“کشت زمستانه یا کشت نشائی را می‌توان جایگزین صیفی‌جات تابستانه برای استفاده بهینه از منابع آبی کرد”.
ناصر شاهنوشی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در قالب طرح آمایش سرزمین و الگوی کشت بهینه، گزینه‌هایی همچون کشت زمستانه یا کشت نشائی به عنوان شیوه‌هایی برای افزایش بهره‌وری منابع آبی می‌توانند جایگزین کشت‌های ریشه‌ای و متداول همچون صیفی‌جات تابستانه باشند. دولت می‌تواند با ارائه مشوق‌های مختلف از قبیل دادن یارانه، از محصولات زمستانه مثل غلات و جو حمایت کند.
به اعتقاد وی یارانه بخش کشاورزی نباید حذف شود. در حال حاضر چین و هند بیشترین یارانه را به بخش کشاورزی می‌دهند و یارانه را به محصولاتی می‌دهند که در آنها دارای مزیت نسبی هستند.
شاهنوشی افزود: در حال حاضر برداشت اشتباهی از مفهوم صادرات “آب مجازی” در ایران می‌شود. درست است که با توجه نبود آمایش سرزمین و الگوی کشت، صیفی‌جات و محصولات آب‌بر همچون هندوانه و سیب‌زمینی تولید می‌شوند اما نباید جلوی صادرات آن را با این توجیه که محصولاتی آب‌بر هستند بگیریم.
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: اگر بخواهیم ملاک را عدم صادرات آب مجازی قرار دهیم باید کشاورزی را تعطیل کنیم که هیچ کشوری این کار را نمی‌کند. ما باید استراتژی‌مان این باشد که کارآیی تولید و بهره‌وری بخش کشاورزی را افزایش دهیم و از منابع آبی استفاده بهینه کنیم. سپس مساله آب مجازی را در این قالب ببینیم. آن‌گاه می‌توانیم کشت محصولات دارای نیاز آبی کم را در دستور کار خود قرار دهیم.
شاهنوشی در بخش دیگری از صحبت‌های خود ضمن دفاع از بخش کشاورزی بیان کرد: بحران منابع آبی در ایران ناشی از توسعه شهری بی رویه، رشد فزاینده جمعیت و تغییرات اقلیمی است، اگرچه فقدان نگرش سیستمی در بدنه مدیریت منابع آبی کشور در تشدید آن نقش داشته است. بخش کشاورزی متاثر از بحران منابع آبی است نه موثر در آن. بهره‌گیری از تجارب سایر کشورها در مواجهه با بحران کم‌آبی می‌تواند نگاه مدیران حوزه منابع آب کشور را تغییر دهد.
وی با ذکر مثالی در این خصوص خاطرنشان کرد: طی چند سال گذشته ایالت کالیفرنیا با خشکسالی عمیقی مواجه شده است. این ایالت اگرچه قطب تولیدات کشاورزی آمریکاست ولی در مجموع بخش کشاورزی فقط دو درصد ارزش کل تولیدات این ایالت را به خود اختصاص داده در حالی که ۸۰ درصد آب مصرفی متعلق به بخش کشاورزی است. اخیرا برای کاستن از بحران کمبود منابع آبی، مدیران این ایالت تصمیم گرفته اند تا سال آینده ۲۵ درصد از میزان مصرف آب در مناطق شهری و صنعتی بکاهند ولی میزان استفاده از آب در بخش کشاورزی ثابت بماند. این در حالی است که کاهش پنج درصدی استفاده از منابع آبی دربخش کشاورزی این ایالت معادل کاهش ۲۵ درصدی مصرف آب شهری و صنعتی خواهد بود؛ هرچند ساز و کار استفاده بهینه از منابع آبی در این بخش را نیز در دستور کار خود قرار داده‌اند.
این کارشناس کشاورزی تصریح کرد: اگرچه شرایط اقلیمی و ماهیت عرضه منابع آبی در ایران با ایالت کالیفرنیا متفاوت است ولی توجه به جایگاه بخش کشاورزی در این ایالت می‌تواند به تغییر دیدگاه های مدیران منابع آبی کشور نسبت به بخش کشاورزی کشور کمک کند؛ بنابراین لازم است در مورد اتخاذ سیاست های مربوط به مواجهه با بحران منابع آبی در ایران تامل بیشتری صورت پذیرد و بیش از این به بخش کشاورزی آسیب رسانده نشود.
