در بسیاری از کشورهای دنیا واردات و مصرف محصولات تراریخته پرخطر حتی با حد تراریختگی زیر یکدرصد، تنها با برچسبگذاری و قوانین احتیاطآمیز مجاز است. مواد غذایی تراریخته یا دستکاری ژنتیکی شده به محصولاتی گفته میشود که از انتقال یک یا چند ژن بین دو نوع موجود زنده مختلف به وجود آید، محصولاتی که با وجود تمامی مشکلاتی که ممکن است برای مردم بهدنبال داشته باشد، اما هنوز در کشور تولید میشوند و بسیاری از شهروندان از همهجا بیخبر از آن مصرف میکنند. هرچند تولید این محصولات در ایران بدون سختگیری است و مشکلی برای تولیدکنندگان آن وجود ندارد؛ اما کشت و مصرف عمومی محصولات دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته) در اغلب کشورهای اروپایی بهجز مزارع خاص و قرنطینه تحقیقاتی ممنوع است و با انواع قوانین سخت با واردات این محصولات برخورد میشود. در بسیاری از کشورهای دنیا واردات و مصرف این محصولات پرخطرـ حتی با حد تراریختگی زیر یک درصدـ نیز تنها با برچسبگذاری و قوانین احتیاطآمیز مجاز است. همچنین کشت، واردات و مصرف محصولات با تراریختگی بالای یکدرصد نیز ممنوع است.
واردات محصولات تراریخته مضر از مبادی ورودی قانونی
براساس گفته بسیاری از متخصصان حوزه کشاورزی با توجه به هشدارهای ارائه شده درباره مضرات مصرف محصولات تراریخته توسط انسان، اما در گمرکها و مبادی ورودی کالا در ایران، آزمایشگاهی مختص تشخیص میزان تراریختگی و ارزیابی خطر محصولات غذایی وارداتی از حیث تراریختگی وجود ندارد و تنها اعلام کشور صادرکننده مبنای تصمیمگیری مسئولان ذیربط است. تولیدات تراریخته در سراسر دنیا عمدتا به چهار محصول ذرت، کلزا، سویا و پنبه محدود میشود؛ اما براساس اظهارات بسیاری از کارشناسان این حوزه تولید برنج تراریخته در ایران نیز مطرح است. آزاد عمرانی، عضو اتحادیه ملی محصولات کشاورزی، در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود اینکه میگویید تولید محصولات تراریخته در دنیا محدود به چهار محصول است، بیشتر مباحثی که در کشور ما مطرح میشود مربوط به تولید برنج تراریخته است، پاسخ داد: جز کشت بسیار محدود در کشور چین آن هم بهصورت کنترل شده و آزمایشی، در هیچ کجای دنیا برنج تراریخته بهعنوان محصولی که مستقیما مورد مصرف انسان قرار گیرد، کشت تجاری و انبوه نشده؛ زیرا میزان مصرف روزانه برنج توسط انسان قابل مقایسه با ذرت، کلزا و سویا نیست و تاکنون هیچ کشوری این مخاطره را نپذیرفته است.عمرانی برخورد عجولانه و غیرکارشناسی با موضوع تراریختهها را غیرمنطقی دانست و گفت: نباید فقط فشار رسانهای ذینفعان را در نظر گرفت و در ورود این محصولات به طبیعت و سفره غذایی مردم عجله کرد.عضو اتحادیه ملی محصولات کشاورزی تصریح کرد: البته لازم است در اسرع وقت زیرساختهای ارزیابی مخاطرات و انجام آزمونهای سلامت و زیستمحیطی این محصولات توسط تمام مراجع ذیربط فراهم شود.وی با بیان اینکه واردات محصولات تراریخته به کشور یک دهه کتمان شده است، گفت: طبق اعلام دستاندرکاران سالانه پنج تا پنجونیم میلیارد دلار محصول تراریخته وارد میشود. عمرانی اظهارداشت: در سالیان اخیر، بدون اینکه مردم آگاه باشند این محصولات وارد سفره آنان شده است؛ ضمن اینکه جز در ششماه اخیر مسئولان مربوطه هیچگونه اطلاعرسانی صحیحی در این زمینه نداشتهاند.
در ایران بیش از یک دهه است که بدون آگاهی مردم محصولات تراریخته وارد سفره آنان شده و از طرفی هم آمار بیماریهای سیستم عصبی بهشدت افزایش یافته است، به همین جهت اثر درازمدت تراریختهها بهعنوان یکی از ارکان روغنهای پرمصرف خوراکی باید در کشور مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد. عضو اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با بیان اینکه مسئولان دو وزارتخانه جهاد و بهداشت اعلام کردند ما چارهای جز مصرف این محصولات نداریم، چراکه ۹۰ درصد تولید روغن دنیا تراریخته است، گفت: این اظهارنظر مستند نیست؛ زیرا تقریباً ۶۰ تا ۶۵ درصد ورودی کارخانجات روغنکشی به ذرت و کلزا اختصاص دارد و بقیه روغن مورد نیاز کشور از دانه سویا و مقداری هم از آفتابگردان استحصال میشود. به همین جهت باید لوگو و برچسب مخصوصی مانند سیب سلامت طراحی شود تا ماهیت محصول تراریخته بهراحتی قابل تشخیص باشد.علیمحمد شاعری، نماینده مردم بهشهر در مجلس شورای اسلامی، گفت: تاکنون درباره مضر بودن یا نبودن محصولات تراریخته اظهارنظر مشخصی مطرح نشده است، برخی معتقدند این محصولات یافته جدید علمی است، اما عدهای دیگر بهدلیل دستکاریهای ژنتیکی که در این محصولات وجود دارند نظری مخالف با آنان دارند. ما در ایران در حوزه محصولات کشاورزی به جز چند مورد اقلام پروتئینی خودکفا هستیم و نیازی به واردات نداریم.
تهدید محصولات تراریخته برای محیط زیست
براساس اظهارنظر برخی از محققان سرطان، تومورهای خطرناک، ناباروری، میکروسفالی، پیری زودرس و تغییرات فیزیکی بخشی از خطرات احتمالی محصولات تراریخته بر انسان است. هرچند آنطور که باید و شاید تا به امروز درباره مضر بودن این محصولات در کشور توضیحات کافی و وافی به مردم ارائه نشده و صدور مجوز مصرف این مواد همچنان در هالهای از ابهام است؛ اما گویا اینبار مسئولان خود به میان آمده و درباره مضر بودن این محصولات اظهارنظر کردهاند. داوود حیاتغیب، معاون دفتر پژوهش سازمان محیط زیست، با بیان اینکه آلودگی ژنی یکی از پیامدهای کشت GMO در کشور است، گفت: محصولات تراریخته طی ۱۰ سال گذشته سالانه پنج میلیارد دلار به کشور وارد شده است؛ هیچگاه در کشورمان این محصولات ارزیابی مخاطرات نشدهاند.
وی به آثار مخرب کشت این محصولات بر روی محیط زیست کشور اشاره و مطرح کرد: دانشمندان بیشتر در مکزیک و اسپانیا و در درجه بعدی در برزیل و اروپا کار تحقیقاتی انجام دادهاند و اثراتی را که این گیاهان دستکاری شده بر زمین زراعی یا بر روی خویشاوندان غیردستکاری شده خود دارند، بررسی کردهاند؛ یکی از این تهدیدات، پدیدهای به نام آلودگی ژنی است.
منبع: سبزینه
لینک کوتاه : http://iann.ir/?p=19700