“صدمه ناشی از استخراج آب‌های زیرزمینی در کشور یک چرخه مثبت بدخیم است که به صورت نمایی دائم، اوضاع بخش کشاورزی و محیط زیست را بد و بدتر می‌کند”.
رضا سمیع زاده – عضو هیات علمی دانشگاه الزهراء – در گفت‌وگو با ایسنا ضمن بیان مطلب فوق اظهار کرد: درخصوص موضوع آب در یک چرخه مثبت بدخیم افتاده‌ایم؛ بدین معنا که به جای محافظت از آب، دائم در حال افزایش مصرف سفره‌های آب زیرزمینی هستیم. از سوی دیگر بارش به اندازه کافی نداریم و کاهش آب در سفره‌های آب زیرزمینی منجر به فرسایش خاک می‌شود؛ به طوری که طبق شنیده‌ها در مناطقی از شهریار زمین تا یک متر نشست کرده است.
وی افزود: باید در مقابل چرخه مصرف بی‌رویه آب و نابودی سفره‌های آب زیرزمینی و تخریب محیط زیست، لوپ‌های دیگری همچون تغییر رویکرد از صادرات کشاورزی به سمت صادرات های‌تک، علوم و تکنولوژی ایجاد کنیم. اگر به سراغ صادرات جایگزین محصولات کشاورزی نرویم و به روند ادامه نابودی منابع آبی ادامه دهیم امکان این مساله وجود دارد که در آینده شاهد جنگ آب در درون کشور باشیم.
این کارشناس اقتصادی با بیان این‌که امروز حفظ منابع آبی و محیط زیست نیازمند عزم ملی و همت مسئولان است، گفت: ایجاد الگوی کشت پایدار، مدرنیزاسیون آبیاری بخش کشاورزی، جلوگیری از صادرات آب مجازی و اصلاح الگوی مصرف آب ضروری است.
به گفته سمیع‌زاده جنگل‌ها به عنوان بهترین منبع جذب رطوبت در حال نابودی هستند. وقتی جنگل را نابود می‌کنیم امکان بارش و تغذیه بستر رودخانه‌ها از بین می‌رود.
وی با انتقاد از صادرات آب مجازی از طریق محصولات آب‌بر هندوانه و سیب زمینی اظهار کرد: بدیهی‌ترین مساله علم اقتصاد می‌گوید برای تولید یک کالا یا کشت یک محصول باید شرایط و ابزار لازم را در چرخه ارزش داشته باشیم. اگر در چرخه ارزش تولید یک محصول کشاورزی، نقش مناسبی را ایفا نکنید زنجیره ارزش را از کار می‌اندازید.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: برای تکمیل زنجیره چرخش بخش کشاورزی احتیاج به آب، زمین، دانش و نیروی انسانی داریم. متاسفانه زمین‌های ما خیلی مناسب کشاورزی نیستند، آب به اندازه کافی نداریم، نیروهای متخصص هم از تولید و صادرات بخش کشاورزی دور مانده‌اند، در واردات هم به شدت واردکننده هستیم. پس نتایج به ما می‌گویند زنجیره ارزش افزوده بخش کشاورزی کامل نیست؛ چرا که تقریبا ۹۰ درصد این زنجیره را در اختیار نداریم.
سمیع زاده با اشاره به کشاورزی در اروپا گفت: وقتی وارد اروپا می‌شویم با یک منطقه کاملا سبز روبرو می‌شویم که آب به اندازه کافی وجود دارد، دانش کشاورزی بالاست، شغل کشاورزی سودده است؛ بنابراین زنجیره ارزش کاملی شکل گرفته که دائم در حال ایجاد ارزش افزوده است.
