تدبیر، صنعت نوغانداری را از پیله درآورد
خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)؛ نوغانداری صنعتی سنتی، سودآور و ارزشمند در سرزمین ایران است که از اوایل دهه ۸۰ به علل مختلفی از جمله کاهش قیمت، نداشتن صرفه اقتصادی و بی‌ثباتی بازار ابریشم به تدریج رنگ باخت؛ اما تدبیر دولت اعتدال، آن را از پیله رهایی داد و این صنعت را دوباره احیاء کرد. نوغانداری از صنایع سنتی و قدیمی در منطقه آسیا و البته ایران است که وضعیت آن در بیش از دو دهه گذشته با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده است، به‌طوری که اوج شکوفایی تولید پیله و ابریشم در کشور به سال ۱۳۷۹ برمی‌گردد و بعد از آن صنعت نوغانداری درگیر خواب غفلت شد. در کنار صنعت نوغانداری، ابریشم بافی به عنوان هنر صنعتی منحصربه فرد و بازارپسند مطرح است و با تولید نخ‌های ابریشمین زمینه‌سازتولید دست‌بافته‌های سنتی و هنری در قالب فرش‌ها و تابلوفرش‌های دست‌باف ابریشمی می‌شود که در حقیقت همان ارزش افزوده و سودآورترین بخش در مرحله تولید ابریشم است. سهم ایران از سبد تولید ابریشم دنیا کمتر از یک درصد است و از این حیث در رتبه هشتم دنیا قرار دارد؛ البته این میزان تولید ابریشم ایران برابر با تولید پیله ابریشم در ۱۲ کشور دنیاست؛ اما بی‌مهری‌های گذشته به این صنعت بود که نفس‌های نوغانداری را به شماره انداخت؛ اما رونق و احیای دوباره نوغانداری در پنج سال اخیر با همت عالی و تدبیر ویژه دولت میسر شد؛ اقدامی که در دوره‌های گذشته بی‌سابقه بود. ۴۵ روز کافی است تا تخم‌های کوچک و سیاه‌رنگ نوغان ثمربخش و به پیله‌های ارزشمند ابریشم بدل شود و به عنوان فعالیت اقتصادی جانبی در کنار کشاورزی و باغداری در فصل بهار، رونق بخش سفره هزاران خانواده باشد. اگرچه ۲۰ استان کشور در زمینه صنعت نوغانداری فعالیت دارند؛ اما در این میان استان گیلان قطب تولید پیله‌تر ابریشم و استان خراسان رضوی علاوه بر برخورداری از رتبه دوم تولید پیله‌تر با تولید ۸۵ درصد نخ ابریشم کشور، پایتخت ابریشم‌کشی ایران به شمار می‌آید. هر ساله به جمع هزاران کشاورز و باغدار فعال در این حرفه، علاقه‌مندان دیگری به فعالیت در این حوزه روی می‌آورند و دلیل آن چیزی نیست جز تدبیر دولت و احیای دوباره نوغانداری در کشور و رخ نمایی از چهره‌ای جدید از صنعت نوغانداری.
احیای نوغانداری با تدبیر و امید
رئیس مرکز توسعه نوغانداری کشور در این زمینه اظهار کرد: صنعت نوغانداری با وجود افولی که در سال‌های ۷۹ تا بعد از ۹۰ تجربه کرد، با سماجت و پیگیری وزارت جهاد کشاورزی به سمت رونقی دوباره حرکت کرد. علی‌اصغر داداش‌پور اظهار کرد: نوغانداری به دلیل ویژگی‌هایی از جمله جنبی و تکمیلی بودن بخش کشاورزی، در کنار سایر مشاغل می‌تواند موجب ایجاد اشتغال و تأمین درآمد برای خانوارهای روستایی و کشاورزان شود؛ لذا برخلاف بی‌مهری‌های دو دهه گذشته با تلاش دولت در مسیر احیاء و توسعه قرار گرفت. وی با اشاره به تلاش برای تشویق مردم برای فعالیت در زمینه نوغانداری، افزود: بی‌نیازی به سرمایه‌گذاری فراوان و مزیت نسبی و فرصت انجام این حرفه در اغلب مناطق کشور در کنار سنتی بودن این حرفه و قدمت طولانی آن در فرهنگ باستانی ایران از ویژگی‌های خاص این حرفه است. داداش‌پور با اشاره به اقدامات انجام شده در این زمینه گفت: طی سال‌های ۹۱ تا ۹۶ اتفاقات خوبی در این صنعت افتاد و افزایش ۱۱۰ درصدی قیمت تضمیمی پیله‌تر ابریشم یکی از آن‌هاست که در سایه حمایت دولت تدبیر رخ داد. وی افزود: در طول پنج سال گذشته با وجود قیمت تضمیمی پیله ابریشم هیچ‌وقت خرید تضمینی انجام نشد و علت آن هم حضور موثر و همراهی با دولت از سوی بخش خصوصی است؛ به این صورت که بخش خصوصی با پرداخت قیمت مناسب برای پیله‌تر فرصت خرید را به دولت نمی‌دهد. داداش‌پور ادامه داد: خرید بیش از قیمت تضمینی اعلام شده و پرداخت نقدی بهای محصول به کشاورزان توسط بخش خصوصی، به عنوان یک مزیت موجب شد در این زمینه بار مالی برای دولت ایجاد نشود و بخش خصوصی در کنار سیاست‌های حمایتی و احیاءگونه دولت، مسئولیت خرید مناسب تولیدات را قبول کند. وی افزود: تولید نهال توت و توسعه توتستان‌ها در مسیر انجام حمایت‌های زیرساختی مربوط به نوغانداری، توزیع نهال توت اصلاح شده در بین مردم به صورت رایگان از دو سال پیش و افزایش نیافتن قیمت تخم نوغان که از سال‌های پیش هرجعبه ۷۵ هزار ریال عرضه می‌شده، از اقدامات حمایتی دولت از نوغانداری است. رئیس مرکز توسعه نوغانداری بیان کرد: پرداخت ۵۰ درصد حق بیمه نوغانداران توسط دولت، برگزاری دوره‌های آموزشی متعدد و توانمندسازی نوغانداران از دیگر اقدامات حمایتی بوده است.
افزایش تعرفه نخ ابریشم در راستای حمایت از تولید
داداش‌پور با اشاره به این‌که مهم‌ترین اقدام حمایتی دولت از صنعت نوغانداری با هدف حمایت از تولید داخلی امسال رقم خورد، ادامه داد: با پیگیری‌های فراوان دولت تعرفه واردات نخ ابریشم امسال از ۱۵به ۲۶ درصد افزایش یافت و در کنار آن تعرفه واردات پیله ثابت ماند تا اقبال تجار ابریشم به واردات پیله به جای نخ تغییر یابد تا در کنار پیله‌های تولیدی داخل، چرخ صنایع و کارگاه‌های سنتی ابریشم‌کشی نیز مجدداً به حرکت درآید. وی ادامه داد: با تلاش و حمایت انجام شده خوش‌بختانه شاهد رونق امید در این صنعت هستیم، به‌طوری که هم‌اکنون ۱۸ هزار خانوار نوغاندار در کشور داریم که دوباره نوغانداری را در کنار سایر مشاغل خود پیشه کرده‌اند. رئیس مرکز توسعه نوغانداری کشور گفت: پارسال افزون بر ۳۳۰ هزار اصله نهال توت در کشور تولید و در ۱۹ استان کشور به صورت رایگان توزیع شده است. وی با اشاره به این‌که پارسال حدود ۲۹ هزار جعبه تخم نوغان نیز توزیع شده که منجر به تولید بیش از ۸۵۰ تن پیله‌تر شده است، افزود: این میزان تولید پیله معادل تولید ۱۳۶ تن نخ ابریشمی است. داداش‌پور گفت: امسال نیز به دنبال افزایش توزیع تخم نوغان هستیم و تاکنون ۱۲ هزار جعبه تخم نوغان در کشور توزیع شده است. وی اضافه کرد: بر اساس آمارها افزون بر ۱۴ هزار هکتار توتستان در کشور وجود دارد که برای فضای سبز، پرورش کرم ابریشم، تولید میوه توت و دیگر کاربری‌ها، تولید نهال دارند.
سود بیش‌تر در محصول نهایی
داداش‌پور با بیان این‌که در حوزه صادرات، محصول نهایی ابریشم یعنی دست‌بافته‌هایی از جمله فرش ابریشمی مورد استقبال و اقبال بیش‌تری است، افزود: بیش از ۹۵ درصد ابریشم تولیدی کشور در حوزه فرش دست‌باف استفاده می‌شود؛ بنابراین فرش ابریشمی از کالاهای نفیس و ارزشمند صادراتی است که در جهان نیز یگانه، منحصربه فرد و بسیار مورد علاقه است. وی تأکید کرد: ارزش افزوده در حوزه تولید ابریشم در محصولات نهایی نهفته است و خام‌فروشی در این زمینه به هیچ‌وجه معنا ندارد. رئیس مرکز توسعه نوغانداری کشور با بیان این‌که هر جعبه تخم نوغان حدود ۹ میلیون ریال درآمد برای خانوار ایجاد می‌کند؛ اما وقتی تولید پیله و پرورش کرم ابریشم در مسیر ابریشم‌کشی و تبدیل به محصولات نهایی به صورت یک چرخه کامل قرار گیرد، ارزش افزوده و درآمد آن تا چندین برابر افزایش می‌یابد، تصریح کرد: به همین دلیل بر شکل‌گیری زنجیره ابریشم‌کشی تأکید جدی داریم، زیرا حرفه نوغانداری برای ۴۵ روز ایجاد اشتغال می‌کند؛ اما چرخه ابریشم‌کشی و قالی‌بافی در طول سال اشتغال‌زایی و درآمدزایی دارد.
منبع: سبزینه
