شمشاد مازندران در معرض نابودی است

رئیس اداره حفاظت و حمایت منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران – نوشهر هشدار داد که در صورت مبارزه نکردن جدی با بیماری پروانه شب پره و بلایت در غرب مازندران، شمشادستان های این منطقه از بین خواهند رفت.
به گزارش خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN) به نقل از ایرنا؛ غلامحسن اشرفی نیا افزود ۵۰۰ هکتار یعنی کمتر از ۶ درصد از ۸۵۰۰ هکتار شمشادستان های غرب استان اکنون باقی مانده است که برای حفاظت از آنان نیاز به برنامه ریزی و همکاری همه مسئولان است.
وی گفت: از هشت هزار و ۵۰۰ هکتار از رویشگاه های شمشاد غرب مازندران در سال های اخیر ۵ هزار هکتار در اثر بیماری بلایت شمشاد و ۳ هزار هکتار دیگر هم به سبب آفت پروانه شب پره خشک و از بین رفتند.
بیماری سوختگی و آفت پروانه برگ‌خوار شب‌پره شمشاد که به ترتیب از سال ۱۳۸۹و ۱۳۹۵ در جنگل‌های هیرکانی شیوع یافته‌ است، در گرما، سرما و برف و باران به فعالیت خود ادامه می‌دهد و به سبب محدودیت راه‌های مبارزه، عرصه‌های گسترده ای از شمشادستان‌های شمال را نابود کرده ‌است.
وی با بیان اینکه اکنون ۴۰۰ هکتار از این ۵۰۰ هکتار شمشاد غرب مازندران که پیشتر آلوده نشده بودند به بیماری مبتلا شده اند، گفت: برای حفاظت این شمشادستان باید کارهای پیشگیرانه هر چه زودتر انجام گیرد.
رئیس اداره حفاظت و حمایت منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – نوشهر بر ضرورت مقابله با آفت، احیا و حفظ ۵۰۰ هکتار شمشادستان در آخرین زیستگاه آن در غرب مازندران واقع در منطقه گلندرود رویان و پارک سی سنگان نوشهر تاکید کرد و خواستار اختصاص ۵ میلیارد تومان اعتبار شد.
شرفی نیا با اشاره اقدامات صورت گرفته برای جلوگیری از ابتلای ۱۰۰ هکتار باقی مانده شمشادستان ادامه داد: از ابتدای امسال با اعتبار ۱۵۰ میلیون تومانی برای مقابله با آفت در ۵۵ هکتار از ۱۰۰ هکتار باقی مانده از عرصه های شمشاد محلول پاشی شده و در ۴۵ هکتار دیگر نیز یک هزار و ۳۰۰ عدد تله فرمونی ردیاب نصب شده است.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به گستردگی منطقه آلوده به آفت شب پره و انتقال نسل به نسل این آفت باید اقدامات لازم برای مبارزه با آن به صورت پیوسته انجام شود تا بتوانیم شاهد کنترل آفات و بیماری ها شمشادهای غرب مازندران باشیم.
بیماری بلایت یا سوختگی شمشاد (Boxwood blight) در ایران نخستین بار سال ۱۳۸۹ در جنگل های آستارا و تالش دیده شد و در جنگل های هیرکانی از غرب به شرق گسترش یافت و در سال ۹۱ در جنگل های نوشهر دیده شد.
توسعه بیماری سبب ایجاد سوختگی، ریزش برگدها و خزان یکنواخت نهال ها، درختچه ها و درختان شمشاد شد.
عامل این بیماری دو نوع قارچ به نام های علمیˈ سیلندروکلادیوم بُوکْسیکولاˈ (cylindrocladium buxicola) و ˈکالونکتریا پسودوناویکولاتاˈ (Calonectria pseudonaviculata) است که باعث چروکیدگی و ایجاد لکه های قهوه ای در برگ گیاه و مرگ سریع و گسترده بافت ها در بخش عمده یا همه قسمت های هوایی گیاه می شود.
آفت شب پره شمشاد چند نسلی بودن و انتشار سریع آفت در مدت زمان کوتاه از خصوصیات بیولوژی منحصر به فرد این آفت نسبت به سایر آفات برگخوار جنگلی است.
شب‌پره شمشاد با نام علمی Cydalima perspectalis یک آفت جدید بوده و خرداد ماه سال ۱۳۹۵ برای نخستین بار در ایران در توده‌های شمشاد شهرستان چالوس مشاهده شد.
لارو این آفت از طریق تغذیه از برگ و همچنین پوست و سرشاخه‌های درخت طی چهار نسل در هر سال موجب خزان و سرخشکیدگی و در برخی موارد موجب مرگ کامل درختان جوان شمشاد می‌شود.
شمشاد هیرکانی با نام علمی ˈبُوکسوس هیرکاناˈ (Buxus hyrcana) درختی همیشه سبز و بومی جنگل های هیرکانی در شمال ایران است که در فهرست گونه های گیاهی در خطر انقراض اتحادیه بین المللی حفظ طبیعت (IUCN) قرار دارد
جنگل های هیرکانی دارای ۹۰ گونه درختی و ۲۱۱ گونه درختچه ای و یکهزار و ۵۸۸ گونه علفی است که از آستارا در شمال استان گیلان تا گلی داغ در شرق استان گلستان گسترده است.