به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی (IANN)؛ درختچه های زرشک کوهی در آخرین روزهای اردیبهشت تا اوایل خرداد به گل می نشیند و گل های زرد آن حال و هوای بهاری را در وجود آدمی زنده می‌کند، این گل ها رفته رفته تیره رنگ می شوند و اوایل فصل پاییز خوشه‌های زرشک می‌رسد و رسیدن این یاقوت سرخ برابر است با قلع و قمع کل درختچه ها.
درختچه زرشک کوهی میوه ای ترش و خوشمزه با خواص دارویی فراوان است که در درمان بیماری‌های قلبی و عروقی و کبدی استفاده دارد و رویشگاه آن در ارتفاع ۲ هزار متری شمال استان سمنان و بیشتر در ارتفاعات شهرستان مهدیشهر است. در فصل پاییز مردم از نقاط مختلف برای چیدن زرشک به این مناطق می‌آیند و با بی‌رحمی تمام برای برداشت زرشک بدون توجه به روش‌های برداشت اصولی با تبر و اره به جان درختچه‌ها می‌افتند و سهمی برای آیندگان قائل نیستند.
درختچه‌های زرشک علاوه بر تولید زرشک وحشی دانه دار، در پیشگیری از فرسایش خاک، ممانعت از جاری شدن سیلاب، تلطیف هوای محیط و تامین علوفه حیات وحش موثر است ، ولی از روزهای گذشته که برداشت این طلای سرخ شروع شده، افراد تبر به دست مشغول قطع این درختچه‌ها برای برداشت زرشک هستند و علاوه بر تیشه زدن به ریشه این درختچه ارزشمند، خبر ندارند که در واقع به خود و آیندگان ظلم می‌کنند.
میوه درختچه زرشک در بین خارها قرار گرفته و افراد به دلیل دشوار بودن چیدن زرشک از بین خارها، شاخه درختچه را با تبر از ساقه قطع می‌کنند که ادامه این رفتار سنگدلانه سرنوشت تلخ خشک شدن و نابودی را برای درختچه رقم می‌زند.
برداشت زرشک کوهی از اواخر شهریور ماه با توجه به شرایط آب و هوایی و رسیده شدن زرشک‌ها آغاز می‌شود و تا اواسط آبان ادامه دارد و در این مدت افراد زیادی به دلیل شنیدن از خواص زرشک کوهی به جان طبیعت می‌افتند.
عرصه‌ها و رویشگاه‌های درختچه زرشک در صورت بسترسازی و برنامه ریزی درست قابلیت و استعداد تفرجگاهی و تعریف رویداد گردشگری دارد و لازمه تحقق این راهبرد عزم جدی، همدلی، همافزایی مردم و مسئولان است.
به اعتقاد همیاران طبیعت برداشت زرشک به خودی خود ایرادی ندارد و از دیرباز مرسوم بود، اما آنچه که دل هر دوستدار طبیعت را به درد می‌آورد برداشت بدون اصول و با چشم طمع است.
درختچه‌های زرشک کوهی استان سمنان گرفتار طمع سودجویان
سمانه فولادی یکی از همیاران طبیعت ابراز داشت: این روزها با وجود روند افزایشی شیوع کرونا مردم ترسی ندارند و در قالب تفریح خانوادگی و گروهی به دل طبیعت می‌زنند و در نزدیکی رویشگاه‌های زرشک اتراق می‌کنند و تمام مدتی که برای تفریح در طبیعت حاضر می‌شوند از کوچک تا بزرگ به جان درختچه‌های زرشک می‌افتند.
وی ادامه داد: اینکه زرشک را با روش اصولی بدون آسیب به درختچه بچینند ایرادی ندارد، اما از برخورد این افراد با درختچه‌های زرشک چنین برمی‌آید فقط امسال را می‌بینند و دور اندیشی برای حفظ گونه و استفاده از آن در سال‌های آینده ندارند.
فولادی اظهار داشت: در صحبت با این افراد برای روش درست چیدن زرشک و تذکر در رفتار نامناسبشان با درختچه‌های زرشک توجیه نمی‌شوند و طلبکار هستند، گویی فردایی برای طبیعت نمی بینند و در رفتار با طبیعت تام الاختیار هستند.
این همیار طبیعت بیان کرد: رفتارهای ناصحیح برخی افراد با طبیعت نشان از فقر آگاهی است و ضرورت دارد رسانه بیش از پیش با اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی به تقویت مشارکت همگانی در حفظ طبیعت کمک کند.
رفتارهای ناصحیح برخی افراد با طبیعت نشان از فقر آگاهی است و ضرورت دارد رسانه بیش از پیش با اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی به تقویت مشارکت همگانی در حفظ طبیعت کمک کند.
علی سعیدی یکی دیگر از همیاران طبیعت ابراز داشت: بارها گفته شده هر فرد بومی اجازه برداشت زرشک به میزان سه تا پنج کیوگرم را دارد، اما در جاده شهمیرزاد به کیاسر در سه‌راهی پرور یک دستگاه خودروی وانت با چهار کیسه ۵۰ کیلوگرمی زرشک ایستاده و مشغول فروش زرشک بود.
وی ادامه داد: ایستادم و از او قیمت زرشک را پرسیدم و متاسفانه این افراد برای دریافت ۱۳۰ هزار ریال به ازای هر یک کیلوگرم زرشک کوهی دست به قلع و قمع زرشک زدند.
وی اضافه کرد: زرشک به دلیل اینکه در میان شاخه‌های خاردار رشد می‌کند و محافظت می‌شود چیدن سختی دارد و افرادی که به چشم کسب درآمد به این میوه نگاه می‌کنند بدون شک با روش اصولی چیدن یعنی (برداشت دانه دانه زرشک) که خیلی وقت‌گیر است نتوانسته اند این میزان زرشک را بچینند.
این همیار طبیعت اظهار داشت: جالب است بدانید این افراد در برخورد با یگان حفاظت منابع‌طبیعی ادعا می‌کنند زرشک چیده شده برای استان سمنان نیست و از استان‌های همجوار برای فروش به این منطقه آورده شده است و با این ادعا، دست ماموران یگان حفاظت منابع‌طبیعی در برخورد با فرد خاطی کوتاه می‌شود.
سعیدی بیان کرد: قانون برای حفظ طبیعت باید مورد بازنگری قرار بگیرد و سپس برای قوانین ضمانت اجرایی درنظر گرفته شود، تا بتوان با افراد مخرب طبیعت برخورد قانونی کرد.
درنظر گرفتن پیگرد قانونی برای برداشت بیش از حد مجاز زرشک
رئیس منابع طبیعی مهدیشهر گفت: افراد روستایی و بومی اجازه برداشت سه تا پنج کیلوگرم زرشک کوهی دارند و افراد غیربومی اجازه برداشت بیش از ۲ تا سه کیلوگرم را ندارند و در صورت مشاهده با افراد خاطی برخورد می‌شود و این عمل پیگرد قانونی دارد.
حمیدرضا عبدوس ابراز داشت: برخی افراد، بی رحمانه تبر به دست، درختچه‌های زرشک را برای چیدن میوه این درختچه قطع می‌کنند و به طبیعت آسیب می‌زنند و با این افراد خاطی طبق قانون رفتار می‌شود.
وی ادامه داد: قطع سرشاخه‌های زرشک مانند هرس کردن است و مشکلی ندارد، اما افراد به دلیل دشواری برداشت زرشک از بین خارها، شاخه را از ساقه و بخش نزدیک به ریشه قطع می‌کنند، در صورت مشاهده چنین افرادی که زمینه‌ساز نابودی عرصه‌های منابع طبیعی هستند برخورد می‌شود.
وی ابراز داشت: دوست‌داران طبیعت در صورت مشاهده تخلف و آسیب به درختچه های زرشک می توانند مشاهدات خود را به ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی با تماس با شماره تلفن ۱۵۰۴ برای پیگیری گزارش کنند.
رئیس منابع طبیعی مهدیشهر با بیان اینکه رویشگاه درختچه زرشک کوهی در مناطق کوهستانی این شهرستان است، تصریح کرد: وسعت مناطق کوهستانی مهدیشهر ۱۹۵ هزار هکتار است که در ۱۳۰ تا ۱۴۰ هزار هکتار از وسعت مناطق کوهستانی درخچه‌های زرشک کوهی رویش دارد.
شهرستان مهدیشهر در ۱۵ کیلومتری شمال شهر سمنان واقع شده و ارتفاعات آن رویشگاه گیاهان دارویی مانند زرشک است.
طبیعت تا زمانی می‌تواند برای بشر سودمند باشد که فرصت خودترمیمی به آن داده شود، اما رفتارهای غیراصولی و بی‌رحمانه با طبیعت مانند برداشت غیر اصولی زرشک و قلع و قمع شاخه‌های آن موجب می‌شود تا طبیعت داشته‌های خود را از دست بدهد و برای بازگشت طبیعت به حال اولیه فرصت لازم است . به دلیل طمع سودجویان فرصت دادن به طبیعت برای خودترمیمی میسر نمی شود و دود آتش طمع سودجویان طبیعت به چشم همه می‌رود. به طور مثال درختچه‌های زرشک علاوه بر خواص درمانی و دارویی از فرسایش خاک جلوگیری می‌کند و نبود آن می‌تواند جاری شدن سیلاب و آسیب به زیرساخت‌ها را رقم بزند و رفع این چالش در گرو آگاهی بخشی به جامعه بیش از پیش است.
منبع: ایرنا
