امنیت خاورمیانه در گرو محیط زیست

وی با بیان این مطلب افزود: در این رابطه دولت موظف است فضا را برای حضور مردم جهت حفاظت از محیط زیست و حل بحران‌هایی که امروزه شکل ابربحران را در حوزه‌های آلودگی هوا، مدیریت پسماند گرفته‌اند فراهم کند. نیاز به مبادلات بین‌المللی در این حوزه‌ها و همچنین حفظ تنوع زیستی داریم؛ زیرا ایران جزو ۲۰ کشور در گونه‌گونی تنوع زیستی در ۲ عرصه گونه‌های گیاهی و جانوری است.

معاون رئیس‌جمهور در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه که با حضور محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه؛ مجید انصاری، معاون حقوقی رئیس‌جمهور؛ تابش، نماینده مجلس و رئیس فراکسیون محیط زیست؛ کیخا، نماینده مجلس از اعضای کمیسیون منابع طبیعی، آب و کشاورزی مجلس شورای اسلامی؛ ‌گری لوییس، نماینده مقیم سازمان ملل در تهران، برگزار شد، تاکید کرد: تنوع زیستی ما نیازمند حمایت، همت و تلاش است.

وی ضمن تشکر از وزارت امورخارجه برای فراهم کردن زمینه‌های همکاری در حوزه‌های مختلف و به‌ویژه محیط زیست بیان کرد: برجام فرصتی را برای گفت‌وگو و مبادله تجربیات و تکنولوژی برای بهبود محیط زیست فراهم کرده است. با برداشتن گام‌های بیش‌تر از سوی کشورهای مختلف و سازمان ملل امیدواریم برای حل معضلاتی نظیر گردوغبار که آثار تغییر اقلیم و ناامنی‌های منطقه‌ای است، اقدامات جدی را انجام دهیم. محمدجواد ظریف در مراسم افتتاحیه شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست گفت: ابتکار در دولت اصلاحات نخستین دوره نمایشگاه‌های محیط زیست را برگزار کرد و پایه‌گذار این رویداد بود. وی افزود: ما در شرایط ویژه بین‌المللی هستیم که این امر نیاز به ادراک مشترک درباره چالش‌های بشر دارد. هیچ موضوعی مانند محیط زیست در این ادراک مشترک نقش محوری نداشته است و در هیچ حوزه‌ای مانند این حوزه شاهد همکاری، همفکری و تبادل‌نظر و تشریک مساعی نبوده‌ایم.

وزیر امورخارجه با ابراز امیدواری از این درک مشترک ادامه داد: در این کشتی یا همگان به ساحل سلامت می‌رسند یا در یک محیط آلوده زندگی را بدرود خواهیم گفت. نمایشگاه امروز نشان‌دهنده همکاری بین همه بخش‌های ذی‌ربط و ذی‌نفع است که برای رسیدن به محیط زیست سالم‌تر به همکاری آن‌ها را نیاز داریم. بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان که از ایران و سایر کشورها حضور دارند نشان‌دهنده ضرورت فعالیت در این امر مهم و پیشران توسعه پایدار هستند. وی با تاکید بر همکاری کشورها در حوزه اقتصاد سبز، بیان کرد: این اقتصاد مانعی برای توسعه نیست؛ بلکه تضمین‌کننده توسعه پایدار و اقتصاد مقاومتی خواهد بود. در راستای این امر بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان در فراسوی مرزها برای ساختن جامعه‌ای سالم‌تر باید تلاش کنند. متاسفانه در منطقه شاهد سیاست‌های غلطی بوده‌ایم که خود را در شکل بحران گرد و غبار، کم آبی و… نشان داده است. یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند زمینه اعتمادسازی منطقه‌ای را فراهم کند و همه کشورهای منطقه بدون توجه به سیاست‌های خود به آن نیاز دارند، همکاری در حوزه محیط زیست است و من از همه همسایگان دعوت می‌کنم در یک برنامه مشترک همکاری خود را شروع کنند.

ظریف ادامه داد: ایران دست همکاری را به سوی تمام همسایگان دراز می‌کند تا آینده بهتری برای فرزندان و نسل کنونی و آینده فراهم شود. این اقدام نه تنها یک ضرورت محیط زیستی است، بلکه یک ضرورت امنیتی و سیاسی است و امیدوارم همه رهبران منطقه از این آزمون تاریخی سربلند بیرون بیایند.

اریک سولهایم، نماینده یونپ، نیز با اشاره به این‌که مسائل مرتبط با آب و ریزگردها در ایران جدی است، گفت: اگر تمام کشورها دست به دست هم دهند، توان حل این مشکلات را داریم؛ همچنان که در گذشته نیز این کار را کرده‌ایم. در سال ۱۹۷۰ دانشمندان به مشکل لایه اوزن اشاره کردند، حل این معضل هزینه‌های بسیاری داشت؛ اما پروتکل‌های خوبی در این زمینه تصویب شد تا حجم گازهای گلخانه‌ای کاهش پیدا کند، امروز دانشمندان معتقدند این مشکل قابل حل شدن است.

سولهایم با اشاره به توافقاتی که ایران با سازمان ملل داشته است، بیان کرد: توافق‌های صورت گرفته این امکان را فراهم می‌کند تا اقدامات خوبی انجام شود. از این جهت باید از ایران بابت گفت‌وگو با آمریکا تشکر کرد. ایران بخشی از داستان موفق در حوزه آموزش زنان و کودکان در دنیاست و باید این موضوع را جشن بگیریم.

نماینده یونپ در ادامه گفت: در حال حاضر در مقطعی از تاریخ هستیم که باید اقتصاد سبز را انتخاب کنیم تا پیشرفت داشته باشیم. باید بتوانیم گازهار گلخانه‌ای کم‌تری تولید کرده و انرژی حوزشیدی را به‌جای سوخت‌های فسیلی به کار‌گیریم. سرمایه‌گذاری بیش‌تر در انرژی بادی و سایر انرژی‌های تجدیدپذیر مشابه آنچه در برخی مناطق دنیا انجام می‌شود، ازجمله ضرورت‌هایی است که ایران باید بیش‌تر به آن بپردازد. بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی در حال حاضر در هند مشغول به فعالیت است و در چین و امارات نیز چنین نیروگاه‌هایی در ابعاد وسیع در حال ساخت است. در حال حاضر در شیلی یک مترو تنها با انرژی برق خورشیدی کار می‌کند که توان این انرژی را نشان می‌دهد.

وی اضافه کرد: انرژی‌های تجدیدپذیر توان اشتغال‌زایی را در اندازه بالا دارند و از این رو باید اجازه تغییر به خودمان را بدهیم. از این راه می‌توان علاوه‌بر نقش موثر در بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر زمینه را برای حضور بخش خصوصی و ایجاد فرصت‌های شغلی برای مردم را فراهم کرد. نماینده یونپ در ادامه به تغییرات اقلیمی و چالش‌های ایران اشاره کرد و گفت: از آن‌جا که ایران جزو کشورهای خشک است در آینده نیز وضعیت آن بدتر خواهد شد؛ از این رو نیاز است که یک سیستم مدیریتی برای بهره‌وری بیش‌تر و آبیاری بهینه وجود داشته باشد.

به گفته او، ایران قصد دارد تغییر کند و این خواست در پیام حسن روحانی خود را نشان داده است، وی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که در حال حاضر جامعه ایران با دست و پنجه نرم می‌کند، ریزگردهاست که آن را در سطح جهانی نیز مطرح کرده است. در همین رابطه قطعنامه‌ای تصویب شده است تا اجازه ندهد این مشکل بزرگ‌تر شود. ما آماده انجام هر گونه همکاری با ایران در حوزه‌های مختلف محیط زیست نظیر جنگل‌ها و گونه‌های در معرض خطر هستیم. این مقام سازمان ملل عنوان کرد: برای رفع مشکلات در سطح جهانی ما تنها یک لغت داریم که «باهم» است. بخش خصوصی، دولت و جامعه مدنی باید با هم همکاری داشته باشند تا بتوان به مدیریت درست در عرصه محیط زیست دست یافت.

مجید انصاری در ادامه این مراسم با اشاره به این‌که دغدغه محیط زیست امروز مساله اول دنیا و برای کسانی است که می‌خواهند سالم‌تر و بهتر زندگی کنند، گفت: برای مسلمانان و ایرانیان این موضوع به لحاظ حقوقی و دینی از اهمیت دو چندان برخوردار است. زمانی که این موضوع دغدغه جهانی نبود و بحرانی هم وجود نداشت در قرآن کریم آیات متعدد در این حوزه ذکر شده بود و در آن برخی سوره‌ها به نام عناصر طبیعی و اجزای آن نام‌گذاری شده است. در آیات قرآن نیز شاهدیم به جان اشیاء سوگند خورده است و سنگین‌ترین مجازات را برای تخریب‌کنندگان عرصه‌های طبیعی دانسته است؛ در این حوزه فقه اسلام و شیعه مفتخر به احکامی است که در آن به اخلاق محیط زیستی حتی در عرصه‌های جنگ نیز تاکید شده است.

معاون حقوقی رئیس‌جمهور افزود: نخستین مصوبه دولت یازدهم به احیای دریاچه ارومیه مربوط می‌شد که خوش‌بختانه این اتفاق در این سه سال افتاده است؛ از این رو می‌توان کارنامه دولت را در حوزه محیط زیست بسیار درخشان دانست. وی از تقدیم ۹ لایحه محیط زیستی از سمت دولت به مجلس خبر داد و گفت: بهره‌برداری از منابع ژنتیکی، حمایت از محیط‌بانان، ارزیابی زیست‌محیطی، قانون مربوط به حقوق حیوانات، حفاظت از تالاب‌ها، حفاظت از خاک در کنار سه لایحه مربوط به موافقت‌نامه‌های بین‌المللی از جمله این لوایح هستند.

انصاری اضافه کرد: ما کشوری در حال توسعه هستیم؛ با این حال اگر سازگاری میان توسعه و سیاست‌های زیست‌محیطی برقرار نشود، این سیاست دور خواهد خورد. بخش خصوصی نباید محیط زیست را به‌عنوان مانع ببینند، بلکه این حوزه باید در کنار توسعه در نظر گرفته شود، زیرا توسعه پایدار در گرو حمایت از این حوزه است. بخش خصوصی به‌واسطه عدم شفافیت دست به اقداماتی می‌زند که با شکایت محیط زیست مواجه می‌شود و نیاز است این شفاف‌سازی صورت بگیرد.

گالتی، وزیر محیط زیست ایتالیا، نیز در مراسم افتتاحیه شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست گفت: پژوهش و نوآوری پاسخی برای مسائلی است که انسان‌ها به‌صورت روزمره با آن مواجهند و مواردی نظیر آلودگی هوا، کاهش تنوع زیستی و… را شامل می‌شود. وی اضافه کرد: ابعاد جهانی بحران زیست‌محیطی و در وهله نخست آن تغییرات جوی چالش بزرگی در برابر جامعه جهانی است؛ اما در عین حال امکاناتی را برای هم فراهم می‌کند تا دور میز مشترکی بنشینیم و فارغ از مر کشورها به حل آن‌ها اقدام کنیم. دنیایی که با تنش‌های نو و کهنه و جنگ‌های خونبار مواجه است نیازمند بستری مشترک و نیازمند همیاری دارد که با این چالش‌ها مواجه شود؛ به‌عنوان نمونه چالش گرمایش زمین نمونه خوبی جهت به کار گرفتن دیپلماسی بین‌المللی و همکاری همه کشورها برای یافتن راه‌حلی مورد توافق است. وزیر محیط زیست ایتالیا از نخستین طرح پیشاهنگ ناظر بر توسعه خبر داد و گفت: پایش گازهای گلخانه‌ای، مدیریت ترافیک و بهره‌وری انرژی ازجمله موضوعات این طرح است و در کنار آن مدیریت پسماند نیز مدنظر قرار دارد. دنیل کالخا، مدیرکل محیط زیست اتحادیه اروپا، در ادامه این مراسم گفت: محیط زیست سالم یک موضوع جهانی است؛ زیرا ما یک جهان داریم و نیاز است که از آن برای نسل‌های آینده حفاظت کنیم. ما در اتحادیه اروپا مفتخریم که رهبری مسائل محیط زیستی را داریم و این امر یکی از اولویت‌های ماست. در این اتحادیه ما آمادگی همکاری در حوزه محیط زیست با ایران را داریم. به نظر ما محیط زیست مانع نیست، بلکه یکی از لوازم توسعه پایدار است. جامعه جهانی نیاز دارد که در حوزه محیط زیست برای مقابله با چالش‌های این حوزه همکاری داشته باشد. یوخن فلاس، بارت قائم مقام وزیر محیط زیست آلمان، نیز ضمن تاکید بر همکاری‌های بیش‌تر در حوزه بین‌المللی به معضل آلودگی هوا اشاره کرد و در ادامه نشست نیز کوبایاشی، سفیر ژاپن در ایران و فرانسوا سمنو، سفیر فرانسه در ایران پیام وزرای محیط زیست کشورهای خود را قرائت کردند.
منبع: سبزینه