خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)/ نویسنده: شادی مدرس/ یک توله خرس قهوه‌ای در نزدیکی پارک ملی گلستان و در حاشیه منطقه حفاظت‌شده «زاو» توسط رئیس پارک ملی گلستان در دو نوبت پیاپی از ناحیه گردن و قفسه سینه هدف اصابت سرنگ بیهوشی قرار گرفت و ساعاتی بعد از پای درآمد. دوشنبه گذشته، به دنبال گزارش واصله به اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان گلستان از سوی یکی از اعضای شورای روستای «ترجنلی» مبنی بر مشاهده یک خرس در نزدیکی این روستا که در سه کیلومتری پارک ملی گلستان واقع شده، این توله خرس، به دستور حمید خیرآبادی، رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش استان گلستان، توسط سید مهدی کوچکی، رئیس پارک ملی گلستان، در نزدیکی پارک ملی گلستان و در حاشیه منطقه حفاظت شده زاو مورد اصابت سرنگ بیهوشی قرار گرفت. این سرنگ که به گردن توله خرس اصابت کرد، هنوز به‌طور کامل به بیهوشی حیوان منجر نشده بود که عبدالهادی باکیده، عضو شورای روستای ترجنلی، بی‌توجه به هشدارهای مسئولان محیط‌زیست، به حیوان نزدیک و توسط این حیوان نیمه‌بیهوش از ناحیه دست دچار آسیب جزئی شد. توله خرس بی‌نوا که ظاهراً مسئولان و اهالی منطقه در بیهوش شدنش تعجیل بسیار داشتند، بدون آن‌که فرصتی داشته باشد تا با همان سرنگ اول به‌طور کامل بیهوش شود، مجدداً از سوی رئیس پارک ملی گلستان این‌بار از ناحیه قفسه سینه مورد اصابت سرنگ بیهوشی قرار گرفت و ساعتی بعد از پای درآمد.پنهان‌کردن لاشه و وارونه جلوه‌دادن حقیقت، یادآور رسوایی در قضیه هیرکان
مسئولان اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان گلستان که سابقه تصمیم‌گیری عجولانه در رهاسازی هیرکان، پنهان‌کاری مرگ این پلنگ ارزشمند و دفن پنهانی لاشه‌اش را هم در کارنامه خود دارند، این‌بار هم لاشه توله خرس مذکور را دفن کرده و تلاش دارند بیماری را عامل مرگ این توله خرس جلوه دهند تا با خود بگوییم شاید اگر با متخلفان پرونده هیرکان برخورد شده بود، اکنون شاهد تکرار چنین بی‌مسئولیتی‌های جبران‌ناپذیری از سوی آنان نبودیم.
خرسی که نه بیمار بود و نه حمله کرد
جالب این‌جاست که در حالی که عضو شورای روستای ترجنلی، با وجود هشدارها به این توله خرس نیمه‌بیهوش و وحشت‌زده نزدیک و به دنبال واکنش طبیعی این حیوان دچار آسیبی جزئی شد، یحیی مرادی، مسئول روابط عمومی پارک ملی گلستان، در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد: خرس قهوه‌ای بیمار به یکی از اهالی روستای ترجنلی از توابع بخش لوه شهرستان گالیکش حمله‌ور شد و وی را از چند نقطه زخمی کرد. این‌که مرادی یا سایر مسئولان محیط‌زیست گلستان، بر اساس کدام تحقیقات و شواهد تشخیص داده‌اند توله خرس مذکور بیمار است و این‌که آیا واکنش یک خرس مجروح به نزدیک‌شدن انسان‌ها، حمله محسوب می‌شود یا نه، سوالاتی است که نه مهدی کوچکی، رئیس پارک ملی گلستان، به آن پاسخ می‌دهد و نه مسئول روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط‌زیست گلستان.
پس از انتشار خبر مرگ این توله خرس قهوه‌ای، موجی از اعتراضات فعالان محیط‌زیست نسبت به عملکرد ناشیانه مسئولان در فضای مجازی به راه افتاده است. آن‌ها با انتقاد از محل اصابت سرنگ بیهوشی دوم که در قفسه سینه حیوان نشسته، معتقدند تزریق دو سرنگ پیاپی به این توله خرس نحیف توسط افراد فاقد صلاحیت و تخصص، عامل مرگ این حیوان است. آن‌ها همچنین به این نکته که اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان گلستان، برخلاف اغلب ادارات استانی محیط‌زیست از همکاری هیچ دامپزشکی بهره نمی‌گیرد، می‌پرسند چرا افراد فاقد صلاحیت به بیهوش کردن این حیوان اقدام کرده‌اند و اصولاً بر چه اساس تصمیم گرفته‌اند حیوانی را که آسیبی به کسی نرسانده و تنها در حاشیه یک منطقه حفاظت‌شده محیط‌زیست و در نزدیکی پارک ملی گلستان عبور می‌کرده، جابه‌جا کنند؟
بیهوش کردن گونه‌های حیات وحش بدون نظارت دامپزشک غیرقابل توجیه است
مجید خرازیان مقدم، مدیرکل دفتر حیات وحش و آبزیان آب‌های داخلی سازمان حفاظت محیط‌زیست، درباره روند بیهوش کردن حیات وحش می‌گوید: بیهوش کردن گونه‌های حیات وحش بدون حضور و نظارت دامپزشک غیرقابل توجیه است، چرا که کوچک‌ترین اشتباه در دز داروی بیهوشی تزریق شده می‌تواند به مرگ حیوان منجر شود. به علاوه این‌که سرنگ به کدام بخش از بدن حیوان اصابت می‌کند، نیازمند تخصص است. پرتاب نادرست سرنگ بیهوشی ممکن است فلج کامل یا حتی مرگ حیوان را به دنبال داشته باشد. متأسفانه پیش آمده که سرنگ اول را تزریق کرده‌اند و با این تصور که حیوان هنوز بیهوش نشده سرنگ دوم را هم تزریق کرده‌اند و حیوان اصطلاحاً اوردز شده و از بین رفته است، در حالی که اگر کمی تأمل می‌کردند، همان سرنگ اول به بیهوشی حیوان می‌انجامید.وی با تأکید بر لزوم حضور گروهی متشکل از افراد ذی‌صلاح در حین زنده‌گیری حیات وحش تأکید کرد: تنظیم سند راهبردی امداد و نجات حیات وحش را صرفاً به همین منظور کلید زده‌ایم تا از این پس حتماً یک گروه متخصص شامل دامپزشک یا دست‌کم شخصی که دوره مربوط به بیهوشی را گذرانده، در حین زنده‌گیری حیوان حضور داشته باشد.
جابه‌جایی گونه‌های حیات وحش مستلزم مشورت با ستاد است
مدیرکل دفتر حیات وحش و آبزیان آب‌های داخلی سازمان حفاظت محیط‌زیست در پاسخ به این‌که آیا زنده‌گیری و انتقال حیات وحش مشمول مشورت با مسئولان ستادی سازمان است یا خیر، یادآور می‌شود: زنده‌گیری و جابه‌جایی حیوانات همواره بهترین تصمیم نیست. در مواردی که امکان وارد آوردن خسارت از سوی حیوان وجود ندارد، اصل بر این است که حیوان را به منطقه‌ای امن هدایت کنیم؛ اما در صورتی که که مسئولان استانی بخواهند حیات وحش خصوصاً گونه‌های شاخص را برای جابه‌جایی، مورد بیهوشی قرار دهند، می‌بایست حتماً حتی اگر شده طی تماس تلفنی یا حتی پیامک، مسئولان ستادی را مطلع سازند تا این تصمیم و مراحل اجرای آن بر اساس خرد جمعی انجام شود. این موضوع سال ۹۴ از سوی دفتر بازرسی سازمان به ادارات استان ابلاغ شده و انتظار نداریم بر اساس نظر شخصی و بدون مشورت متخصصان در چنین مواردی تصمیم‌گیری شود.
وی در پاسخ به این‌که آیا طبق گفته مسئولان محیط‌زیست استان گلستان احتمال ابتلای این خرس به ویروس هاری وجود دارد یا خیر، ادامه می‌دهد: ملاک ما برای اعلام ابتلای حیوانات به ویروس هاری، تأیید انستیتو پاستور است. باید نمونه مغز استخوان حیوان توسط این مرکز مورد آزمایش قرار گیرد و نتیجه توسط همین مرکز اعلام شود.
وی درباره چرایی دفن لاشه توسط مسئولان گلستان می‌گوید: تا کنون اداره کل گلستان گزارشی درباره ماجرای این خرس برای ما ارسال نکرده. مراتب را پیگیری کرده و نتیجه را اعلام خواهیم کرد. تصمیم‌گیری‌های فردی و پنهان‌کاری نتیجه شوم آن، توسط مسئولان محیط زیست استان گلستان مسبوق به سابقه است. ماده پلنگ مشهوری که سال گذشته بر خلاف نظر متخصصان و کارشناسان ستادی سازمان حفاظت محیط‌زیست به اصرار مسئولان حیات وحش اداره کل محیط‌زیست استان گلستان در پارک ملی گلستان رها شد، ۳۵ روز پس از رهاسازی تلف شد؛ اما مسئولان این اداره با جعل نقشه مسیر حرکت این پلنگ، به مدت ۹ ماه رسانه‌ها و افکار عمومی را فریب داده و وانمود کردند حیوان زنده است. سرانجام محیط‌بانان پرده از این رسوایی برداشتند و اعلام کردند مسئولان محیط‌زیست گلستان لاشه هیرکان را مخفیانه دفن کرده‌اند.
منبع: سبزینه
منبع: سبزینه
