رئیس سازمان جهاد کشاورزی فارس با هدف هماهنگی و هم‌سویی تلاش بهره‌برداران کشاورزی در استان فارس در دستیابی به تولید اقتصادی و بهره‌وری بیشتر ۴۵ توصیه کارشناسی – مدیریتی را جهت اجرا به بهره‌برداران ابلاغ کرد.
به گزارش خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN) به نقل از ایانا، محمدمهدی قاسمی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در این توصیه‌ها کوشیده با ملاحظات فنی و تخصصی، جامعه بهره‌برداران فارس را نسبت به مخاطرات و همچنین اصول کشاورزی حفاظتی هوشیار سازد.
۱- آب مهم‌ترین نهاده در تولید محصولات کشاورزی و عامل اصلی محدودکننده آن در استان فارس است. از آب در اختیار باید دو برابر متوسط میزان تولید کنونی، توان تولید داشته باشیم. پس باید از روش‌های افزایش بهره‌وری استفاده کرده و از افزایش و توسعه سطح زیر کشت جلوگیری شود.
۲- با توجه به بیلان منفی آبخوان‌های استان و اضافه برداشت‌های صورت گرفته در سال‌های قبل و برای رسیدن به شرایط تعادل، همه کشاورزان استان باید حداقل ٢٠ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کنند. این مقدار با بهره‌گیری از روش‌های علمی امکان‌پذیر است.
۳- عملیات تسطیح، اجرای آبیاری نوین، تأمین نیاز آبی براساس پایش رطوبتی خاک و تغییر انتقال آب از کانال‌های سنتی به لوله، باعث صرفه‌جویی در مصرف آب و پایداری کشاورزی می‌شود؛ لذا در اقدامات زیربنایی مذکور که امکان اجرا با تسهیلات بانکی وجود دارد؛ اقدام شود.
۴- نحوه بهره‌برداری علمی و فنی از آب (بدون محدودیت و با محدودیت کمی و کیفی) از کارشناسان مربوطه در هر منطقه، مطالبه شود.
۵- آبخوانداری و آبخیزداری به‌عنوان بهترین روش‌های جلوگیری‌کننده از تبخیر آب و از دسترس خارج شدن باران و سیل در مناطق مختلف استان گسترش یابد.
۶- چاه‌های غیرمجاز، مسلوب‌المنفعه و چاه‌های مجاز به کنتور حجمی برداشت تجهیز و تشکل‌های مردم‌نهاد مسئولیت کنترل موارد مذکور را به عهده گیرند.
۷- در شرایط آب شراکتی و با محدودیت زمین از استحصال و مصرف آب بیشتر از نیاز خودداری شود.
۸- از مصرف آب فاضلاب برای تولید محصولات کشاورزی بدون طی مراحل تصفیه خودداری کنید. غذا برای حفظ سلامت و تندرستی است که آب تصفیه‌نشده باعث تولید محصول آلوده و غیراستاندارد می‌شود.
۹- باور اینکه، استفاده بیش از حد از آب الزاماً باعث افزایش محصول نمی‌شود، اما هزینه‌ها را افزایش و باعث کاهش رفاه اجتماعی می‌شود.
۱۰- کشاورزی ما تحت تأثیر بارندگی کم و تبخیر زیاد است. استفاده از مالچ‌های گیاهی و غیرگیاهی برای حفظ رطوبت باعث کاهش تبخیر و افزایش راندمان آبیاری می‌شود.
۱۱- توسعه آبیاری قطره‌ای با تأکید بر آبیاری زیر سطحی در زراعت و باغ‌های موجود انجام شود.
۱۲- کشت‌های آب بر نظیر برنج، هندوانه، چغندرقند بهاره، انواع جالیز و ذرت محدود شده و سورگوم و تریتیکاله به‌جای ذرت دانه‌ای و علوفه‌ای جایگزین شود.
۱۳- کشت در زراعت‌هایی نظیر پنبه، ذرت، گوجه‌فرنگی و خیار به‌صورت نشائی انجام شوند تا علاوه بر کاهش چند نوبت آبیاری، مصرف بذور و سموم و به‌طور کلی هزینه‌های تولید کاهش یابد.
۱۴- کشت‌های سبزی و صیفی در فضای باز محدود و به کشت‌های گلخانه‌ای تبدیل شوند و با پیش‌بینی بازار مصرف توسعه گلخانه‌ها به‌صورت مجتمع و شهرک‌های گلخانه‌ای توسط تشکل‌ها و تعاونی‌های موجود پیگیری و انجام شود که برای آن تسهیلات مناسب تدارک دیده شده است.
۱۵- برای تولید طبیعی هر سانتیمتر خاک قرن‌ها زمان نیاز است؛ لذا اراضی زراعی دارای ارزش فوق‌العاده است، تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی شامل خاک‌برداری، دیوارگذاری و ساختمان‌سازی این فرصت را از محیط زیست خواهد گرفت به همین دلیل هرگونه تغییر کاربری بجز موارد خاص، ممنوع شده است.
۱۶- با تغییر کاربری هر هکتار زمین زراعی به‌طور متوسط هفت تن تولید و هر سه هکتار یک اشتغال دائم از بین می‌رود؛ لذا تولید و اشتغال را محدود نکنیم.
۱۷- بذر و نهال گواهی‌شده و متناسب با اقلیم مورد استفاده قرار گیرد. بذور و پایه‌های زودرس و مقاوم به خشکی توصیه می‌شود.
۱۸- رعایت آیش و تناوب ضروری است. در این باره کشت دانه‌های روغنی شامل گلرنگ، کلزا و کنجد در الگوی کشت توصیه می‌شود.
۱۹- باغ‌های دیم متناسب با شرایط اقلیمی، خاک و نیاز آینده بازارها در مناطق مستعد گسترش یابد.
۲۰- تنوع اقلیمی و ظرفیت‌های موجود طبیعی امکان توسعه گیاهان دارویی را ممکن کرده است با توجه به طب سنتی غنی و توجیه اقتصادی بهتر، توصیه می‌شود به‌صورت الگویی و بر اساس بازار مصرف حتی در سطوح کم و در کنار مزارع دیگرکشت این گیاهان انجام شود.
۲۱- با اجرای کشاورزی حفاظتی در جهت افزایش ماده آلی خاک و حفظ رطوبت اقدام شود.
۲۲- استفاده از کودهای مختلف در مزارع براساس آزمون خاک و در باغ‌ها بر اساس آزمون برگ انجام شود.
۲۳- با استفاده از بذرکار در زراعت‌ها باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها شده و بدین‌ترتیب می‌توانیم شاهد تولید به‌صرفه‌تر باشیم.
۲۴- استفاده متناسب از ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی مدرن که بهره‌وری را افزایش و امور کشاورزی را تسهیل می‌کند، گسترش یابد. با تسهیلات بانکی بدون محدودیت این موضوع حمایت می‌شود.
۲۵- تاریخ کشت بر اساس نظر کارشناسان هر منطقه رعایت شود.
۲۶- با رعایت مسائل قرنطینه گیاهی، دامی و شیلاتی مانع از انتقال آفات و بیماری‌های مرتبط همراه شده و از ضرر و زیان به خود و سایر کشاورزان جلوگیری شود.
۲۷- دان و خوراک دام استاندارد و بهره‌گیری از جیره غذایی علمی و بهداشت جایگاه دام به‌عنوان عناصر اصلی در بهبود تولید شیر و گوشت رعایت شود.
۲۸- ضمن جلوگیری از توسعه کمی پرورش بز و گوسفند از آمیخته‌گری غیرکارشناسی با توجه به اهمیت ذخایر ژنتیکی استان جلوگیری شود.
۲۹- تولید مرغ با وزن استاندارد و با حداقل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها جهت افزایش بهره‌وری و حفظ سلامت مصرف‌کنندگان ضروری است.
۳۰- موازین بهینه‌سازی مصرف سوخت و عایق‌کاری واحدهای تولیدی به‌عنوان یکی از عناصر مؤثر در افزایش بهره‌وری انجام شود.
۳۱- برای تسریع در حل مسائل و مشکلات کشاورزان و بهره‌برداران، به ازای حدود هر دوهزار و ۵۰۰ هکتار یک کارشناس در مراکز خدمات جهاد کشاورزی به‌عنوان کارشناس مسئول پهنه مشخص شده است. برای پیگیری مسائل و مشکلات مختلف مرتبط با وظایف سازمان جهاد کشاورزی و نیازهای علمی خود به ایشان مراجعه شود.
۳۲- به‌صورت داوطلبانه و با همکاری کارشناسان و محققان کشاورزی، مزارع با بهره‌گیری از علوم مهندسی کشاورزی و تلفیق با دانش بومی به مزرعه الگویی تبدیل شود.
۳۳- در صورت مشاهده آفت یا بیماری، برای اطلاع از نحوه و نوع مبارزه به کارشناس مسئول پهنه یا کلینیک گیاه‌پزشکی مراجعه شود.
۳۴- استفاده از سموم شامل نوع سم، زمان مصرف، میزان مصرف، نحوه پاشش فقط بر اساس نظر کارشناسان مربوطه انجام شود.
۳۵- مجوز انطباق محتوی و برچسب برای انواع کودها و سموم الزامی است. کودها و سموم فقط از فروشگاه‌های مجاز تهیه شود.
۳۶- تشکیل و حضور فعال در تعاونی‌ها به معنی استفاده بهینه و مفید از سرمایه‌های مادی و معنوی بهره‌برداران عضو در جهت تولید و ساماندهی آن و در نهایت فائق آمدن بر مشکلات مترتب بر تولید است؛ لذا عضویت و حضور در تشکل‌ها جدی باشد.
۳۷- زنجیره‌های تولید شامل: عوامل پیشین (نهاده‌ها)، حین و پسین (بازاریابی، بازاررسانی و صادرات) تولید باید در کلیه محصولات شکل بگیرد تا تولید، سفارشی، اقتصادی و دارای ارزش افزوده شود.
۳۸- بلایای طبیعی نظیر سرمازدگی، خشکسالی و… جزو لاینفک فعالیت در کشاورزی است، اما در بیشتر موارد قابل مدیریت است. نحوه مدیریت شرایط حادث شده از کارشناسان درخواست شود.
۳۹- با بسته‌بندی و فرآوری ضمن کاهش ضایعات، فروش محصولات راحت‌تر شده و از قیمت بهتری برخوردار می‌شود. بهتر است اقدامات این‌چنینی در کنار مزرعه تولیدی انجام شود. این امور از طریق تسهیلات بانکی حمایت می‌شود.
۴۰- توسعه و سرمایه‌گذاری صنایع تبدیلی و تکمیلی در محصولات دارای مازاد تولید یا دارای مزیت اقتصادی به سرعت و دقت گسترش یابد.
۴۱- بسیاری از محصولات کشاورزی فارس دارای مزیت صادراتی است این امکان توسط تشکل‌ها به‌طور ویژه برای کشورهای هدف دنبال شود.
۴۲- نوع صنایع تبدیلی کوچک (مزرعه‌ای) متناسب با نوع محصول از کارشناسان متخصص مربوطه جویا شده و اجرا شود.
۴۳- برای جلوگیری از افت قیمت در زمان برداشت، سطح تعیین‌شده رعایت و اعلام آن به کارشناس مسؤل پهنه برای هر محصول ضروری است، مگر در صورتی که قبلاً بر اساس ثبت سفارش تولید صورت گرفته باشد.
۴۴- به‌دلیل پیشرفت روزافزون علوم و برای بهره‌گیری و بومی کردن آن، باید به تحقیقات کشاورزی بیش از پیش اهمیت دهیم و ارتباط تولیدکنندگان و تشکل‌های مرتبط با محققان افزایش یابد.
۴۵- سرمایه‌گذاری مشترک مردم و دولت در ایجاد صندوق‌های حمایتی بخش کشاورزی محصولی و شهرستانی و صندوق‌های خرد برای تأمین تسهیلات ارزان‌قیمت کشاورزان و مورد نیاز توانمدسازی خانواده‌های روستایی، انجام شود./
