تراز غذای کشور را در یک برنامه ۵ ساله می توان صفرکرد/ توسعه کشت فراسرزمینی در دستور کار

وزیر جهادکشاورزی گفت: تراز غذای کشور در سه سال گذشته از منفی ۸٫۱ میلیارد دلار به منفی ۳٫۴۳ میلیارد دلار کاهش یافته است و امید می رود در یک برنامه پنج ساله بتوانیم آن را به صفر برسانیم.
تراز غذای کشور را در یک برنامه ۵ ساله می توان صفرکرد/ توسعه کشت فراسرزمینی در دستور کار
به گزارش خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN) به نقل از ایرنا؛ محمود حجتی امروز (دوشنبه) در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی افزود: ایران اسلامی به دلیل برخورداری از وضعیت اقلیمی منحصر بفرد، وضعیت ویژه در زمینه گیاهان دارویی و محصولات باغی و …، توانمندی صفر کردن تراز تجاری خود را در یک برنامه میان مدت دارد.
به گفته این مقام مسئول، در طول سه سال گذشته تزار غذای کشور از منفی هشت میلیارد و یکصد میلیون دلار در سال ۱۳۹۲ به منفی پنج میلیارد و ۴۵۰ میلیون دار در سال ۱۳۹۳ و منفی سه میلیارد و ۴۳۰ میلیون دلار در سال گذشته کاهش یافته و امید می رود در یک برنامه پنج ساله بتوانیم آن را به صفر برسانیم.
وی تصریح کرد: این بهبود تراز مرهون افزایش تولید، افزایش صادرات، کاهش واردات و به میزان ۲۰ تا ۳۰ درصد مربوط به کاهش قیمت های جهانی است.

** نرخ مثبت رشد بخش کشاورزی
حجتی ادامه داد: براساس گزارش مرکز آمار کشور، نرخ رشد بخش کشاورزی در سال گذشته ۵٫۴ درصد بوده و در برنامه ششم توسعه میانگین رشد پنج درصد برای آن پیش بینی شده است.
وی گفت: میزان تولید محصولات کشاورزی از ۱۰۴ میلیون تن در سال ۱۳۹۳ به ۱۱۲ میلیون تن در سال گذشته افزایش یافته که حاکی از رشد ۱۵٫۵ درصدی است.

**شکر
وزیر جهادکشاورزی با اشاره به سیاست های تجاری مرتبط با تولید برخی محصولات کشاورزی، یادآور شد: هر چند تولید شکر بین سال های ۸۴-۱۳۸۱ از میزان واردات آن پیشی گرفته بود، اما در سال ۱۳۸۵ مقدار دو میلیون و ۵۳۷ هزار تن شکر با یارانه وارداتی وارد کشور شد و بازار را اشباع کرد که فاجعه ای در این عرصه بود.
به گفته وی، از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۳ میزان واردات شکر از تولید آن پیشی گرفت، به طوری که در سال های ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ تولید کشور از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن به نصف کاهش یافت.
حجتی خاطرنشان کرد: با برنامه های در پیش گرفته شده، میزان تولید این محصول در سال ۱۳۹۲ به یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن، در سال ۱۳۹۳ به یک میلیون و ۳۳۵ هزار تن و در سال گذشته به یک میلیون و ۵۱۰ هزار تن افزایش یافت.
وی اضافه کرد: با توسعه کارخانجات قند و کشت پائیزه این محصول، در میان مدت و حتی کوتاه مدت دیگر نیازی به واردات شکر نخواهد بود.

**گندم
وزیر جهاد کشاورزی همچنین با اشاره به وضعیت تولید گندم، بیان داشت: تولید این محصول استراتژیک از دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال ۱۳۹۱ به ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تن در سال ۱۳۹۳ و هشت میلیون و ۵۰ هزار تن در سال گذشته افزایش یافت و برای امسال نیز خرید ۱۰ میلیون تن گندم از کشاورزان پیش بینی شده است.

**مرغ
حجتی گفت: امروز قیمت مرغ حداقل گران تر از زمان آغاز به کار دولت یازدهم نیست که این امر مرهون کاهش قیمت نهاده ها و افزایش بهره وری است.
عضو کابینه دولت یازدهم خاطرنشان کرد: مصرف سالیانه مرغ در کشور دو میلیون و ۲۰۰ هزار تن است و هر چند اینک ظرفیت صادراتی مان سالیانه ۸۰ هزار تن است، اما قابلیت افزایش آن تا یک میلیون تن در سال وجود دارد.

**برنج
وی با بیان اینکه مقرر شده است برنج فقط در استان های مازندران و گیلان کشت شود، تاکید کرد: در زمینه دانه های روغنی، امروز وضعیت غیرقابل قبول است و درصد خودکفایی در این محصولات به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است.
وزیرجهادکشاورزی ابراز امیدواری کرد، با برنامه ریزی انجام شده در چارچوب اقتصاد مقاومتی برای توسعه کشت این محصولات که به طور عمده برپایه گسترش کشت کلزا در تناوب با گندم است، در یک افق ۱۰ ساله درصد خودکفایی از ۸٫۸ درصد فعلی به ۷۱ درصد ارتقا یابد.

**اقتصاد مقاومتی
وی با اشاره به سایر برنامه های در نظر گرفته شده این وزارتخانه در چارچوب اقتصاد مقاومتی، افزود: ایجاد زنجیره های تولید، تامین تسهیلات ارزان قیمت و پوشش بیمه ای و تعرفه ای محصولات، ثبات در سیاست های بازرگانی، منطقی کردن نظام سرمایه گذاری، همسویی سیاست های کلان پولی و مالی کشور با بخش کشاورزی، انتشار فناوری های نوین، توسعه و ترویج و آموزش بخش غیردولتی و کشت فراسرزمینی، از جمله این برنامه ها است.
وزیر جهاد کشاورزی بیان کرد: امروز ایرانیان مالک ۲۵۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی در سایر کشورهای جهان بوده و یا به انعقاد قراردادهای بلندمدت کشت در این سرزمین ها اقدام کرده اند و نزدیک به یک میلیون هکتار دیگر نیز در حال مذاکره و عقد قرار داد داریم که با توجه به محدودیت های آبی کشور بویژه در محصولات زراعی می تواند پشتوانه ای برای تامین نیازهای داخلی باشد.

** لزوم حفظ منابع پایه و افزایش بهره وری
حجتی گفت: برای افزایش تولید در بخش کشاورزی باید منابع پایه حفظ شود و به افزایش بهره‌وری توجه شود.
به گفته این مقام مسئول، غلات به عنوان یکی از اساسی‌ترین نیازهای بشر، از موضوعاتی است که در رشد تولید بخش کشاورزی باید به آن بیشتر توجه شود.
وی گفت: براساس پیش بینی سازمان خواربار و کشاورزی جهانی (فائو)، تولید غلات در نیم قرن آینده باید از دو هزار و ۶۸ میلیون تن در نهایت به سه هزار و ۹ میلیون تن برسد.

** وابستگی روزافزون کشورهای در حال توسعه
وزیرجهاد کشاورزی گفت: کشورهای در حال توسعه به رغم افزایش تولید روز به روز وابسته‌تر می‌شوند، اما کشورهای توسعه یافته بازارهای جهانی خود را حفظ خواهند کرد.
حجتی گفت: در این راستا ضریب خودکفایی در کشورهای در حال توسعه در سال ۲۰۰۱ به میزان ۹۱ درصد بود که پیش بینی می شود در سال ۲۰۳۰ به ۸۷ درصد و در سال ۲۰۵۰ به ۸۶ درصد برسد.
وزیر جهاد کشاورزی بیان داشت: در کشورهای صنعتی، تولید بیش از نیاز است و بازارهای جهانی را در اختیار دارند و به رغم این که این کشورها با مسائل زیست محیطی و از دست دادن خاک کشاورزی روبه‌رو هستند، اما امنیت غذایی را حفظ می‌کنند.
حجتی ادامه داد: درباره تولید شیر و لبنیات نیز وضعیت به همین ترتیب است و وابستگی کشورهای در حال توسعه به مواد لبنی روز به روز افزایش می‌یابد، اما در کشورهای صنعتی وضعیت برعکس است و نکته این است که پشتیبانی‌ها و حمایت‌ها از بخش کشاورزی انجام می‌شود.

** یارانه بخش کشاورزی در کشورهای توسعه یافته روزانه یک میلیارد دلار
وی درباره موضوع سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی گفت: به دلیل اینکه تولید در بخش کشاورزی با مشکلاتی مانند سرمازدگی، سیل، خشکسالی و آفات روبه‌رو است، بنابراین باید حمایت‌ها و پشتیبانی‌های بیشتری از این بخش انجام شود، همچنانکه در کشورهای توسعه یافته روزانه یک میلیارد دلار یارانه به این بخش اختصاص داده می‌شود.
به گفته این مقام مسئول، اتحادیه اروپا ۴۰ میلیارد یورو یارانه به تولیدکننده‌های غلات می دهد و حدود ۴۰ درصد بودجه سالیانه این اتحادیه صرف این امر می شود. سنای آمریکا در سال ۲۰۱۳ تصویب کرد در مدت ۱۰ سال یک هزار میلیارد دلار یارانه به منظور حفظ سقف تولید در بازارهای جهانی به بخش کشاورزی این کشور اختصاص یابد.
وی افزود: در خصوص وضع تعرفه ها نیز باید حمایت‌های لازم به عمل آید، به طور مثال در خصوص محصولی مانند پسته تعرفه‌ها در اروپا ۱۸۲، در آمریکا ۲۵۰، در ترکیه ۲۲۵، در کره جنوبی ۸۷ ، اما در ایران حداکثر ۷۵ است.
حجتی گفت: قیمت برنج تولید شده در ژاپن ۱۰ برابر قیمت جهانی این محصول است و این حمایت‌ها برای حفظ بازار است؛ برخی وقتی که قیمت برنج داخلی بیشتر از قیمت جهانی آن می شود مقوله واردات را پیش می کشند، در حالی که باید هر محصول داخل اقتصاد همان کشور مورد بررسی قرار گیرد.

**تولید پایدار
وزیر جهادکشاورزی افزود: با توجه به سیاست‌های بالادستی و اقتصاد مقاومتی، باید تولید پایدار در بخش کشاورزی افزایش یابد، به دلیل اینکه تولید پایدار مهم است.
حجتی گفت: برای تولید پایدار باید منابع پایه‌ای مانند آب و خاک حفظ شود. با این نگاه در بخش کشاورزی، بهره‌وری را افزایش خواهیم داد؛ ضمن آنکه طرح‌هایی در این زمینه آماده شده که درخصوص پرداختن به چگونگی مصارف از منابع پایه و افزایش بهره‌وری و دانش‌بنیان کردن و اقتصادی کردن تولید است؛ در واقع برای اینکه زیرساخت‌ها و بهره‌وری بالایی در تولید داشته باشیم، این طرح‌ها در راستای اقتصاد مقاومتی در دستور قرار گرفته است.

** توسعه شبکه آبیاری و زهکشی برای ۲ میلیون هکتاراراضی
وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: نخستین طرح ساخت شبکه آبیاری و زهکشی برای دو میلیون هکتار از شبکه‌های بالادستی ۱ و ۲ اجرا شده، اما در اجرای شبکه های ۳ و ۴ و چگونگی آبیاری در مزرعه دچار مشکل هستیم.
به گفته این مقام مسئول، برای توسعه سامانه های نوین آبیاری در افق ۱۰ ساله تجهیز چهار میلیون هکتار از اراضی کشور به این طرح پیش بینی شده است که برای امسال توسعه طرح در ۲۵۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی در دستور کار قرار دارد.
این عضو کابینه دولت یازدهم، تسطیح و نوسازی اراضی که سبب افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف آب می‌شود را از دیگر طرح‌ها برشمرد و گفت: عملیات خاک‌ورزی، توسعه مکانیزاسیون که با پشتیبانی بانک کشاورزی و خط اعتباری در نظر گرفته شده است از سال ۱۳۹۲ اجرایی شد و اینها از دیگر طرح‌هایی هستند که در سال‌های اخیر محدودیت‌هایی برای اجرای آنها نیز وجود ندارد.
حجتی گفت: سالیانه ۱۰ هزار میلیارد ریال از محل مواد ۱۰ و ۱۲ قانون بودجه برای سامانه های نوین آبیاری در اختیار این وزاتخانه قرار می گیرد.

** طرح‌هایی برای کاهش مصرف آب و کاهش زمان تولید
حجتی گسترش تولید بذور و نهال مقاوم، توسعه کشت‌های نشائی، توسعه گلخانه‌ها و توسعه فعالیت‌های آبخیزداری را از دیگر طرح‌های در دستور کار این وزارتخانه عنوان کرد که در کاهش مصرف آب و کاهش زمان تولید تاثیر بسیاری دارند.
وی گفت: در سال های اخیر با پشتیبانی بانک مرکزی خط اعتباری ارایه تسهیلات برای انواع و اقسام ماشین آلات کشاورزی در اختیار این وزارتخانه قرار گرفته و ۲۵ هزار میلیارد ریال در این زمینه در سال های اخیر جذب شده است.
این عضو کابینه دولت یازدهم خاطرنشان کرد: توسعه گلخانه ها و کشت های فشرده، مصرف آب را دستکم به ۱۰ درصد در مقایسه با کشت در عرصه کاهش می‌دهد.

**آبخیزداری
وزیر جهاد کشاورزی، طرح توسعه فعالیت‌های آبخیزداری را یکی از طرح‌های اقتصاد مقاومتی با آثار بالای زیست محیطی دانست و گفت: این طرح برای ۱۱ میلیون هکتار در افق ۱۰ ساله برنامه‌ریزی شده که ۵۰۰ هزار هکتار ان در سال های اخیر اجرایی شده است.
وی تصریح کرد: ساخت شبکه های آبیاری به ۸۵ هزار هکتار، سیستم های نوین آبیاری به ۱۲۵ هزار هکتار و اجرای عملیات آبخیزداری به ۵۶۰ هزار هکتار در سال ۱۳۹۴ افزایش داشته است.
حجتی یادآور شد: سه طرح محوری با حمایت های مقام معظم رهبری و رئیس جمهوری در ارتباط با زیرساخت های در دستور کار است که منابع مالی آن از محل صندوق توسعه ملی فراهم می شود.
وی بیان داشت: این طرح ها شامل طرح ۵۵۰ هزار هکتاری خوزستان و ایلام که تا امروز ۲۰۰ هزار هکتار آن اجرا و تحویل شده است، طرح ۲۲۰ هزار هکتاری رودخانه های مرزی که ۱۲۰ هزار هکتار آن در دست پیمان است و طرح ۴۶ هزار هکتاری سیستان است.