به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی (IANN)، فاضلاب‌های رهاشده در ورودی شیراز از سمت شرق سال‌های سال است که دل هر رهگذر و مسافری را می‌زند و سلامت مردم جنوب‌شرق این کلان‌شهر را به خطر انداخته است.
وقتی می‌خواهی از سمت شرق به شیراز وارد یا خارج شوی، با منظره‌ای بسیار نامناسب در رودخانه روبه‌رو می‌شوی؛ رودخانه‌ای که فاضلاب‌های رهاشده در آن موج می‌زند و بوی تعفن آن سبب می‌شود تا مسافران و رهگذران خاطره‌ای خوش از این نقطه شیراز نداشته باشند و شیشه خودروی خود را بالا ببرند.
فاضلاب رهاشده در جنوب شهر شیراز که از شهرک‌های اقماری جنوب‌شرقی این شهر سرچشمه می‌گیرد و تا روستاهای پایین‌دست جاری است، علاوه‌بر این‌که سلامت زندگی ساکنان این مناطق را به خطر انداخته، کشاورزان پایین‌دست نیز برای آبیاری سبزی و صیفی‌کاری‌های خود از این روانابها استفاده می‌کنند.
تصفیه‌خانه فاضلاب شماره دو شیراز ازجمله طرح‌های کلیدی در توسعه و عمران منطقه‌ای این کلان‌شهر است که نقش به‌سزایی در بهبود زیست‌محیطی، افزایش سطح بهداشت و رفاه مردم خواهد داشت؛ شمارش معکوس برای راه‌اندازی این طرح زیربنایی آغاز شده و مسئولان نوید بهره‌برداری از این طرح را تا پایان پاییز امسال داده‌اند.
طی یک ماه اخیر شمار بازدیدهای مسئولان کشوری و استانی از این طرح زیربنایی در شیراز افزایش یافته است. در خلال این بازدیدها همه مسئولان بر لزوم تأمین اعتبار بیش‌تر و راه‌اندازی تصفیه‌خانه تأکید داشته‌اند، براساس اطلاعات موجود در تازه‌ترین اظهارنظرها پیشرفت فیزیکی این طرح حدود ۹۶ درصد اعلام شده است.
راه‌اندازی تصفیه‌خانه شماره دو شیراز می‌تواند نویدبخش بهبود شرایط زیست‌محیطی به‌ویژه در پایین‌دست رودخانه خشک شیراز باشد؛ رودخانه‌ای که مسیل شیراز و محل عبور سیلاب است، اما معمولاً انبوهی از پساب جاری در آن با بوی مشمئزکننده سال‌هاست که جان مسافران و رهگذران از محورهای شرق شیراز را می‌آزارد. این بوی ناخوشایند حتی مسافران ایرانی و خارجی فرودگاه شهید آیت‌الله دستغیب را هم آزرده است و داد بسیاری از مدیران، مسئولان ، مردم و کارشناسان را درآورده است.
بارها موضوع لزوم ساماندهی این بخش از شیراز در خطبه‌های نماز جمعه، اظهارنظر مسئولان کلان استانی و محلی، شهروندان و روستاییان، گزارش‌های خبرنگاران و تریبون‌هایی که زیر پوست شهر را کنکاش می‌کنند، مطرح شده و هر بار موضوع به راه‌اندازی تصفیه‌خانه شماره دو شیراز حواله شده است. اکنون با راه‌اندازی این تصفیه‌خانه امید می‌رود بهبود نسبی در این پدیده مشمئزکننده ایجاد شود.
طرح موضوع بوی بد فاضلاب در نماز جمعه شیراز
حجت‌الاسلام سید ابوفاضل رضوی اردکانی، خطیب نماز جمعه شیراز، در خطبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۸ وجود بوی نامطبوع در برخی نقاط شیراز را یادآور شد و افزود: در چند نقطه شهر شیراز ازجمله کمربندی جنوب‌شرقی شیراز، شهرک گلستان و حتی معالی‌آباد آب فاضلاب سطحی است و هزاران نفر از ساکنان این مناطق شبانه‌روز بوی نامطبوع استشمام می‌کنند.
وی ادامه داد: این‌که طرح مهمی نیست و به تحریم آمریکا ربطی ندارد؛ با انتقال این فاضلاب از طریق لوله می‌توان این مشکل را حل کرد. از استاندار فارس تقاضا دارم که به‌همراه مدیر آبفای شیراز و شهردار شیراز به این نقاط بروند و از نزدیک شرایط را بررسی کنند و ببینند که بوی بد اجازه می‌دهد که آن‌ها چند دقیقه آن‌جا بمانند.
امام جمعه موقت شیراز بیان کرد: ده‌هاهزار نفر در این مناطق زندگی می‌کنند که علاوه‌بر استشمام بوی بد در معرض بیماری نیز قرار دارند. باید به‌سرعت فکری به حال این شرایط کرد. البته این به‌معنای انکار خدمات انجام‌شده نیست، اما همه مردم حق دارند که از هوای سالم و شرایط مناسب بهره‌مند باشند و رفع این مشکل حتی از اجرای بسیاری از پروژه‌های عمرانی هم واجب‌تر است.
روستاهای حاشیه شیراز درگیر بوی بد فاضلاب
برخی روستاهای شرق و جنوب‌شرق شیراز نیز از بوی بد فاضلاب به ستوه آمده‌اند. آیا راه‌اندازی تصفیه‌خانه فاضلاب شماره دو شیراز می‌تواند پایانی بر زندگی پررنج این دست از شهروندان در این مناطق باشد؟
منطقه کوشکک ازجمله مناطقی است که در سال‌های اخیر به‌دلیل پیگیری‌های خود ساکنان و گروه‌های جهادی و دانشجویی مورد توجه مسئولان شهری قرار گرفت و ضمن الحاق به شیراز، بخشی از محرومیت‌هایش نیز برطرف شد، اما همچنان با مسائل ریز و درشتی ازجمله سرگردانی فاضلاب و بوی مشمئزکننده دست‌وپنجه نرم می‌کند.
به‌دلیل نبود شبکه فاضلاب خانگی، اهالی این منطقه به‌ناچار فاضلاب حمام و آشپزخانه و حتی سرویس بهداشتی را در کوچه و جوی‌ها رها می‌کنند. علاوه‌بر رهاسازی فاضلاب خانگی، آب در چاله‌های کوچک و بزرگ اطراف خانه‌ها جمع می‌شود و بوی آن مشام را می‌آزارد.
جاری شدن فاضلاب در حاشیه روستاهای شهرستان شیراز
همچنین روستای سلطان‌آباد شیراز نیز از بوی بد فاضلاب در امان نیست؛ این بوی نامطلوب که در حاشیه روستای سلطان‌آباد و شرق شیراز به‌ویژه در فصل تابستان به مشام می‌رسد، ناشی از فاضلاب روزباز شیراز است و نهادهای مسئول بارها حل مشکل را به راه‌اندازی تصفیه‌خانه شماره دو شیراز موکول کرده‌اند.
همچنین مسافرانی که از شهرهای لارستان، فیروزآباد، فسا، جهرم، نی‌ریز و استهبان در استان فارس و همچنین مسافران استان‌های هرمزگان، کرمان و سایر استان‌های جنوبی و شرقی که از ورودی شرق شیراز به این کلان‌شهر فرهنگی وارد می‌شوند، حد فاصل پلیس راه فسا تا انتهای میدان گلسرخ باید نفس خود را حبس کنند تا بوی مشمئزکننده فاضلاب رودخانه سلطان‌آباد را رد کنند.
بازدیدها و اظهارنظر مسئولان و نوید راه‌اندازی تصفیه‌خانه فاضلاب شیراز
رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شیراز اخیراً درباره تصفیه‌خانه شماره دو فاضلاب شیراز به ایرنا گفت: در ساخت تصفیه‌خانه فاضلاب شماره دو شیراز مدرن‌ترین فناوری‌های روز جهان به‌کار گرفته شده و این تصفیه‌خانه قادر است برق مورد نیاز خود را تأمین کند.
الله‌بخش نظرپور اظهار داشت: دو مدول تصفیه‌خانه فاضلاب شماره دو شیراز با ظرفیت ۱۰۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز در دست اجراست. تاکنون در این پروژه در بخش ارزی ۳۵ میلیون یورو و در بخش ریالی ۶۰ میلیارد تومان هزینه شده است و برای اتمام کل پروژه و احداث و فعال کردن تمام مدول‌های آن به ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
این مقام مسئول آبفای شیراز ادامه داد: انتظار می رود در پاییز سال جاری فاز اول این تصفیه‌خانه با دو مدول به بهره‌برداری برسد و ۶۰۰ هزار نفر را تحت پوشش خدمات خود قرار دهد. مطابق برنامه‌ریزی‌ها، گاز تولیدی در تصفیه‌خانه فاضلاب نیز برای تأمین برق موردنیاز تصفیه‌خانه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
نظرپور اظهار داشت: تصفیه‌خانه فاضلاب شماره دو با ۹۶ درصد پیشرفت فیزیکی در آستانه بهره‌برداری قرار دارد. وی زمان دقیقی برای افتتاح آن اعلام نکرد.
مدیرعامل آبفای شیراز با اشاره به این مطلب که پساب خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب شماره دو برای آبیاری فضای سبز استفاده خواهد شد، بیان کرد: این تصفیه‌خانه از نوع لجن فعال پیشرفته است و پیش‌بینی شده که پساب خروجی آن برای آبیاری فضای سبز در اختیار شهرداری قرار داده شود.
نظرپور بیان داشت: با توجه به گسترش شهرها و افزایش مصرف آب و تولید فاضلاب، اجرای این پروژه ملی برای کنترل آلودگی و امکان استفاده مجدد آن در صنعت و کشاورزی در اولویت قرار دارد.
وسعت محوطه تصفیه‌خانه فاضلاب شماره دو شیراز ۸۶ هکتار است که در جنوب‌شرق این شهر واقع شده؛ ساخت تصفیه‌خانه شماره دو با توسعه یافتن شهر از سال ۱۳۸۸ با تأمین اعتبار اولیه بانک جهانی در دستور کار قرار گرفت و احداث این پروژه ملی در سال ۸۹ آغاز شد.
اواخر سال ۱۳۹۱ به‌دلیل تحریم‌ها، این پروژه به‌مدت سه سال و نیم تعطیل شد، اما عملیات اجرایی آن مجدداً از سر گرفته شده است.
۱۶ مهرماه امسال نیز معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزارت کشور به‌همراه هیئت همراه از تصفیه‌خانه فاضلاب شماره دو شیراز و صدرا بازدید کردند؛ مهدی جمالی‌نژاد، معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزارت کشور، با هیئت همراه و نیز محمود رضایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس، در بازدید از تصفیه‌خانه فاضلاب شماره دو شرکت آب و فاضلاب شیراز از پیشرفت فیزیکی و مراحل نصب تجهیزات در حال احداث بازدید کردند و در جریان آخرین اقدامات و عملیات احداث قرار گرفتند.
مهدی جمالی‌نژاد، معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزارت کشور، با تأکید به تسریع در اتمام این پروژه ملی اظهار داشت: طبق برنامه دولت، افتتاح پروژه‌های در دست احداث که حداکثر تا دو سال آینده به بهره‌برداری خواهند رسید، اهمیت ویژه‌ای داده شود.
وی با اشاره به حلاوت و شیرینی افتتاح پروژه‌های مذکور برای مردم خاطرنشان کرد: مردم را با پروژه‌های طولانی‌مدت معطل نکنیم.
محمود رضایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس، نیز با اشاره به اهمیت ویژه احداث تصفیه‌خانه فاضلاب به‌لحاظ اجتماعی و زیست‌محیطی اظهار داشت: این پروژه جزو پروژه‌های کلیدی استان است که از لحاظ توسعه شهری سند توسعه استان محسوب می‌شود.
در این بازدید، آخرین مسائل و موانع موجود در خصوص روند احداث تصفیه‌خانه فاضلاب و نیز منابع موردنیاز پروژه بررسی شد.
شاهین پاکروح، معاون مهندسی و توسعه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، هم ۲۳ مهرماه از روند پیشرفت پروژه احداث تصفیه‌خانه‌های فاضلاب شیراز و صدرا بازدید کرد.
پاکروح به‌همراه هیئتی از شرکت مهندسی آبفا کشور، مدیرعامل، معاونان و جمعی از مدیران شرکت آب و فاضلاب شیراز در بازدید از تصفیه‌خانه فاضلاب شماره دو شرکت آب و فاضلاب شیراز و تصفیه‌خانه فاضلاب شرق صدرا در جریان آخرین اقدامات و عملیات احداث قرار گرفت.
معاون مهندسی و توسعه آبفای کشور در بازدید از روند ساخت و پیشرفت تصفیه‌خانه فاضلاب در حال احداث شیراز اظهار داشت: آنچه در کارگاه تصفیه‌خانه فاضلاب مشاهده می‌شود نتیجه تلاش و کارفرمایی خوب مدیریت عامل و معاونان آبفای شیراز است.
پاکروح هم بدون اشاره به زمان دقیق راه‌اندازی این طرح با تأکید در تسریع برنامه زمان‌بندی اتمام تصفیه‌خانه فاضلاب شیراز خاطرنشان کرد: با تخصیص اعتبار که در انجام عملیات اجرایی مدنظر است؛ بهره‌برداری هرچه سریع‌تر این پروژه صورت می‌گیرد.
به‌هرحال هرچند زمان دقیقی برای راه‌اندازی طرح تصفیه‌خانه شماره دو شیراز به‌رغم بازدیدهای مکرر از این پروژه اعلام نشده، اما امید می‌رود با راه‌اندازی آن تا پایان فصل پاییز و همچنین افزایش شبکه‌گذاری و جمع‌آوری حجم بیش‌تری از فاضلاب و آب‌های سطحی که به رودخانه خشک شیراز سرازیر می‌شود، امسال پایانی بر بوی مشمئزکننده در مناطق شرق شیراز باشد./ سبزینه
