تقلب، زخم ناسور صنعت زنبورداری

عبادالله پیرایرانی، محقق، پژوهشگر، مدرس دانشگاه و مولف کتا‌ب‌های «زنبور عسل و زنبورداری» و «مبانی اصلاح نژاد و تلقیح مصنوعی زنبور عسل» و زنبورداری که ۴۵ سال در این حوزه مشغول به فعالیت است، در مورد صنعت زنبورداری گفت: ایران به علت داشتن منابع طبیعی متنوع از جمله مراکز مهم زنبورداری دنیاست. کشور ما از لحاظ مساحت سیزدهمین و از نظر زنبورداری در رتبه پنجم یا ششم دنیا قرار دارد. پیش از انقلاب شش هزار کندو در کشور وجود داشت؛ اما به علت حمایت مسئولان و سیاست‌ تعدیل اقتصادی دولت وقت طی سال‌های ۱۳۷۳-۱۳۷۴ و واگذاری بخشی از کارهای دولتی به بخش خصوصی، تعداد کندوها به سه میلیون کندو رسید؛ البته این افزایش تعداد به علت حمایت‌های دولت با دادن شکر و رایانه به زنبورداران حاصل شد. پیرایرانی اظهار داشت: در حال حاضر شمار کندوهای کشور بیش از هفت میلیون است و چه بسا به نظر برسد که صنعت زنبورداری ‌ما پیشرفت کرده؛ اما نکته این‌جاست که آیا زیرساخت‌های لازم برای حمایت از این تعداد کندو به وجود آمده است؟ این پژوهشگر و مدرس دانشگاه خاطرنشان ساخت: زنبورداری تخصص می‌خواهد و لازم است هر دو سال یک‌بار ملکه‌ها را عوض کنیم. وی افزود: در اوایل انقلاب ملکه زنبور ‌وارد کشور می‌شد؛ اما به دلیل این‌که ملکه‌های وارداتی باعث تغییر ژن زنبورها طی سال‌های آینده می‌شد و عواقب خوبی در پی نداشت، ورود آن‌ها به کشور ممنوع شد؛ اما در شرایط فعلی و برای سه میلیون و ۶۰۰ هزار کندو نیاز به ملکه داریم؛ زیرا پرورش‌دهندگان بیش‌ از ۱۰هزار ملکه تولید نمی‌کنند. از طرفی ورود ملکه نیز به کشور ممنوع است؛ بنابراین این سوال پیش می‌آید که چه راهکار‌هایی برای پرورش ملکه انجام شده است و آیا بخش خصوصی در این زمینه فعالیت می‌کند؟ آیا دولت حاضر به پرورش ملکه با توجه به آب و هوای مناطق مختلف می‌شود؟ وی یکی از معضلات این صنعت را تولید و صدور عسل تقلبی برشمرد و از بخش دولتی و وزارت بهداشت، دادگستری و جهاد کشاورزی به علت کوتاهی در کنترل تولید و توزیع عسل تقلبی انتقاد کرد و افزود: برای تولید عسل تقلبی از مواد قندی مضر برای سلامتی انسان استفاده می‌شود که نه تنها برای سلامتی مفید نیست، بلکه باعث تبدیل مواد قندی به چربی دور شکم می‌شود؛ در حالی که برای تغذیه زنبور باید از شربت شکر استفاده کرد و این شهد در ترکیب با شهد گل‌ها منجر به تولید عسل طبیعی می‌شود. وی از مسئولان درخواست کرد تا با اعزام مأمورانی به مراکز تهیه و توزیع عسل، از عسل‌ها نمونه‌برداری کنند تا عسل‌ طبیعی از عسل تقلبی مشخص شود و مردم نیز به تهیه و خرید عسل طبیعی ترغیب شوند؛ زیرا عسل یک غذای مفید برای آدمیان و شفابخش است. این محقق و زنبوردار اظهار کرد: عسل‌های تولیدی ما پیش از این به کشورهای حاشیه خلیج فارس و اتریش و آلمان صادر می‌شد؛ اما در حال حاضر در پی صدور عسل‌های تقلبی آبرویی برای کشورمان نمانده است. وی یکی از دلایل این امر را ورود داروی قاچاق و تأثیر آن بر روی زنبور و در نهایت عسل تولیدی عنوان کرد که باعث متضرر شدن زنبورداران نیز شده است. پیرایرانی اظهار داشت: زنبورداری در شرایط کنونی کلکسیونی از آفات را در خود دارد. وی خاطرنشان کرد: با وجود عدم سرمایه‌گذاری و رسیدگی دولت، تشکل‌های زنبورداری در تلاشند با ایجاد کلاس‌هایی در زمینه پرورش و اصول زنبورداری، کندوداری، پرورش ملکه و… گام‌های موثری را برای حرفه‌ای‌تر شدن این صنعت بردارند.
منبع: سبزینه