آبیاری نوینِ، صرفه جویی در آب و هزینه ها

آبیاری در روزگاران گذشته به روش های ساده انجام میشد اما امروزه روش های علمی گوناگونی برای در سیستم آبیاری بکار گرفته می شود که هریک به پیشرفت در بخش کشاورزی و صرف جویی در آب و هزینه ها کمک می کند.
به گزارش خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN) به نقل از ایرنا، آبیاری های نوین به شکل تحت فشار و به دو روش آبیاری قطره ای و بارانی انجام می شود و بهره وری آبیاری بارانی تا ۷۰ درصد و آبیاری قطره ای تا ۹۵ درصد است و این یعنی اینکه در سیستم آبیاری بارانی تا ۲۰ درصد و قطره ای تا ۵ درصد آب هدر می رود.
آبیاری صحیح و استفاده بجا و متعادل از این مایع حیاتی در برهه ای که خشکسالی بیداد می کند ضروری است زیرا بخش زیادی از آبی که می تواند مورد استفاده گیاهان قرار گیرد به علت نبود آشنایی کشاورزان با روشهای صحیح آبیاری به هدر می رود.
برای رفع این مشکل می توان با استفاده از روشهای جدید آبیاری، آب موجود را به نحو کاملا مفید در دسترس گیاهان قرار داد و از جمله این روشها، ابیاری قطره ای است که نوعی آبیاری تحت فشار است.
با استفاده از این سیستم با مقدار آب موجود می توان زمین بیشتری را زیر کشت برد و نیاز آبی محصول را در طول دوره رشد تامین کرد.
دولت بر توسعه بخش کشاورزی، اصلاح الگوی کشت و توجه به مزیت های بالقوه سامانه آبیاری نوین تاکید دارد و طی چند سال گذشته اعتبارات خوبی را برای اجرای طرح های آبیاری تحت فشار در سطح کشور اختصاص داده که استمرار این مهم می تواند رونق اقتصادی در بخش کشاورزی را تسهیل کند.
استان یزد که در دل کویر قرار گرفته و سالهاست با کمبود آب و بی آبی دست و پنجه نرم می کند حتی یک قطره آب هم در آن حکم کیمیا را دارد.
سطح زیر کشت محصولات کشاورزی استان یزد ۱۳۰ هزار هکتار بود که به علت خشکسالی و کمبود آب در سالهای اخیر این رقم به ۱۱۸ هزار هکتار رسیده است.
بنابر این مسئولان و برنامه ریزان استان در تلاش هستند برای رفع این چالش، سیستم آبیاری نوین را در بخش کشاورزی توسعه دهند.
***تغییر الگوی کشت در بیش از ۹ هزار هکتار از اراضی یزد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان یزد کشت گیاهان کم آبخواه و مجهز شدن زمین های کشاورزی به سیستم آبیاری نوین را مهمترین راهکار موثر در صرفه جویی آب در بخش کشاورزی بیان کرد و گفت: در یک برنامه ۱۰ ساله ۹ هزار و ۳۰۰ هکتار از کشتهای پر آبخواه استان به کم آبخواه تبدیل می شود.
سید جمال سجادی پور با بیان اینکه قرار است هرساله ۱۰ درصد از این میزان تبدیل به کشتهای کم آبخواه شود افزود: زعفران، کنجد، زیره، ارزن و گیاهان دارویی از جمله کشتهای جایگزین هستند که به تدریج جایگزین کشتهای پرآبخواه نظیر گندم،سبزی و صیفی،ذرت و یونجه خواهد شد .
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان یزد همچنین با اشاره به اینکه توسعه کشتهای گلخانه ای نیز از سیاستهای این نهاد در استان یزد برای توسعه کشتهای کم آبخوه است افزود: در کنار اجرای روشهای نوین آبیاری در سه سال گذشته ۲۰۰ هکتار به سطح زیر کشت گلخانه های استان یزد افزوده شده است.
*** اجرای سیستم آبیاری نوین در سطح ۱۷ هزار هکتار
مدیر آب و خاک و امور فنی سازمان جهاد کشاورزی استان یزد با بیان اینکه آبیاری قطره ای از سال ۷۰ در استان آغاز شده گفت: اکنون افزون بر ۱۷ هزار هکتار از زمین های باغی این استان زیرپوشش طرح آبیاری قطره ای قرار دارد.
سید علی اصغر مصطفوی بیشترین طرحهای اجرا شده این بخش را در شهرستانهای خاتم، ابرکوه و تفت بیان کرد و افزود: بیشتر باغ های پسته استان زیرپوشش این طرح قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه اجرای آبیاری قطره ای در باغهای زردآلو، بادام و انار هم در دستور کار قرار دارد تصریح کرد: هم اکنون این طرح در یکهزار و ۲۰۰ هکتار از باغات یاد شده در دست انجام است.
مصطفوی، میزان کمک دولت برای اجرای استفاده کشاورزان از آبیاری تحت فشار را به ازای هر هکتار ۶۵ میلیون ریال اعلام و اضافه کرد: سال گذشته ۳۵ میلیارد ریال برای آبیاری تحت فشار مصوب شده بود.
مدیر آب و خاک و امور فنی سازمان جهاد کشاورزی استان یزد تصریح کرد: امسال هم ۶۰۰ میلیارد ریال برای آبیاری نوین پیش بینی شده است.
وی افزایش راندمان آبیاری، صرفه جویی در مصرف آب، کاهش علفهای هرز، بهبود کمی و کیفی در تولید محصول، افزایش بهره وری، امکان همزمان آبیاری و کوددهی را از مزایای آبیاری قطره ای بیان و گفت: با اجرای هر هکتار آبیاری تحت فشار حدود سه هزار و ۵۰۰ مترمکعب آب صرفه جویی می شود.
مدیر آب و خاک و امور فنی سازمان جهاد کشاورزی استان یزد با بیان اینکه در آبیاری معمولی در هر هکتار ۱۰ هزار مترمکعب آب مصرف می شود افزود: کشاورزان ضروری است با اصلاح روشهای آبیاری و استفاده از روشهای نوین در مصرف آب صرفه جویی کنند.
این مسئول اظهار کرد: در صورت تامین اعتبار مورد نیاز طی چند سال آینده ۳۵ هزار هکتار از زمینهای کشاورزی استان یزد زیرپوشش آبیاری قطره ای قرار می گیرد.
*** ۱۳۵ میلیارد تومان اعتبار برای آبیاری قطره ای
مدیر آب و خاک و امور فنی سازمان جهاد کشاورزی یزد افزود: در سفر ریاست جمهوری به استان ۱۳۵ میلیارد تومان برای ۱۶ هکتار آبیاری قطره ای در سالهای ۹۵ و ۹۶ مصوب شده است.
وی با بیان اینکه این اعتبار بسیار خوبی در این بخش است اظهار کرد: امیدواریم که با زیر پوشش قرار گرفتن زمین های کشاورزی با سیستم آبیاری نوین شاهد افزایش تولیدات محصولات کشاورزی در استان باشیم.
*** استفاده از سیستم آبیاری نوین راهکار صرفه جویی در مصرف آب
کارشناس باغبانی سازمان جهاد کشاورزی یزد استفاده از سیستم آبیاری قطره ای را موثرین راهکار برای صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی بیان کرد و گفت: همچنین محصولات کم آبخواه باید جایگزین پرآبخواه شوند.
علی محمد ذبیحی با اشاره به اینکه صرفه جویی در مصرف آب، نیروی کمتر و کاهش علفهای هرز از مزایای آبیاری قطره ای است تصریح کرد: این نوع آبیاری را می توان در هر نوع آب و هوا مانند آب هوای خشک ، نیمه خشک و نیمه مرطوب استفاده کرد.
وی اضافه کرد: آبیاری قطره ای برای محصولاتی که نزدیک هم کشت می شود مانند غلات مناسب نیست اما برای میوه هایی مانند مرکبات ، خرما و انگور که عمر طولانی دارند بسیار مناسب است.
***ایجاد صنایع کم آبخواه و اصلاح الگوی کشت
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد گفت: برای جلوگیری از مصرف بی رویه آب باید از کشت محصولات پرآبخواه خودداری شود بطوریکه حتی کشت گندم و جو هم در استان از لحاظ مصرف آب، اقتصادی نیست.
غفوری افزود: کشاورزان باید محصولات کم آبخواه، کشت و از سیستم آبیاری قطره ای و تحت فشار استفاده نمایند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای یزد با اشاره به اینکه هم اکنون به ازای هر یک کیلوگرم گندم یکهزار و ۲۰۰ لیتر آب مصرف می شود اظهار کرد: در صنعت هم باید صنایع کم آبخواه ایجاد و تصفیه مجدد آب مصرفی انجام شود.
***
یک کشاورز یزدی هم با بیان اینکه ۲۶۰ هکتار از باغات پسته خود را بصورت قطره ای آبیاری می کند افزود: این روش آبیاری در صرفه جویی آب بسیار مناسب است.
علی خانی اظهار کرد: از زمانی که از سیستم آبیاری قطره ای استفاده کرده ام بسیار راضی هستم و میزان محصول هم نسبت به گذشته بسیار افزایش یافته است.
وی تصریح کرد: گرچه برای تجهیزات اراضی به آبیاری قطره ای باید هزینه زیاد کرد اما نتیجه بخش است و برداشت محصول چند برابر می شود.
وی از دریافت تسهیلات مناسب در این بخش خبر داد و از سازمان جهاد کشاورزی استان و دولت تدبیر و امید در این زمینه قدردانی کرد.
خانی با این حال از نبود وسایل استاندارد مناسب و بخصوص شیرآلاتی که در این سیستم استفاده می شود ابراز ناخرسندی کرد.
استان یزد مانند سایر نقاط کشور با کمبود آب روبروست و از این رو هرچه آبیاری مدرن و تحت فشار در این منطقه توسعه یابد شاهد رونق کشاورزی در این خطه خواهیم بود.
در این بین، متاسفانه برخی از کشاورزان همچنان بر آبیاری غرقابی اصرار دارند که باید با فرهنگ سازی و ارائه تسهیلات، استفاده هر چه بیشتر از شیوه های مدرن آبیاری را در استان فراهم نمود.