مدیریت ضعیف سیلاب خوزستان را با چالشی جدی مواجه کرده است

به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی (IANN)؛ مُسکن تعطیلی و ورود نیروهای جهادی برای نجات مردم گرفتار در سیل نسخه‌ای است که هر ساله مسئولان برای حل مسأله آب‌های سطحی خوزستان تجویز و درمان قطعی را به سال بعد و نداشتن اعتبارات گره می‌زنند. پدیده آب‌گرفتگی نه در یک شهر خوزستان بلکه در سراسر این استان همه‌ساله تکرار و زندگی مردم را به یغما می‌برد و جالب آن‌جاست هر سال با وجود تجارب سال گذشته، مدیریتی ضعیف و پر اشتباه ظاهر می‌شود؛ به‌طوری‌که چنانچه مسئولان شهری اهواز از آب‌گرفتگی سنگین آبان۹۸ معابر اهواز عبرت گرفته بودند، اکنون مدیریت این حجم کم بارندگی شاید دقیق‌تر انجام می‌شد. مسئولانی که نه استعفا بلدند و نه عذرخواهی، چه بسا پس از ۱۰روز بارندگی و فروکاستن سطح آب، در قامت ابرمرد میدان ظاهر می‌شوند و حل مشکلات را به سال بعد و روزگاری دگر حواله می‌‌کنند.

جزئیات اعتبار شبکه فاضلاب

سال ۸۴ بانک جهانی وام ۱۴۹میلیون دلاری برای اصلاح و تکمیل شبکه آب و فاضلاب شهرهای اهواز اختصاص داد. همان زمان شیراز ۱۲۷میلیون دلار برای حل مشکل فاضلاب خود وام گرفت و خبرهایی هم از وام ساری و بابل از این بانک منتشر شد

هرچند مدیران وقت آبفا درخصوص شیوه هزینه این اعتبار توضیحاتی داده‌اند، اما به گفته سیدکریم حسینی، رئیس مجمع نمایندگان خوزستان، وام کامل جذب نشد و همان بخشی هم که جذب شد، هدر رفت و نهادهای نظارتی و قضایی پیگیری‌هایی در این‌باره داشتند.

بعد از گذشت ۱۵سال از ماجرای وام بانک جهانی، حالا بحث بر سر اعتبار ۱۵۰میلیون یورویی است که سال گذشته به فرمان مقام معظم رهبری از صندوق توسعه ملی برای بهسازی شبکه فاضلاب اهواز اختصاص یافت.

مدیرعامل آبفای خوزستان در این‌باره به بازار گفت: این اعتبار در دو بخش به آبفای خوزستان داده می‌شود. اکنون از ۱۰۰میلیون یورویی که قرار بود امسال پرداخت شود، ۱۲درصد به ‌حساب آبفا آمده و حدود سه هفته پیش قرارداد عملیات اجرایی تکمیل شبکه فاضلاب با قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) امضاء شد و قرارگاه کار را از کارون آغاز کرد.

علی‌رضا حقیقی‌پور افزود: درخواست کردیم بخشی از این اعتبار صرف شبکه جمع‌‌آوری آب‌های سطحی شود، اما سازمان برنامه و بودجه در نامه ابلاغ تأکید کرده است، اعتبار فقط باید برای تکمیل شبکه فاضلاب اهواز هزینه شود.

وی با بیان این‌که تکمیل شبکه فاضلاب اهواز سه سال زمان نیاز دارد، عنوان کرد: برای تکمیل ۱۰۰در صدی شبکه ۳۵۰میلیون یورو نیاز است.

تذکر نماینده آبادان به وزیر نیرو

سیدمحمد مولوی، در صحن علنی مجلس در تذکر شفاهی خطاب به وزیر نیرو اظهار کرد: آب خوزستان را بردید، فاضلاب آن هم تقدیم به شما. به جرأت و صراحت می‌گویم که شرکت‌های متولی آب و فاضلاب به مردم خوزستان ظلم کردند و در اعتبارات دخل و تصرف داشته‌اند که اسناد آن موجود است.

نماینده مردم آبادان در مجلس تأکید کرد: نبود امکانات و تجهیزات و نبود برنامه‌ریزی مناسب، موجب هدررفت اعتبارات مصوب خوزستان شده و اکنون آن را به منجلابی از فاضلاب تبدیل کرده است.

استاندار خوزستان و افکار عمومی

در این میان استاندار خوزستان نیز سعی کرد افکار عمومی را نسبت به نارضایتی‌های ناشی از وقوع سیل متقاعد کند.

غلامرضا شریعتی اظهار کرد: جمع‌آوری آب‌های سطحی طبق قانون از وظایف شهرداری‌هاست و در اهواز سیستم جمع‌آوری آب‌های سطحی براساس برآورد صورت گرفته، بین هشت تا ۱۰هزار میلیارد تومان هزینه دربر دارد که این رقم از عهده شهرداری خارج است و قانون هم آن را برعهده شهرداری گذاشته که این شرایط مشکلات آب‌گرفتگی را درپی داشته است.

وی افزود: شهر اهواز یک شهر مسطح است و مانند دیگر شهرها نیست که شیب‌دار بوده و امکان خروج آب را دارند. با توجه به مسطح بودن اهواز نیاز به ایستگاه‌های پمپاژ و شبکه‌های گسترده است که آب‌های سطحی جمع‌آوری شود.

استاندار خوزستان در پاسخ به پرسشی مبنی‌بر این‌که سپاه در حوزه بحران آب‌گرفتگی اقدامات بیش‌تری داشته، درحالی‌که استانداری اقدام خاصی نداشته است، گفت: همه نهادها و دستگاه‌ها ارکان مجموعه نظام و حاکمیت هستند و چنین تفکیک‌هایی را قائل نیستیم؛ در عین حال من و معاون عمرانی استانداری با بروز بحران در بندر امام(ه) مستقر شدیم و مسئولان ذی‌ربط مدیریت امور را برعهده دارند. همچنین از فرمانده سپاه استان خواستیم نیروهای خود را برای کمک به بندر امام(ره) اعزام کند و همه در کنار هم کار می‌کنیم. شریعتی بیان کرد: حل معضل آب‌گرفتگی یک کار زیرساختی و اساسی و با اعتبار بسیار زیاد نیاز دارد.

ماجرای تعلیق شهردار بندر امام‌خمینی(ره)

درپی اعتراضات گسترده مردمی مبنی‌بر شناسایی و برخورد با عوامل مقصر در آب‌گرفتگی گسترده شهر بندر امام خمینی، محمد عبیاوی، شهردار این شهر، با حکم استاندار خوزستان تعلیق شد.

بندر امام خمینی(ره) دومین بندر بزرگ ایران است، اما سیستم کنترل آب‌های سطحی این شهر هنوز توسعه نیافته. محسن بیرانوند، فرماندار ماهشهر، نیز در این باره اظهار کرد: باید قبل از بارندگی اقداماتی همچون لایروبی جوی‌های خیابان انجام می‌شد، اما این کار نشده بود. طبق قانون استاندار نمی‌تواند وی را عزل کند، ولی می‌تواند تعلیق کند، یعنی این‌که وی دیگر شهردار نیست.

پیگیری در بهارستان

سیدکریم حسینی، رئیس مجمع نمایندگان خوزستان، نیز اظهار کرد: طی روزهای گذشته صحبت‌ها و مذاکراتی با رئیس مجلس داشتیم که وی به این موضوع در نطق قبل از دستور اشاره داشت و شخصاً با برخی از افراد ذی‌ربط صحبت کرد.

وی افزود: هم من و هم دیگر نماینده اهواز تذکراتی را به وزیر نیرو و وزیر کشور دادیم، به‌دلیل این‌که زیرمجموعه آن‌ها یعنی شهرداری، استانداری و آبفا به تعهدات خود عمل نکردند و از آن‌ها خواستیم که به وظایف قانونی خود عمل کنند.

رئیس مجمع نمایندگان خوزستان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به این‌که اگر به تعهداتی که از قبل پیش‌بینی‌شده بود، عمل می‌کردند، شاهد این حجم از آب‌گرفتگی‌ها نبودیم، گفت: در این مدتی که حین بارندگی و روزهایی که هشدارهای هواشناسی داده شد، مواردی را به مسئولان امر گوشزد کردیم و باید آمادگی بیش‌تری می‌داشتند.

حسینی تصریح کرد: هدف این نیست که اکنون طرفی را مقصر و دیگری را مبرا کنیم؛ درست است که حل مشکل دفع آب‌های سطحی نیازمند اعتبارات قابل‌توجه است؛ ولی نقاط بحرانی مشخص و به آن‌ها اعلام شد و باید جوابگوی تعهدات خود باشند.

وی عنوان کرد: در بخشی از شهر که مصداقی می‌توان به آن اشاره کرد، مثل خیابان ۶۸متری کوی علوی که نه شهرداری و نه آبفا هیچ‌کدام به تعهدات خود عمل نکردند و فقط ۲۰ تا ۳۰درصد چاه و مسیرهای فاضلاب مربوطه لایروبی شده است.

خط چندمیلیاردی بدون استفاده

رئیس مجمع نمایندگان خوزستان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: از چهار راه شیخ‌بها تا سه‌‌راه خرمشهر، در یک‌سال گذشته از اعتبارات مدیریت بحران یک خط لوله تقریباً ۹۰۰متری کشیده شد و همین مسیری که بیش از چهارماه، یک خیابان اصلی شهر برای آن مسدود و باعث معطلی مردم و آسیب به خودروها شد؛ هم‌اکنون این خط بلااستفاده مانده است. این خط که با اعتبار چند میلیاردی احداث شد، به ۱۰ تا ۲۰متر لوله فاضلاب برای اتصال به ایستگاه فاضلاب شیخ‌بها نیاز داشت که انجام نشد.

حسینی تصریح کرد: مسیری را داشتیم که قرار بود برای مهار آب سطحی در آن یک پمپ تهیه شود که تعهد انجام آن برعهده شهرداری بود و اگر آن را تهیه می‌کرد، اکنون شاهد آب‌گرفتگی‌ها در منطقه کمپلو نبودیم. متأسفانه می‌بینیم که هنوز در مناطق چهار، شش و هشت شهرداری اهواز آب‌گرفتگی در مناطق مشاهده می‌شود، ولی شهردار اعلام می‌کند فقط یک نقطه آب‌گرفتگی در شهر اهواز داریم و این روش صادقانه برخورد با مردم نیست و داغ آن‌ها را بیش‌تر می‌کند.

نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: در این مدت وقوع باران و بروز آب‌گرفتگی از سوی دستگاه‌های مختلف، حضور فعالی دیدیم؛ ولی متأسفانه تعهدات بر زمین مانده سازمان‌های مربوطه درخصوص طرح ضربتی از سوی استانداری، شهرداری و آبفا باعث شد که امسال هم با این‌که تجربه سال گذشته را داشتیم، متأسفانه شاهد این آب‌گرفتگی‌ها باشیم.

ورود قوه‌ قضائیه

وضعیت اسفناک و بحران مدیریتی پس از بارندگی باران الهی کار را به جایی رساند تا عالی‌ترین مقام قضایی خوزستان نیز وارد گود شود.

حجت‌الاسلام صادق مرادی، رئیس کل دادگستری استان خوزستان، نیز در بازدید از مناطق آب‌گرفته در اهواز، بر پیگیری مستمر و با جدیت دستگاه قضایی استان برای حل معضل فاضلاب و آب‌گرفتگی در اهواز و دیگر شهرستان‌های خوزستان تأکید کرد و گفت: متأسفانه در چند سال اخیر مشکل فاضلاب و آب‌گرفتگی معابر و خیابان‌های اهواز و دیگر شهرستان‌های استان بعد از بارندگی به یک معضل بزرگ برای مردم تبدیل شده که دستگاه قضایی خوزستان مستمر و با جدیت پیگیر حل این معضل است و اگر قصوری صورت گرفته باشد، حتماً برخورد قاطعی خواهد شد.

وی افزود: درحال‌حاضر دغدغه مهم ما کمک به تخلیه آب‌ها از سطح منازل مردم، خیابان‌ها و معابر است و همه دستگاه‌ها متولی موظف هستند، در این زمینه به کمک‌رسانی مردم سرعت دهند و حتماً باید برای حل این معضل چاره‌اندیشی کنند.

مرادی در ادامه از امدادرسانی جهادگران به مردم در طول این مدت تقدیر کرد و گفت: آب‌گرفتگی معابر و خیابان‌ها در برخی از نقاط اهواز و دیگر شهرستان‌های استان‌، مردم را با مشکلات فراوانی روبه‌رو کرده است که با این حال گروه‌های جهادی و بسیجی شبانه‌روز درحال فعالیت هستند تا باری از دوش مردم مناطق آب‌گرفته برداشته و مشکلات را برای آن‌ها کم‌تر کنند.

میزان خسارت نامشخص است

تاکنون خسات سیل خوزستان مشخص نشده، اما آنچه مشهود است نشان‌دهنده آسیب جدی به اقتصاد این استان درپی تعطیلی‌های اجباری است. بسیاری از کسب‌وکارها به‌صورت تعطیل یا نیمه‌تعطیل درآمده‌اند. در شهرهایی ازجمله بندر امام(ره) وسایل برقی مردم به‌شدت آسیب دیده و شاید تسهیلاتی را که به‌طور حتم باید در این زمینه پرداخت شود، اگر ابتدا برای پیشگیری از این بحران در نظر می‌گرفتند، اکنون شاهد بحران در خوزستان نبودیم.