با توجه به قدمت چند هزار ساله قنوات در کشور نیاز بر راه حلی اقتصادی، قابل اجرا و مطمئن برای بازسازی مجراها و خط لوله ها در کشور وجود دارد و صنعتگران ایرانی با توجه به همین نیاز، به جایگزینی محصولات موردنیاز در قنات ها پرداختند.
به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN) از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، احداث قنات یک فناوری بومی چندهزارساله در کشور است و قنات ها برای دوره های متمادی، خط لوله ها، داکت ها، کانال ها و مجراهای آب زیرزمینی به وسیله آجر، سنگ، سیمان یا گل رس ساخته می شدند.
قنات ها بعد از مدتی تدریجا به علت خوردگی، فرسایش، حملات ناشی از گاز H2S و خرابی ناشی از بارهای خارجی وارده بر سازه، دچار نشست و آسیب دیدگی می شدند بنابراین یافتن راه حلی اقتصادی، قابل اجرا و مطمئن برای بازسازی این مجراها و خط لوله ها ضروری به نظر می رسید.
علیرضا ظهیر امامی فعال حوزه دانش بنیان که در نمایشگاه و جشنواره ملی فناوری های آب، خاک و محیط زیست حضور دارد، در این باره ابراز کرد: قنات (آب راه زیرزمینی) برای اولین بار توسط ایرانیان باستان ابداع شد که از گذشته دور تابحال به طور گسترده برای انتقال آب زیرزمینی به مناطق خشک دوردست مورداستفاده قرار گرفته است.
این فعال حوزه نفت در ادامه به اقدامات پرهزینه نهادهای خدمات شهری اشاره کرد و افزود: از جمله اقدامات انجام شده توسط نهادهای خدمات شهری می توان از فعالیت های مربوط به تعمیر و نوسازی سیستم های فاضلاب و مجراهای آب زیرزمینی نام برد که به عنوان اصلی ترین زیرساخت های شهری برای جمع آوری، هدایت و زهکشی فاضلاب های سطحی و زیرسطحی شناخته می شوند.
**طراحی و ساخت کول GRP برای استحصال آب های زیرزمینی
امامی این محصول تولیدی را ازجمله محصولات موردنیاز برای استفاده هر چه بهتر از قنات ها دانست و افزود: پوشش های GRP گونه ای از لوله های غیر مدور است که توسط لایه گذاری دستی یا روش مکانیزه به تولید می رسند.
مدیرعامل شرکت دانش بنیان فرا پاکس در توضیح این پوشش GRP گفت: کول، عمل پیچش الیاف شیشه آغشته به رزین به دور قالب لایه گذاری دستی است که بسته به نوع سیال، دما و فشار، نوع رزین (وینیل استر یا پلی استر) و نوع الیاف شیشه (C-Glass, E-Glass) تعیین می شود.
وی درخصوص روش تولید این محصول گفت: علی رغم وجود روشهای متعدد، در طراحی حلقه های مدوّر، سازه حلقه های غیر مدوّر از محاسبات پیچیده ای برخوردار است، به علاوه تعیین روش کول گذاری باید به گونه ای باشد که بتوان با تقویت چهار عامل بدنه کول، ملات سیمانی، دیواره مجرای قدیمی و خاک استحکام مکانیکی لازم را در مسیر مجرای کول گذاری شده به وجود آورد.
این فعال حوزه فناور همچنین کول گذاری را باعث برقراری جریان بهینه سیال دانست و اظهار کرد: اطمینان لازم از استحکام لایه چسباننده مابین کول و دیواره قدیمی مجرا در درازمدت وجود ندارد از این رو تأثیر فشار آب های زیرزمینی وارد بر سطح خارجی کول باید در نظر گرفته شود تا در جاهایی که احتمال ترک خوردگی ملات سیمانی به دلیل رانش های جزئی زمین وجود دارد، آب زیرزمینی بتواند به داخل ترک ها نفوذ کرده و بر سطح تماس کول با مجرای اولیه انباشته شده و باعث ایجاد خم در بدنه کول شود.
امامی درباره صادرات این محصول نیز اظهار داشت: از آنجا که کول های موجود؛ سیمانی، بتنی و سفالی بوده است و از طرفی قدمت طولانی در کشورمان دارد و از سوی دیگر، محصولات تولید شده نمونه مشابه خارجی ندارد، صادرات این تکنولوژی به کشورهای مصر، سودان، عربستان، هند، ژاپن و چین را آغاز کرده ایم.
جشنواره و نمایشگاه ملی فناوری های «آب، خاک و محیط زیست» از ۲۳ تا ۲۶ خردادماه به همت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مصلی بزرگ امام خمینی (ره) میزبان عموم علاقمندان است.
