مدیر کل دفتر بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی تصریح کرد: یکی از عوامل انتقال تب مالت به انسان مصرف محصولات لبنی سنتی و فله‌ای است که وزارت بهداشت مجوز عرضه آن را در مغازه‌های سطح شهر صادر کرده و از سوی دیگر مصرف شیر پاستوریزه پرچرب را منع کرده است.
داریوش جهان‌پیما در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در سال ۱۳۵۰ که قانون تشکیل سازمان دامپزشکی تدوین شد نقایصی در این زمینه وجود داشت که تاکنون کسی به آن توجهی نکرده است، چراکه در آن قانون سازمان دامپزشکی متولی نظارت بر فرآورده‌های خام دامی و وزارت بهداشت متولی نظارت بر فرآورده‌های صنایع تبدیلی با منشأ دامی مانند صنایع لبنی، فرآورده‌های گوشتی و… شد در حالی که باید مانند دیگر کشورهای دنیا، سازمان دامپزشکی متولی نظارت بر همه فرآورده‌های دامی باشد و از سوی دیگر برای اجرای این وظایف نیز نیروی انسانی، اعتبارات و امکانات لازم در اختیار این سازمان قرار گیرد.
وی افزود: به عنوان مثال وضعیت بیماری تب مالت و ابتلای آن در کشور به گونه‌ای است که در سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ روند چشمگیر کاهشی داشته و از حدود ۹۰ هزار مورد به ۱۱ هزار مورد ابتلا در میان جمعیت انسانی رسید اما از سال ۱۳۹۱ تا کنون مجددا روند افزایش ابتلا به این بیماری آغاز شده است.
مدیر کل دفتر بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی ادامه داد: بودجه، نیروی انسانی و امکانات سازمان دامپزشکی تنها امکان واکسیناسیون ۳۰ تا ۳۵ درصد جمعیت دامی کشور را می‌دهد و اگر بودجه و اعتبار برای مبارزه با این بیماری افزایش یابد می‌توانیم به همان میزان جمعیت تحت پوشش واکسیناسیون این بیماری را افزایش دهیم. از سوی دیگر برای تست و کشتار جمعیت دامی آلوده به این بیماری نیز به اعتبار کافی برای پرداخت غرامت به دامداران نیاز داریم و این در حالی است که سازمان دامپزشکی هم اکنون میلیاردها تومان به دامداران برای دام‌های معدوم شده‌شان و موسسه رازی برای واکسیناسیون بدهکار است.
جهان پیما تصریح کرد: در زمینه ابتلا به بیماری تب مالت باید گفت که یکی از عوامل ابتلا به این بیماری ارتباط مستقیم انسان (دامدار، دامپزشک و…) با دام و دیگر عامل ابتلا مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه است. در حالی وزارت بهداشت بارها توصیه کرده که مردم از مصرف لبنیات پرچرب پاستوریزه خودداری کنند و از سوی دیگر نیز به توزیع‌کنندگان لبنیات سنتی و فله‌ای مجوز می دهد.
وی در پاسخ به اینکه چرا سازمان دامپزشکی دستورالعمل عرضه شیر فله‌ای را صادر کرده است؟ گفت: اگر سازمان دامپزشکی این دستور العمل را صادر کرد می‌خواست براساس آیین‌نامه‌ای مشخص و تحت نظارت کامل ناظران خود، شیر فله‌ای را آن هم با سخت‌ترین ضوابط بهداشتی و به صورت بسته‌بندی شده از مبدأ دامداری‌های عاری از بیماری عرضه کند؛ نه اینکه هر کس با هر شرایط و امکاناتی برای خود مغازه‌ای در گوشه‌ای از شهر راه بیندازد و مجوز عرضه فله‌ای شیر دریافت کند.
مدیر کل دفتر بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی با بیان اینکه اگر بودجه و امکانات سازمان دامپزشکی افزایش یابد می‌توانیم به غیر از پوشش دامداری‌های صنعتی و نیمه صنعتی، جمعیت دامی روستایی و عشایری را هم تحت پوشش مبارزه با این بیماری قرار دهیم، گفت: سازمان دامپزشکی پیشنهادی ارائه کرد تا جمعیت دامی کشور از نظر چهار بیماری مشمشه، هاری، سل و بروسلوز (تب مالت) از سوی صندوق بیمه کشاورزی بیمه شوند و این سازمان سهم دامداران را نیز از محل اعتبارات خود پرداخت کند اما صندوق بیمه کشاورزی علیرغم موافقت وزیر جهاد کشاروزی همچنان طفره می‌رود.
وی با اشاره به اینکه کوچک‌سازی دولت به سازمان‌های تخصصی مانند سازمان دامپزشکی ضربه مهلکی وارد کرد، افزود: قانون منطقی شدن اندازه دولت به کوچک‌سازی تعبیر شد و اجرای سبب شد تا سازمان‌های تخصصی مانند سازمان دامپزشکی نیروهای تخصصی خود را از دست بدهند و این در حالی است که سازمان دامپزشکی که در همه عرصه‌های روستایی حضور دارد به این نیروی متخصص نیاز دارد.
هشدار وزارت بهداشت نسبت به افزایش بروز تب مالت در کشور
سازمان دامپزشکی کشور در شرایطی از کاهش چشمگیر آمار مبتلایان به تب مالت در کشور صحبت می‌کند که از یک سو مشخص نیست منظورش آمار ابتلا در دام است یا انسان و از سوی دیگر وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت کشور نسبت به افزایش آمار موارد این بیماری هشدار می‌دهد.
دکتر محمدمهدی گویا، رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به سوالی درباره اظهارات اخیر سازمان دامپزشکی مبنی بر کاهش چشمگیر موارد ابتلا به تب مالت در کشور، درباره آخرین آمار موارد انسانی ابتلا به این بیماری در کشور گفت: بر اساس آخرین آمار، از سال ۸۹ موارد ابتلا به بیماری تب مالت در انسان افزایش یافته است و از حدود ۱۱ هزار مورد به حدود ۲۰ هزار مورد کنونی رسیده است.
وی در توضیح عوامل موثر در بروز این بیماری در انسان، افزود: عدم پوشش کافی واکسیناسیون در دام‌ها از جمله مهم‌ترین مباحث در بروز این بیماری در انسان است. متاسفانه هنوز پوشش واکسیناسیون در دام‌ها کامل نیست و از طرف دیگر باید کیفیت واکسن‌های مصرفی نیز افزایش یابد. باید واکسیناسیون دام‌ها در مقاطع زمانی مشخص انجام شود، چرا که در غیر این صورت انتظارات لازم برآورده نمی‌شود.
گویا در این باره ادامه داد: بخش دیگر رعایت مسایل بهداشتی توسط کسانی است که با دام در ارتباط هستند. افرادی که مستقیما با دام سر و کار دارند مانند دامداران، کشاورزان، قصابان و افرادی که در کشتارگاه‌ها کار می‌کنند باید نکات بهداشتی را مد نظر داشته باشند، چراکه اغلب موارد این بیماری در کسانی است که با دام سر و کار دارند و متاسفانه مسایل بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، دیده می‌شود.
وی افزود: حتی نگهداری آغل‌ها هم اهمیت دارد. اگر در نگهداری آغل‌ها مباحث بهداشتی رعایت نشود و آغل به روش‌های سنتی اداره شود، دام در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرد.
رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت بر لزوم استفاده از لبنیات پاستوریزه نیز تاکید کرد و گفت: در صورت استفاده از لبنیات غیرپاستوریزه احتمال اینکه فرد به این بیماری مبتلا شود بسیار بیشتر از لبنیات پاستوریزه است. بر همین اساس باید فرهنگ استفاده مردم از لبنیات پاستوریزه را تبلیغ کنیم.
وی افزود: در مجموع برای پیشگیری از موارد بروز این بیماری، کنترل مواد غذایی بویژه لبنیات، رعایت مسایل بهداشتی از سوی افرادی که به نوعی با دام در ارتباط هستند و همچنین مساله واکسیناسیون دام‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
گویا گفت: وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت کشور از سال‌ها قبل برنامه آموزش روستاییان را در دستور کار خود قرار داده است و این برنامه از دو سال گذشته تشدید شده است. در اجرای این برنامه از روش‌های جدید استفاده شده و از نیروهای داوطلب زیرمجموعه دانشگاه‌ها و وزارت بهداشت استفاده شده است. در این زمینه از حضور دانش آموزان و نقش آنها در انتقال مفاهیم بهداشتی به دانش آموزان دیگر و همچنین به سایر اعضای خانواده‌شان نیز بهره گرفته شده که بسیار هم اثربخش بوده است.
رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در پایان صحبت‌هایش گفت: ما هرگونه افزایش موارد بیماری‌های واگیر را نوعی هشدار تلقی می‌کنیم؛ چراکه بیماری‌ها بی‌تردید تهدیدی برای سلامت مردم کشورند.
