به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)، دست اندرکاران تولید چای اتفاق نظر دارند چای خشک مطلوب و کیفی زمانی قابل تولید است که کشاورزان نسبت به هرس و بهزراعی باغات چای اهتمام داشته باشند و عملیات چای چینی را یه صورت صحیح انجام دهند تا برگ سبز مرغوب در فرآیند تبدیل به چای خشک وارد بازار شود.
با پایان یافتن چین اول برگ سبز چای در باغات شمال، این کالای پرمصرف، به تدریج وارد بازار شده و در سبد مصرفی خانوارهای ایرانی قرار می گیرد اما همیشه سوال این است که چرا چای ایرانی از اقبال و استقبال شایسته برخوردار نیست.
علاوه بر بی دقتی چایکاران در چینش برگ سبز مرغوب، برخی معتقدند که تغییر ذائقه ایرانیان و گرایش آن به چای خارجی موجب بی اقبالی به چای ایرانی در طول سالیان شده اما یک حقیقت را نباید از نظر دور داشت و آن، این که طعم چای مرغوب ایرانی بسیار نزدیک به چای های خوب خارجی و حتی بهتر از آن است.
امسال در مرحله نخست برداشت برگ سبز چای ۲۴ هزار و ۹۶۳ تن برگ سبز چای از نوع درجه یک و هفت هزار و ۸۲۳ تن درجه دو از چایکاران گیلانی و یک هزار و ۳۰۰ تن برگ سبز چای شامل ۹۷۵ تن درجه یک و ۳۲۵ تن درجه دو از چایکاران مازندرانی خریداری شد.
برداشت برگ سبز چای، به طور معمول در سه مرحله بهاره، تابستانه و پاییزه انجام می شود و مراحل آن از اردیبهشت ماه آغاز و تا مهرماه ادامه می یابد.
به طور معمول کیفی ترین برگ سبز چای مربوط به چین بهاره است و این چای بیشترین طرفدار را در میان مصرف کنندگان دارد؛ اگرچه با بهزراعی و توجه به ضرورت های چین برگ سبز چای در مراحل بعدی چین نیز، چای کیفی به دست می آید.
از برگ سبز بهاره، مرغوب ترین چای استحصال می شود؛ این برگ سبز در ۱۵۰ کارخانه چایسازی عمل آوری و فرآوری شده و به صورت چای خشک ممتاز، درجه دو، شکسته درجه یک و دو، قلم یک، دو و سه تقسیم می شود و در قیمت های مختلف، بسته بندی و به فروش می رسند.
برای جلوگیری از تکرار تجربه های تلخ گذشته که چیدن برگ های سبز همراه با ساقه و خاشاک تحویل کارخانه ها می شد و این نوع برداشت لطمه های زیادی به چای ایرانی وارد کرد، چند سالی است که تاکید و رویکرد سازمان چای، بر چیدن برگ استاندارد است.
برگ سبز استاندارد چای شامل یک غنچه و دو برگ است که از برگ های ریز و جوان به دست می آید و چای خشک حاصل از آن مرغوبترین چای ایران را تشکیل می دهد.
کارشناسان سازمان چای معتقدند که اگر برداشت استاندارد برگ سبز رعایت شود، برای همیشه دغدغه فروش و انبار چای سنواتی رفع شده و میل به مصرف چای داخلی افزایش می یابد و چای وارداتی اسانس دار در مقابل چای ارگانیک داخلی توان رقابت را نخواهد داشت.
ساختار محصول چای مانند بسیاری از محصولات راهبردی دیگر در استان های شمالی، به حمایت های دولتی وابسته است و این ساختار به گونه ای است که چایکار، دولت را بزرگترین حمایتگر خود می داند و عادت کرده همیشه این دست قدرتمند را در بالای سر خود احساس کند.
امیر علیجانی یک چایکار روستای علیسرود شهرستان لاهیجان که به همراه همسرش برگ سبز چای را می چیند، می گوید: ۲۰ هزار مترمربع باغ چای دارم که نیمی از آن را به دلیل گرانی نیروی کار ۱۵سال است که رها کرده و فقط در نیمی دیگر کار چای چینی را انجام می دهم.
وی با تکرار دغدغه های چایکاران می افزاید: توان مالی چایکاران، ضعیف است و آنان ناچارند که با کمترین قیمت باغ های خود را در معرض فروش بگذارند.
وی با بیان این که چای در شرایط کنونی برای کشاورز یا تولیدکننده صرفه اقتصادی چندانی ندارد، خواستار توزیع به موقع نهاده هایی نظیر کود و پرداخت بهنگام تسهیلات بهزراعی شد.
حبیب لطفی دیگر چایکار لاهیجانی است که می گوید: در چین اول که چای درجه یک و مرغوب محسوب می شود، بابت هر کیلوگرم چیدن برگ سبز ۳۵۰ تا ۴۰۰ تومان دستمزد با هزینه های داشت حدود ۷۰۰ تومان پرداخت شد.
وی هزینه های کشاورزی چای را بالا می داند و بیان می کند: بخش عمده ای از درآمد حاصل از انجام چایکاری، صرف هزینه های کارگری، حمل و نقل می شود.
در شیوه سنتی، زنان نقش عمده ای در چیدن چای و مردان نقش موثری در هرس باغات چای داشتند که در حال حاضر به سبب کاهش حضور بانوان در باغات چای، کشاورزی چای به خصوص برگ چینی آن با چالش مواجه است.
دولت از سال گذشته و با هدف بهبود تولید کیفی چای در سال زراعی جاری، ۶۰۰ میلیارد ریال بابت عملیات بهزراعی باغات چای در نظر گرفت که تا زمان حاضر بخش عمده ای از آن به باغداران پرداخت شده است.
بنا به اعلام محمدولی روزبهان رییس سازمان چای کشور تاکنون دو سوم چایکاران وام بهزراعی دریافت کرده اند و یک سوم هنوز وام نگرفته اند که در روزهای آینده، هفت میلیارد تومان تسهیلات بهزراعی برای هرس کم بر تابستانی به چایکاران پرداخت می شود.
چایکاران اقدامات بهزراعی و عملیات هرس باغات چای را همه ساله از دی ماه آغاز و تا فروردین ماه به پایان می رسانند. بهزراعی شامل تغذیه مناسب، کودپاشی، آبیاری، وجین، شخم و هرس است که باید از سوی چایکاران، در دوره های منظم زمانی و با مراقبت بسیار انجام شود.
آن گونه که سعید رحمت سمیعی مدیر عامل سندیکای کارخانجات چای اظهار داشته تولید برگ سبز چای از باغات شمال کشور از ۳۰۰ هزار تن در گذشته، به ۶۰ هزار تن در سال قبل کاهش یافته است.
همین مساله، گویای آن است که تولید و از آن مهمتر تولید کیفی برگ سبز چای، نیازمند اقدامات مناسب کشاورزی و اهتمام به بهزراعی و هرس باغات است.
دولت نیز توجه لازم در حمایت از کشاورزان چایکار را داشته به گونه ای که در سال زراعی جاری، با افزایش ۲۱ درصدی قیمت خرید تضمینی برگ سبز چای نسبت به سال قبل، برگ سبز چای درجه یک را ۲۱ هزار و ۸۰۰ ریال و درجه دو را ۱۲ هزار و یکصد ریال خریداری کرده است.
از سوی دیگر باید به این نکته توجه داشته باشیم که این مبلغ هفت درصد بیشتر از تورم سالانه و ۶ درصد بیشتر از میانگین همه محصولات کشاورزی است.
در این میان با توجه به عزم دولت برای احیای صنعت چای و بازگشت آن به دوران پر رونق گذشته، وظیفه کشاورزان چایکار نیز سنگین تر از قبل است و باید بیش از پیش، نسبت به هرس و شخم اراضی چایکاری اقدام کنند.
در دو استان گیلان و مازندران بیش از ۳۰ هزار هکتار باغ چای وجود دارد که حدود ۹۰ درصد این باغ ها در گیلان قرار دارند.
چای خشک مورد نیاز کشور حدود ۱۰۰ هزار تن در سال برآورد می شود در صورتی که طبق پیش بینی ها امسال ۲۲ هزار تن چای خشک در استان گیلان تولید خواهد شد.
