خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)؛ نویسنده: ملیحه تهرانی/ عدم پرداخت مشوق‌های صادراتی به صنایع لبنی به بهانه‌ای برای فعالان این حوزه مبدل شده تا برای جبران زیان ناشی از صادرات، نرخ خرید شیر از دامداران را کاهش دهند. در این رابطه دامداران معتقدند اجبار در فروش شیر به صنایع لبنی به جهت فسادپذیری بالا باعث شده تا صنایع لبنی با عنوان این‌که مشوق‌های صادراتی از سوی دولت پرداخت نشده، سعی در جبران زیان حاصله از جیب دامداران کنند. در واقع این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که اساساً در حالی‌که به دلایل مختلف همچون هزینه بالای تولید امکان رقابت در بازار صادراتی فراهم نیست و صنایع لبنی برای حضور در رقابت جهانی مجبور به فروش محصولات با نرخ‌هایی پایین‌تر از قیمت تمام شده هستند، الزام برای صادرات و پوشش زیان از طریق مشوق‌های صادراتی موضوعی است که در نهایت به تأمین این زیان از جیب سایر صنایع ختم می‌شود. هر چند که فعالان صنعت لبنیات معتقدند با توجه به کاهش سرانه مصرف لبنیات در کشور و الزام به حفظ تولید و اشتغال ایجاد شده در این صنعت، صادرات لبنیات گریز ناپذیر خواهد بود. البته به‌نظر می‌رسد بخشی از کاهش سرانه مصرف لبنیات را باید در عملکرد نامناسب صنایع لبنی و تغییر روزانه قیمت‌ها جست‌وجو کرد.رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی گاوداران در ادامه بیان داشت: صادرات محصولات لبنی با هدف افزایش صادرات محصولات غیر نفتی صورت می‌گیرد که این اقدام ضمن حمایت از تولید ملی، زمینه ایجاد اشتغال در کشور را نیز فراهم می‌کند. این در حالی است که عدم صادرات با توجه به کاهش سرانه مصرف لبنیات در کشور زیان انباشته‌ای را به صنایع لبنی تحمیل می‌کند.
مقدسی با اشاره به تعویق در پرداخت مشوق‌های صادراتی گفت: پرداخت ۲۰۰میلیارد تومان به عنوان مشوق صادراتی برای حمایت از دامداران و کارخانه‌های لبنی مصوب شد که از این مبلغ، ۵۰میلیارد تومان برای تعاون روستایی و ۱۵۰میلیارد آن به کارخانه‌های لبنی اختصاص یافت، ولی تاکنون این مبالغ پرداخت نشده است.
وی در ادامه اظهار داشت: دولت برای هر کیلو شیر خشک حدود یک دلار ارز مرجع پرداخت می‌کند، در حالی‌که در نظام پرداخت، تعرفه واردات و مشوق صادراتی برای صادرات محصولات در نظر گرفته شده است و در این صورت دولت از جیب دامداران مایه می‌گذارد.
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی گاوداران با بیان این‌که عدم تخصیص اعتبار مشوق صادراتی سبب کارشکنی کارخانجات در پرداخت هزینه‌های دامداران شده است، گفت: کارخانجات معتقدند صادرات محصولات لبنی و عدم دریافت مشوق صادراتی باعث ضرر و زیان آن‌ها شده و به همین دلیل قیمت شیرخام دریافتی از دامدار را بین ۵۰ تا ۱۰۰ تومان کاهش داده یا پرداخت بدهی‌های خود را به تأخیر می‌اندازند، که باعث وارد شدن فشار مضاعف به دامداران و تحمیل هزینه‌های بیش‌تر به آنان می‌شود، به‌گونه‌ای‌که این موضوع تنها بهانه صنایع لبنی برای خرید ارزان‌تر از دامداران شده است و قیمت خرید شیر خام را به ۱۲۰۰ تا ۱۲۵۰تومان کاهش داده‌اند.
مقدسی در ادامه افزود: سالانه ۹ میلیون تن شیر خام در کشور تولید می‌شود که ۱۰ درصد این میزان به صادرات تخصیص پیدا می‌کند؛ اما در شرایط فعلی عدم پرداخت مشوق صادراتی این امر را تحت‌الشعاع قرار داده، به‌طوری‌که شیر روی دست تولیدکنندگان مانده است.
وی با بیان این‌که شیرخام خریداری شده از دامداران باید در قالب طرح شیر مدارس در اختیار دانش‌آموزان قرار بگیرد یا تبدیل به پنیر شود و در قالب سبد کالایی میان اقشار آسیب پذیر توزیع شود، گفت: وقتی این شیر تبدیل به شیر خشک شود اما صادر نشود، مجدداً وارد بازار می‌شود و توازن را بر هم می‌زند.
رشد ۱۳درصدی صادرات
در ادامه رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی، درباره دلایل اجبار صنایع لبنی به صادرات با وجود وابستگی به مشوق صادراتی اظهار داشت: اعتبار مشوق‌های صادراتی برای صنایع لبنی از سوی دولت پرداخت و تأمین نشده است، در حالی‌که این مسأله باعث جلوگیری از صادرات این محصولات نیز نشده و کارخانجات طبق روال گذشته به سیاست‌های صادراتی خود می‌پردازند، چرا که با وجود مازاد محصولات لبنی و عدم صادرات، زیان چند برابری به کارخانجات لبنی تحمیل می‌شود.
دبیر انجمن صنایع لبنی با عنوان این‌که ۸ درصد از تولیدات صنایع لبنی صادر می‌شود، افزود: صادرات محصولات لبنی در سال جاری با رشد ۱۳ درصدی نسبت به سال قبل همراه بوده است. این موضوع در حالی است که اگر سودآوری کارخانجات در داخل کشور تأمین نشود، حفظ بازارهای خارجی و صادرات راهی برای جلوگیری از زیان بیش‌تر کارخانجات است.
وی در ادامه گفت: مشوق صادراتی عملاً سیاستی از سوی وزارت جهاد کشاورزی و نیز هیئت وزیران در راستای توسعه صادرات است و این موضوع در حالی مطرح شده که طبق این مصوبه با افزایش تولیدات نسبت به سال گذشته، مشوق صادراتی برای کارخانجات در نظر گرفته شده است.
دبیر انجمن صنایع لبنی عنوان کرد: دامداران ۱۰درصد و کارخانجات لبنی بین ۱/۵ تا ۴ درصد از محصولات خود سود می‌برند که این میزان با توجه به شرایط رکود و عدم رونق اقتصادی تعیین شده است؛ اما بر اساس گزارش ارائه شده از سوی دامداران، سود ۱۰تا۱۲درصدی عاید فعالان این حوزه می‌شود؛ هر چند که دلیل اصلی نارضایتی دامداران کاهش میزان سود نسبت گذشته است.
مشوق صادراتی، بهانه‌ای در دست صنایع لبنی
در ادامه علیرضا عزیزاللهی، مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران، درباره کاهش نرخ خرید شیر از سوی صنایع لبنی به جهت تأخیر در پرداخت مشوق صادراتی گفت: مازاد محصولات لبنی به بازارهای خارجی صادر می‌شود. این موضوع نیز در حالی است که به دلیل پایین بودن سرانه مصرف لبنیات و عدم بازار مناسب داخلی، صنایع لبنی برای کاهش زیان و همچنین جلوگیری از فساد محصولات خود در صدد حفظ بازارهای خارجی خود هستند.
مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران در ادامه افزود: عمده تمرکز دولت در بحث مشوق صادراتی بر روی ۴محصول اصلی لبنیات یعنی شیرخشک، شیر، پنیر و ماست است.
عزیزاللهی اظهار داشت: در صورت اجرای این مصوبه امکان خرید بخشی از شیر خام مازاد دامداران از سوی صنایع لبنی وجود دارد که در شرایط عدم تخصیص مشوق صادراتی، شاهد کاهش نرخ شیر خام هستیم.
وی با توجه به تأثیر تخصیص مشوق صادراتی بر بهبود شرایط دامداران افزود: بهانه صنایع لبنی برای کاهش نرخ شیر خام تأخیر در پرداخت مشوق صادراتی است؛ بنابراین اجرای هرچه سریع‌تر این مصوبه می‌تواند جذب شیرخام مازاد و بهبود روند صنعت دامداری را به همراه داشته باشد.
منبع: سبزینه
