به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی (IANN)؛ با وجود شرایط مساعد اقلیمی و رشد تولید خشکبار در کشور نسبت به سال قبل، اما شاهدیم که قیمت آجیل باز هم در بازار افزایش یافت؛ این‌که تولید بیش‌تر یک کالا به‌جای کاهش قیمت به گرانی آن منجر شود، چندان منطقی به‌نظر نمی‌رسد، اما اتفاقی است که امسال نه فقط برای آجیل که برای گوشت قرمز نیز به‌عنوان یکی از کالاهای اساسی سبد مصرفی خانوار افتاد. فعالان صنفی البته افزایش قیمت آجیل را چندان زیاد نمی‌دانند و معتقدند رشد تولید در کنار کاهش نسبی تقاضا، باعث شده تا قیمت آجیل به اندازه دیگر اقلام مصرفی بالا نرود و فقط ۴۰ تا ۵۰درصد رشد داشته باشد. رئیس اتحادیه کشوری آجیل و خشکبار در مصاحبه با یکی از خبرگزاری‌ها، آجیل را در مقایسه با دیگر کالاهای پرمصرف سفره عید مثل میوه و شیرینی کالای ارزان‌تری دانسته است.
علی‌رضا ارزانی قیمت یک کیلو آجیل باکیفیت را ۲۰۰هزار تومان عنوان کرد و گفت: افزایش قیمت آجیل نسبت به دیگر اقلام زیاد نیست و مصرف آن در مهمانی‌ها به‌صرفه‌تر از دیگر اقلام است. صرف‌نظر از درست یا نادرست بودن این ادعا، آنچه مشاهدات نشان می‌دهد این است که همین رشد «نه چندان» زیاد قیمت، باعث شده تا در کم‌تر از ۲۰روز به عید نوروز، بازارها و فروشگاه‌های عرضه‌کننده خشکبار و آجیل به اندازه هر سال رونق نداشته باشند.
قیمت‌گذاری آجیل و خشکبار
آجیل و خشکبار قیمت مصوب ندارد و تعیین قیمت آن تابع میزان تولید و عرضه و تقاضاست. تولید سالانه در تعیین نرخ اقلامی که تولید داخلی دارند، مهم‌ترین فاکتور است و در مواردی که عاملی مثل شرایط جوی یا آفت، تولید محصولی را کاهش داده قیمت در بازار با جهش مواجه شده است، اما عامل تأثیرگذار دیگر در قیمت آجیل نرخ ارز است.
رئیس اتحادیه فروشندگان خشکبار و آجیل تهران نرخ ارز را سومین عامل مؤثر در تعیین قیمت آجیل عنوان می‌کند و همشهری آنلاین می‌گوید: از آن‌جایی که ایران در زمینه آجیل و خشکبار هم صادرات دارد و هم واردات، تغییرات نرخ ارز در تعیین قیمت محصولات نقش مهمی دارد.
مصطفی احمدی می‌افزاید: بادام هندی به‌دلیل ممنوعیت واردات به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود و قیمت آن را هم طبیعتاً قاچاقچی و واردکننده تعیین می‌کند، اما غیر از آن بخشی از گردوی مورد نیاز بازار نیز سالانه با واردات تأمین می‌شود. تخمه آفتابگردان، تخمه کدو و تا حدودی مغز بادام درختی، دیگر اقلام وارداتی آجیل ایران هستند که قیمتشان با توجه به نرخ ارز تغییر می‌کند و در تعیین قیمت تمام شده آجیل نیز نقش مهمی دارند.
آجیل ارزان‌تر می‌شود!
فروشندگان معتقدند قیمت آجیل از شب یلدا تاکنون در بیش‌تر اقلام تغییری نداشته و جز یکی‌ـ دو مورد، بقیه با همان قیمت‌های سه‌ماه پیش عرضه می‌شوند. گفته می‌شود بیش‌ترین افزایش قیمت در بادام هندی اتفاق افتاده که همیشه جزو اقلام گران قیمت آجیل بوده؛ اما امسال با افزایش نرخ ارز، واردات آن پرهزینه‌تر شده و قیمت آن هم بالاتر رفته است. افزایش قیمت بادام هندی، قیمت کلی آجیل را هم افزایش داده، اما به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان خشکبار و آجیل پایتخت، این افزایش قیمت دوام چندانی ندارد و در روزهای آینده بازار تعدیل می‌شود.
احمدی افت شدید تقاضا در فروردین‌‌ماه را دلیل این کاهش قیمت می‌داند و می‌افزاید: اوج خرید آجیل در روزهای قبل از عید است، مردم معمولاً مصرف دو هفته عیدشان را یک‌جا در اسفندماه خرید می‌کنند و بعد از عید تا مدتی خریدها به حداقل می‌رسد. به همین دلیل هر سال در آخرین روزهای سال به‌ویژه از ۲۰ اسفند به بعد آجیل‌فروشان اجناس خود را ارزان‌تر عرضه کنند تا آجیل‌های فرآوری شده فروش برود.
به‌گفته او، در چنین روزهایی بعضی از فروشندگان نرخ‌ها را حتی تا قیمت خرید پایین می‌آورند و اجناس را بدون سود عرضه می‌کنند تا جنس روی دستشان نماند. اگرچه این گفته رئیس اتحادیه خشکبار تهران با مشاهدات هرساله و تجربه خریداران چندان همخوانی ندارد، اما شاید مقارن شدن هفته آخر فروردین۱۴۰۰ با آغاز ماه رمضان باعث شود آجیل‌فروشان کمی قیمت‌ها را تعدیل کنند تا قبل از فرارسیدن فصل کسادی کسب‌وکار، فروش بیش‌تری داشته باشند.
بازگشت رونق نسبی به بازار آجیل
خریدهای عید مردم هرسال از اوایل اسفند شروع می‌شود و بازار آجیل در این ماه از پررونق‌ترین بازارهاست، علاوه‌بر مراکز خرید اصلی مثل بازار بزرگ تهران و فروشگاه‌های شناخته شده در نقاط مختلف شهر، هر سال بخش آجیل و خشکبار یکی از بخش‌های اصلی و پر ازدحام نمایشگاه‌های بهاره است. امسال اما دومین سالی است که نمایشگاه‌های بهاره به‌دلیل شیوع کرونا برگزار نمی‌شود و مردم باید مایحتاج خود را از مغازه‌های سطح شهر و بازار بزرگ تهیه کنند؛ بازاری که به گفته فعالان صنفی، اگرچه رونق سال‌های پیش از کرونا را ندارد، اما بی‌مشتری هم نیست.
احمدی می‌گوید: به این دلیل که اوج خرید آجیل معمولاً در ۱۰ روز پایانی سال است، هنوز نمی‌توان برآورد دقیقی از شرایط فروش و تقاضا داشت، اما به‌نظر می‌رسد امسال مردم بیش‌تر و بهتر از پارسال خرید می‌کنند و تاکنون هم مشاهدات حاکی از این است که بازار پررونق‌تر از پارسال است.
تغییرات قیمت یک‌ساله
بازار شب عید پارسال به‌شدت با سال‌های پیش (احتمالاً پس از آن) متفاوت بود. کرونا دقیقاً یک‌ماه قبل از عید کسب‌وکارها را تعطیل کرد و همه را به خانه‌ها فرستاد. ابهامات درباره شیوه‌های انتقال بیماری از یک طرف و توصیه‌های اکید مبنی‌بر تعطیلی دید و بازدیدها باعث شد تا خرید آجیل و دیگر خوراکی‌ها تقریباً به صفر برسد. بسیاری از فروشگاه‌ها تعطیلی را به ادامه فعالیت ترجیح دادند و آن‌هایی که تا پایان اسفند باز بودند هم فروش چندانی نداشتند. افت فروش، باعث شد قیمت آجیل در اسفند۹۸ در مقایسه با سال قبل از آن نزدیک به ۳۰درصد کاهش یابد. امسال احتیاط‌ها کم‌تر شده و فروش دوباره بالا رفته است. در بازار، حداقل قیمت آجیل مخلوط امسال حدود ۱۲۰هزار تومان است و قیمت‌های عجیب بالای ۴۰۰هزار تومان را هم در فروش‌های آنلاین می‌توان مشاهده کرد.
بازار آجیل خوب است، اما خسارت‌های سال گذشته را جبران نمی‌کند
رئیس اتحادیه کشوری آجیل و خشکبار هم اظهار کرد: هم‌اکنون شرایط فروش آجیل و تقاضا و مراجعه مردم نسبتاً خوب است؛ اما باز هم نمی‌تواند خسارات وارد شده از سال گذشته را جبران کند.
علی‌رضا ارزانی‌ممقانی در رابطه با وضعیت بازار آجیل در آستانه ایام عید به ایسنا گفت: سال گذشته چون قرنطینه بسیار شدیدتر بود و مردم بیش‌تر از اکنون رعایت می‌کردند، بازار ما نیز به‌شدت ضربه خورد؛ اما از شب چله سال‌جاری بازار راه افتاده و مراجعه مردم به بازار آجیل‌فروشی افزایش پیدا کرد و از حالا هم از سوی مردم سفارشات ثبت شده زیادی داشتیم و از هم جانب نهادها و ارگان‌ها و وضعیت بازار نسبتاً خوب است. وی افزود: نزدیک شدن به ایام نوروز و برگزاری طرح‌های فروش فوق‌العاده هر چند که در بهبود وضعیت بازار ما تأثیر خوبی داشت؛ اما به هیچ‌وجه نمی‌تواند خسارات وارد شده از سال قبل را جبران کند.
رئیس اتحادیه کشوری آجیل و خشکبار درخصوص وضعیت واردات آجیل در کشور گفت: در گذشته واردات آجیل بسیار زیاد انجام می‌شد، اما جدیداً وارداتی صورت نمی‌گیرد؛ همچنین محصولاتی مثل پسته، تخم جابونی و آلو را به سایر استان‌ها ارسال می‌کنیم.
