چندین اصله سرو نقره‌ای، حدود ۱۰ اصله سرو شیراز، چندین اصله پالم و یک اصله میخک هندی که گفته می‌شود حدود ۲۰ سال گذشته کاشته شده بود، همه در عرض کمتر از دو سال، “فقط دو سال”، در گوشه‌ای از شهر اصفهان در یک مکان علمی، آموزشی فرهنگی توسط تعدادی از دانشگاهیان قطع شده است!
به گزارش خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN) به نقل از ایسنا؛ در “مارتاپیترز” سروها را بریده‌اند، در سوکیاس پالم‌ها را و بر اساس شنیده‌ها بیش از ۱۰ سرو شیراز را در مجموعه ورزشی قطع کرده‌اند و همین دو هفته پیش میخک هندی حدودا ۲۰ ساله و یک بوته رز نادر را هم به جوخه اره‌ها سپرده‌اند.
تراژدی قطع درختان دانشگاه هنر اصفهان در حالی از سال گذشته ادامه دارد که حتی اعضای هیئت علمی و کارکنان مخالف این عمل از ترس توبیخ و اخراج حاضر نیستند نامشان در خبرها عنوان شود! قطع بیش از ۴۰ اصله درخت از دو سال گذشته تا کنون و با تغییر رییس و معاون عمرانی این دانشگاه اتفاق افتاده است.
نخستین خبرها از سال گذشته و به دنبال قطع بیش از ۹ سرو نقره‌ای در خانه تاریخی مارتا پیترز رسانه‌ای شد و پس از آن ده کیانی، مدیر فنی و نظارت بر طرح‌های عمرانی دانشگاه هنر اصفهان در گفت‌و گو با رسانه‌ها توضیح داد” قطع درختان به دنبال حیاط سازی و مرمت باغچه است، فضای سبز باید متناسب با ارزش تاریخی بنا باشد و بتواند ارزش‌های فرهنگی بنا را انعکاس دهد. حتی باید کمک کند تا ارزش‌های تاریخی بنا ارتقا یابد. چون ما با پارک و بوستان مواجه نیستیم بلکه با یک بنای تاریخی رو به رو هستیم. همچنین درخت در فضای سبز باید از لحاظ گونه، سایه‌اندازی، ریشه دوانی و… حساب شده کاشته شود و متأسفانه این درختان متناسب با ساختمان نبودند!”
دانشگاه هنر ملک شخصی نیست
اما شماری از افرادی که سال ها در ساختمان‌های تاریخی دانشگاه هنر تردد داشته اند گفته‌های ده کیانی را نمی پذیرند. یکی از مسئولان سابق دانشگاه که نمی‌خواهد نامش در خبر ذکر شود می‌گوید: “با تغییر مدیر عمرانی، مدیر جدید که از همان روز نخست اعتقاد خاصی به درخت و فضای سبز در مجموعه‌های زیر نظر دانشگاه نداشت پس از انتصاب به دنبال این بود که درخت‌ها را قطع کند.”
“معاون عمرانی جدید معتقد است درخت‌ها دید منظر عمارت قدیمی دانشگاه را مخدوش می‌کنند! و سال گذشته در یک حرکت نابخردانه حدود ۹ درخت سرو نقره‌ای ۲۰ ساله را یک روز جمعه کف بر کردند! درخت نفس است، هیچ کسی حق ندارد حتی در خانه خودش هم درختی را قطع کند چه برسد به فضاهای عمومی مانند دانشگاه! “
” این مسئله سال گذشته رسانه‌ای و شهرداری اصفهان نسبت به آن حساس شد، اما این دوستان در جلسات شخصی خود می‌گفتند درخت‌ها متعلق به دانشگاه بوده است و هیچ کسی نمی‌تواند دخالتی در این موضوع داشته باشد. پس از رسانه‌ای شدن آن مدیران دانشگاه مسئول فضای سبز را جا به جا کردند! تا دیگر کسی مانع فعالیت‌هایشان نباشد.”
“تقریبا دو سه هفته پیش یک میخک هندی دیگر را در حیاط مارتا پیترز بردیده‌اند. یک نهال ۳۰ سانتی که این گونه بیش از ۵۰ هزار تومان قیمت دارد، این درخت تقریبا ۱۸ سال پیش کاشته شده بود. میخک هندی در اردیبهشت گل می‌کند و در زمستان هم برگ دارد! مدیران جدید اصلا اعتقاد ندارند که دانشگاه باید مسائل عمومی را رعایت کند. فکر می‌کنند ملک خودشان است.”
فضای امنیتی دانشگاه هنر!
یکی از کارمندان بازنشسته دانشگاه هنر سابقه کاشت درختان را به مربوط به ریاست دکتر سامانیان یعنی حدود ۲۰ سال پیش عنوان می‌کند و توضیح می دهد:” سروهای نقره‌ای ۲۰ سال پیش به دستور رییس وقت دانشگاه (دکتر سامانیان) کاشته شده بود که اتفاقا رشته او نیز مرمت ابنیه بود و چون سرو در خانه‌های قدیمی کاشته می‌شده، اقدام به کاشت آن در حیاط مارتا پیترز کردند. مدیران فعلی می‌گویند سروها دید منظر عمارت را مخدوش کرده است! این برمی گردد به ندانم کاری و لجبازی با سیستم.”
” نخل‌ها را هم بریدند. نمونه آنهایی که مقابل هتل عباسی است. گفتیم چرا؟ گفتند در عمارت‌های قدیمی نخل نیست. یک کتاب از کتابخانه دانشگاه پیدا کردم و به یکی از کارشناسان دانشگاه گفتم روی میز دفتر یکی از مدیران مربوطه بگذارد. این برمی گردد به اینکه بدون اطلاع و یا با غرض ورزی این اقدامات صورت می‌گیرد. چرا باید درخت‌هایی که می‌تواند زمستان به ما کمک کند، را قطع کرد؟ این‌ها مثل بچه‌های من بودند! یک میخک نقره‌ای در اردیبهشت یک محله را خوشبو می‌کند و در زمستان سبز است و با این آلودگی که در اصفهان داریم می‌تواند به محیط ما اکسیژن دهد…”
“اگر کسی از دانشگاه اطلاع رسانی کند توبیخ می‌شود و می‌گویند محرم اسرار دانشگاه نبوده است! اگر متوجه شوند موضوعی که پیگیری می‌کنید را کسی داخل دانشگاه به شما اطلاع داده، اخراج می‌شود! آیا این محیط فرهنگی است؟! آیا ما معلم هستیم و می‌خواهیم دانشجو تربیت کنیم؟! فکر کنید وقتی دانشگاه این باشد، فضاهای غیر دانشگاهی چطور است؟!”
رییس را عوض کنید!
یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه که در دوره ریاست جدید دانشگاه از ادامه همکاری با او ممانعت به عمل آمده می‌گوید: “من دیگر کاری به دانشگاه ندارم! رییس را عوض کنید تا این اتفاقات نیفتد! ما گفته بودیم فضای سبز ساختمان‌های تاریخی دانشگاه باید بر اساس مطالعه فضای سبز خانه‌های تاریخی درختکاری شود نه اینکه درخت را ببرند و نهال بکارند. اول باید درختکاری شود و وقتی که درختان رشد کرد باید درخت‌های اضافی بریده شود.”
“اما این مطالعه انجام نمی‌شود، یک مهندس استخدام می‌کنند که فکر می‌کند اینجا جنگل است هر وقت می‌خواهد هرس می‌کند هر وقت می‌خواهد می‌برد، برای فضای سبز خانه‌های تاریخی باید طرح داشته باشند و مطالعه کنند و بر اساس این طرح درختکاری صورت گیرد و پس از آنکه درخت‌ها به اندازه کافی رشد کرد درخت‌های قدیمی جابه جا شود به شکلی که کسی متوجه این تغییر نشود.”
در میان همه این اعتراضات احمد سلیمان پور، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری با اشاره به پرونده در جریان دانشگاه هنر در خصوص قطع درختان می‌گوید:” در جریان قطع درختان هستیم، شکایتی از دانشگاه شده است، مراحل قضایی آن طی شده و منتظر نظر دادگاه هستیم. سال گذشته در یکی از ساختمان‌ها بیش از ۸ درخت سرو ۲۰ ساله را قطع کردند که به محض اطلاع، کارشناسان سازمان از محل وقوع این اتفاق عکس و فیلم تهیه کردند و بلافاصله پیگیری‌های قضایی آغاز شد.”
وی ادامه می‌دهد: “اخیرا از چند مورد دیگر نیز مطلع شدیم که گزارش آن کامل شد و وکیل سازمان مستندات را به مراجع قضایی ارجاع داده است. سازمان شدیدا به لحاظ قانونی با مسئله برخورد می‌کند. هیچ کس حق ندارد در هیچ جایی و حتی درخت‌هایی که شخصی کاشته شده باشند را قطع کند.”
سلیمان پور تصریح می‌کند: “حتی به دلایل عمرانی نیز اجازه قطع درخت به سختی داده می‌شد. در کمسیون حفظ و گسترش فضای سبز نمایندگانی از شورای شهر، نماینده حقوقی شهردار، نماینده خدمات شهری، سازمان‌های مرتبط جلساتی را در این خصوص تشکیل می‌دهند، حتی اگر درخت در مسیر طرح عمرانی باشد تا مراحل آن طی نشود اجازه قطع داده نمی‌شود. شهرداری اصفهان شرایط سختی برای جا به جایی درختانی که ناگزیر هستیم با هزینه زیادی متحمل می‌شود.”
وی خاطر نشان می‌کند: “متاسفانه سال گذشته دانشگاه هنر اقدام به قطع چندین اصله درخت سرو حدوا ۲۰ ساله کرد. این سازمان با برخورد قضایی تلاش می‌کند مدیریتی که چنین اشتباهی کرده است را متنبه کند. در آخرین مورد یک میخک هندی قطع شده است. مردم استشهادیه داده‌اند که مدیران دانشگاه چنین اقداماتی انجام داده‌اند و فضای سبز تخریب می‌شود، ما پیگیر هستیم و مجازات قانونی دنبال می‌شود.”
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای شبز شهرداری در خصوص مجازات قطع درخت می‌گوید:” غیر از جبران خسارت که با شرایط خاصی باید صورت گیرد شش ماه حبس نیز برای متخلفان وجود دارد. امکان ندارد که بگویند به جای درختان قطع شده درخت کاشته‌ایم. کاشت درخت وظیفه همه ما است و قرار نیست درخت ۲۰ ساله قطع شود و به جای آن نهال بکارند.”
متولیان پاسخگو باشند
از سویی، فرهنگ مظفر که پیش از این ریاست دانشگاه هنر را برای مدت ۹ سال برعهده داشت در خصوص توضیحات دانشگاه هنر برای قطع درختان می‌گوید: “از نظر اصولی هیچ مدرک علمی دقیقی که ثابت کند گونه‌ای درخت برای بنای تاریخی ایجاد مشکل می‌کند، وجود ندارد. در بسیاری از بناهای تاریخی در کشور انواع درختان کاشته می‌شود و این درختان هیچ مشکلی را ایجاد نمی‌کند. برعکس درخت یک ارزش مقدسی در نظام تفکر اسلامی است. سوال اینجاست که برخی از این درختان قدمت بیش از ۵۰ سال دارند، چطور امروز همه متوجه شدن که این درختان مشکل آفرین هستند؟”
وی تاکید می‌کند: “حتی از منظر زیباشناسی هم دلیل خوبی نیست، درخت تنها یک المان زیبایی شناسی نیست بلکه موجب تعادل بخشی به محیط از نظر گرمایش، سرمایش و سایه‌بان نیز می‌شود. علاوه بر این فضای سبز به فضاهای آموزشی طراوت می‌دهد. تحقیقات زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد، کارکنان و دانش آموزان محیط‌های آموزشی ارتباط بسیار زیادی با طبیعت و درخت دارند و فضای سبز می‌تواند در روحیه این مجموعه انسانی تاثیر خوبی داشته باشد. لذا اینکه گفته می‌شود درختان مناسب خانه تاریخی نیست را نمی‌پذیرم و احساس می‌کنم به طبیعت بی لطفی شده است.”
مظفر خاطرنشان می‌کند:”ارگان‌های متولی که نسبت به قطع یک درخت در منازل شخصی هم حساس هستند چطور اجازه می‌دهند نهادی که باید سمبل حفاظت از طبیعت باشد، دست به چنین کاری بزند؛ این تعجب برانگیز است.”
دانشگاه بی سلیقگی کرده است
یک عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان می‌گوید: “این کار درستی نبود، درخت‌ها بیش از ۲۰ سال سن داشتند و بیماری خاصی هم نداشتند. اما متاسفانه برخی مدیران سلیقه‌ای عمل می‌کنند. واقعیت این است که بحث بیماری و آفت وجود نداشت و می‌گفتند این درختان مناسب خانه‌های تاریخی نیستند. در حالی که این درختان ۳۰ تا ۴۰ سال قدمت و کارکرد داشتند، اما این سلیقه است، افرادی که درختان را تخریب کردند تخصص فضای سبز نداشتند.”
“پیش از این هم شماری درخت قطع شده بود اما زیاد حساسیت ایجاد نشده بود تا اینکه حادثه ساختمان مارتاپیترز رسانه‌ای شد. حداقل کاری که می‌توانستند انجام دهند این بود که از سازمان فضای سبز شهرداری بخواهند درختان را جا به جا کند. به نظرم کم سلیقگی کردند و مهم‌تر اینکه چنین رفتاری از افرادی که در حوزه دانشگاه هستند نادرست است، به هر حال دانشگاه یک مرجع علمی است و باید در چنین موضوعاتی دقت بیشتری داشته باشد.”
“من نمی‌دانم ضرورت قطع درختان با وجود آلودگی هوای اصفهان چیست؟ با توجه به اینکه امکان جا به جایی درختان وجود دارد الان دیگر لزومی به قطع درختان نیست همان طور که در بسیاری از پروژه‌های عمرانی شهرداری نیز چنین اتفاقی می‌افتد.”
“من عضو هیئت علمی هستم بهتر است مصاحبه نکنم!”، این جمله‌ای است که بسیاری از کارکنان، دانشجویان و اعضای هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان در جریان پیگیری این خبر بر آن تاکید می کنند! زیرا به گفته آن‌ها رسانه‌ای شدن قطع درختان در سال گذشته موجب برخورد با شماری از کارکنان مخالف این موضوع شده است!”
خبرگزاری ایسنا که این خبر را به نقل از آن منتشر کرده ایم، بیش از سه روز تلاش کرد با مدیران دانشگاه هنر تماس بگیرد اما در نهایت توسط روابط عمومی دانشگاه به یکی از مدیرانی ارجاع داده شد که خود می‌گفت در این زمینه مسئول نیست و مصاحبه نمی‌کند اما تنها تلاش می کند “گزارش‌نویسی را به خبرنگاران پیگیر این موضوع آمورش دهد!”شاید به کارگیری مدیرانی که در کارنامه خود مسئولیت های اجرایی به عنوان نمونه همچون ناظر عالی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور در استان‌های دیگر را دارند در اصفهانی با قدمت تاریخی قابل توجه و حساسیت مردم نسبت به فضاهای تاریخی و طبیعی گزینه مناسبی نباشد و یک اصفهانی بیشتر بتواند با خاک و درخت این خطه هم دل و همزبان باشد.
