با ایجاد ۱۰ مرکز پرورش ماهی تیلاپیا در بافق یزد موافقت شد

رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، از موافقت سازمان حفاظت محیط زیست با ایجاد ۱۰ مرکز پرورش ماهی تیلاپیا در بافق یزد خبر داد و گفت: ایران قابلیت تولید تیلاپیای مصرفی خود را دارد تا ارز کمتری برای واردات این محصول از کشور خارج شود.
به گزارش خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)؛ به نقل از ایرنا، «محمد پورکاظمی» روز دوشنبه با اعلام این خبر در یک نشست خبری، افزود: به دلیل استقبال مردم در مصرف فیله این ماهی، سالانه ۲۰ میلیون دلار ارز برای واردات آن از کشور خارج می شود.
وی اظهار داشت: از سال ۱۳۸۷ تاکنون، مطالعات متعددی روی تکثیر، پرورش، ضریب غذایی و ارزیابی اثرات زیست محیطی ماهی تیلاپیا انجام شده و معاون وقت سازمان محیط زیست کشور با بررسی ارزیابی های ارایه شده، ممنوعیت پرورش ماهی تیلاپیا در بافق یزد را لغو کرد به طوری که ۱۰ کارگاه مجوز پرورش برای این منطقه صادر شده است.
وی صدور مجوز برای تولید و پرورش ماهی تیلاپیا برای جلوگیری از تولید غیرمجاز این ماهی ضروری دانست و اضافه کرد: در خصوص ماهی تیلاپیا کارهای تحقیقاتی زیادی انجام شده و هدف ما توسعه این گونه ماهی با مشارکت سازمان حفاظت محیط زیست است.
پورکاظمی تصریح کرد: از سال ۹۰ تاکنون به مدت ۶ سال و با وجود مطالعات علمی صورت گرفته، در پرورش انبوه ماهی تیلاپیا در کشور عقب افتاده ایم.
وی با بیان این که تولید تیلاپیا در جهت خودکفایی پروتئین کشور و تحقق برنامه های اقتصاد مقاومتی مطرح است، گفت: گونه مدنظر ما برای پرورش تیلاپیای «نیل» است.
پورکاظمی با اشاره به این که تیلاپیا یکی از سالم ترین ماهیان با توجه به تعیین تراکم و نوع تغذیه است، افزود: اکنون ۱۴۰ کشور دنیا ماهی تیلاپیا پرورش می دهند و این ماهی بازار خوبی برای مصرف در داخل کشور ما دارد.
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور درباره مسائل زیست محیطی پرورش این نوع ماهی نیز اضافه کرد: این موسسه به عنوان متولی حفظ دخایر ژنتیکی آبزیان بر مطالعات ریسک تولید تیلاپیا تاکید داشته و دارد به طوری که مطالعات و مدیریت ریسک را برای انتخاب سایت، محدودیت واردات، مدیریت پساب، مدیریت بیماری ها و مسائل زیست محیطی انجام داده ایم تا هیچ آسیبی به طبیعت و گونه های بومی وارد نشود.
پورکاظمی افزود: با توجه به دانش فنی که در بافق یزد بدست آمده، امکان تامین کل نیاز تیلاپیای کشور در سیستم های یک تا دو هکتاری قابل اجراست که اشتغالزایی نیز به همراه دارد.
وی با بیان اینکه این ماهی در سطوح متراکم و غیرمتراکم با کمترین آب و آب لب شور قابلیت تولید دارد، اضافه کرد: طی قراردادی بین موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور و دو شرکت بخش خصوصی در بافق یزد به ازای هر هزار مترمربع قابلیت تولید ۱۰ هزارتن ماهی در آب لب شور وجود داشت که اگر این سطح را به یک هکتار برسانیم، امکان تولید ۱۰۰ تن ماهی تیلاپیا امکان پذیر می شود.
پورکاظمی با اشاره به اینکه اکنون امکان تولید ماهی تیلاپیا در سیستم های محصور حوزچه های بتنی و خاکی، گلخانه ای و آکواپونیک وجود دارد، گفت: در واقع هیچ نگرانی برای تولیدکنندگان وجود ندارد؛ کل یک تا ۱۰۰ سیستم های تولید را در کشور نهادینه کرده ایم و با شبکه های علمی انگلیس، هلند، برزیل، تایلند، هندوستان و بنگلادش ارتباطاتی داریم که به راحتی می توان زبده ترین محققان و کارشناسان این رشته را به ایران دعوت کنیم.
وی اضافه کرد: در سیستم آکواپونیک ماهی تیلاپیا به دلیل مقاومتی که دارد، می توان از آب مزارع تولید سبزیجات، گیاهان دارویی، خیار، گوجه، بادمجان، کاهو و دیگر محصولات استفاه کنیم.
وی از مراحل طرح کاشت با حمایت سازمان برنامه و بودجه کشور در سال ۹۶ خبر داد و افزود: در سیستم گلخانه ای بدون تبخیر و ورود آب در زمین می توان به تولید این ماهی پرداخت.
این مسئول در برنامه اصلاح نژاد تیلاپیا گفت: برای جلوگیری از تلاقی خویشاوندی، پروژه «ایفت» ژنتیک را داریم که با دست کاری ژنتیکی ابر مرد یا «سوپر مرد» را تولید کرده ایم؛ در این روش ماهی نر با هر ماهی ماده تلاقی پیدا کند بچه ماهی های تولیدی نر خواهند بود و امکان تکثیر داخل استخرها وجود نخواهد داشت.
پورکاظمی درخصوص ماهی تیلاپیای تک جنس اظهار داشت: براساس تجربیات بدست آمده بیش از ۹۹٫۵ درصد ماهیان تولیدی یزد نر است و هیچ نگرانی برای تکثیر نداریم ضمن اینکه با روند بهبودی خانواده های مختلف ماهی تیلاپیا را از لحاظ ژنتیکی به سمتی هدایت خواهد کرد که ماهی نر حاصل شود.
وی درباره میزان ویتامین امگا ۶ موجود در ماهی تیلاپیا افزود: نسبت امگا ۶ به امگا ۳ باید در بهترین حالت یک باشد بنابراین رفرنس های علمی توصیه می کنند که ماهی تیلاپیا برای زنان باردار، کودکان و سبد غذایی خانوار موثر است به شکلی که نسبت مجاز امگا ۶ نسبت به امگا سه در کشورهای ژاپن ۴٫۱ در کشورهای اروپایی ۵٫۱ امریکا ۱۰٫۱ و سازمان بهداشت جهانی ۵٫۱ برآورد شده است.
وی اضافه کرد: دو مطالعه نشان می دهد که در یک آزمایش نسبت تیلاپیای قرمز ۱٫۶۸ و سیاه ۲٫۳۱ است و در آزمایش دیگری نسبت تیلاپیای سیاه ۲٫۵ و قرمز ۱٫۷۶ است بنابراین نگرانی برای مصرف این ماهی وجود ندارد.
وی بخش عمده واردات تیلاپیا را غیررسمی عنوان کرد و افزود: در صورت تولید انبوه این ماهی در کشور به طور حتم سازمان شیلات ایران واردات آن را کاهش می دهد.
به گفته وی، اکنون غذای ماهی تیلاپیا در کشور موجود است و می توان از کارخانجات تولید کننده خوراک دام، طیور و آبزیان تامین کرد.
رئیس موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور با بیان اینکه آماری از تعداد پرورش غیرمجاز ماهی تیلاپیا نداریم، گفت: به دلیل ممنوعیت های موجود برای پرورش ماهی تیلاپیا، برخی اقدام به تولید این ماهی در استان های مختلف از جمله استان های شمالی کشور کرده اند که باید توسط سازمان حفاظت محیط زیست مورد پیگیری قرار گیرد.
پورکاظمی میزان مصرف سالانه آبزیان در جهان را برای هر نفر ۲۰ کیلوگرم عنوان کرد و افزود: در ایران سرانه مصرف ۱۰ کیلوگرم است.
به گفته وی، مصرف تیلاپیا در آمریکا سالانه ۲۵۰ هزارتن است که ۲۵ هزارتن آن از محل واردات تامین می شود.