی هفت تپه کوچک نیز هست که موقعیت جغرافیایی سان فرانسیسکو را شبیه سازی می کند. در ضمن این ساختمان پنجره های سقفی دارد که در طول روز باز و بسته می شوند و نور مناسب ساختمان را تامین می کنند.
این سقف مانند آسفالت های مرسوم، حرارت را به خود نمی گیرد و فضای داخل ساختمان را ۶/۵ درجه سلسیوس خنک تر از ساختمانی با سقف معمولی نگه می دارد. طراحان حرفه ای سبز از معماران ساختمان ها و طراحان باغ ها گرفته تا برنامه ریزان شهری در تلاش هستند فضای زندگی و کار انسان ها را تا جایی که می توانند
سبزتر کنند.
۷- تولیدکنندگان انرژی حاصل از موج دریا
اقیانوس لبریز از حرکت است و ابزارهایی مانند ژنراتور انرژی موج می تواند نیروی حاصل از حرکت موج را کنترل کند. انرژی موج دریا از نوع تجدیدپذیر است. چنین منابعی به میلیون ها سال زمان برای به وجود آمدن نیاز ندارند و بیپایان هستند. همچنین تولید انرژی به این روش آلودگی در بر ندارد.
اگرچه نیروی موج دریا ها به وفور یافت می شود، اما این صنعت هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد و تولیدکنندگان این نوع انرژی امیدوارند بتوانند با تلاش هایشان به این صنعت رونق بدهند.
۸- کارکنان تولیدکننده انرژی بادی
تبدیل انرژی باد به نوعی انرژی مفید مانند الکتریسیته با استفاده از توربین های بادی یا انرژی مکانیکی مانند آسیاب های بادی یا پمپ های بادی، چیزی است که از دیرباز وجود داشته و سیر تکاملی خود را طی کرده است. در آمریکا تعداد کارکنانی که در این بخش کار می کنند، به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده و سالانه از ۲۸ تا ۶۰ درصد رشد نشان می دهد. در واقع با کمک نیروی باد ۲.۳ درصد از نیروی برق کشور تامین می شود.
مشاغل سبز در ایران
به مشاغلی که با تولید انرژی و محصولات پاک در ارتباط است، مشاغل سبز گفته می شود. صاحبان این مشاغل ملزم هستند استانداردهای ایمنی و بهداشت حرفه ای را در واحدهای شغلی مربوط به خود رعایت کنند.
بر اساس آخرین پژوهش های سازمان فنی و حرفه ای کشور حدود ۲۳۰ عنوان شغل سبز شناسایی شده است که از آن جمله می توان به متخصصان منابع آب، تکنیسین ها و نصابان دستگاه های انرژی خورشیدی (گرمایشی)، نجاران و درودگران ساختمان، کارگران ساختمان، مدیران ساختمان، تکنسین های مهندسی محیط زیست، ناظران انرژی، مهندسان سیستم های انرژی خورشیدی، تکنیسین های حوزه کشاورزی، اکولوژیست های صنعت، مهندسین برق و مدیران مهندسی و معماری اشاره کرد.
اما این که چه معیاری این مشاغل را در ردیف سبزها قرار داده، خود داستانی مفصل است و بستگی به این دارد که صاحبان هریک از این شغل ها چه شیوه و روشی را برای پیشبرد اهداف خود انتخاب می کنند، راهبردهایشان چیست و در نهایت به چه هدفی می رسند.
اکنون در بسیاری از کشورهای جهان، آموزش و توانمندسازی افراد در زمینه حفظ محیط زیست همراه با توسعه اقتصادی، اصلی کلیدی و راهبردی به شمار می رود و اجرای استانداردهای زیست محیطی را به نفع فعالیت اقتصادی و توسعه صنعتی می دانند؛ از این رو به نظر می رسد ایجاد راهکارهای توسعه اقتصاد سبز در کشورمان بتواند ضمن مهار بحران های زیست محیطی و پدیده بیکاری، میان صنعت و محیط زیست پیوند برقرار کند.
مشاغل سبز، کاهش دهنده مصرف انرژی و تولید کننده پسماندهای کمتر و قابل بازیافت هستند و بر این اساس به کاهش هزینه بسیاری از بنگاه های اقتصادی و حفظ طبیعت و محیط زیست کمک می کنند؛ گسترش مشاغل سبز ضمن افزایش انگیزه و ارتقای بهره وری نیروی کار، توسعه محیط های کاری سالم، کاهش حوادث و اشتغالزایی بیشتر را به همراه دارد.
Nationalgeographic / مترجم: نادیا زکالوند
