خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)؛ نویسنده: فاطمه رمضانیان/ انتشار تصاویر خزانهگیری زودهنگام برنج در فضای مجازی، نگرانی زیادی را از سوی کارشناسان این حوزه بههمراه داشته است؛ بهگونهای که فعالان این حوزه معتقدند باتوجه به حساسیت ویژه مرحله خزانهگیری در تولید برنج و همچنین احتمال بروز سرمای شدید در اسفندماه، امکان از بین رفتن خزانه افزایش یافته است که با توجه به رویکرد سنتی کشاورزی کشور و احتمال فراگیر شدن این اقدام زودتر از موعد زمینه به خطر افتادن تولید برنج در سال جاری فراهم میشود. در واقع خزانهگیری پیش از موعد، سال گذشته نیز از سوی کشاورزان انجام شد؛ اما بهدلیل شرایط مناسب آب و هوایی در اسفندماه سال گذشته، خزانهها از آسیب مصون ماند و با ورود به فروردینماه امکان کشت مجدد برای کشاورزان فراهم شد. به این ترتیب کشور سال گذشته با افزایش تولید برنج مواجه شد. موضوعی که باعث شد وزارت جهاد کشاورزی خزانهگیری پیش از موعد را فراموش کرده و به اعلام خبر افزایش تولید مبادرت کند.
این در حالی است که کارشناسان معتقدند ریسک خزانهگیری زودهنگام در سال جاری زیاد است. سرمای اسفندماه طبق پیشبینیها بیش از سال قبل خواهد بود و احتمال آسیبدیدن خزانهها بالاست. با این حال کشاورزان کار خود را میکنند و کارشناسان معتقدند اگر شرایط آب و هوا مانند سال گذشته مطلوب نباشد نمیتوان به تولید بیش از ۲ میلیون و ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن برنج در کشور امید داشت. در اینخصوص جمیل علیزادهشایق، دبیر انجمن برنج کشور، با اشاره به اینکه خزانهگیری پیش از موعد از نظر علمی قابل تایید نیست، گفت: کشاورزان سال قبل نیز خزانهگیری را زودتر از موعد انجام دادند؛ اما بهدلیل مناسب بودن وضعیت هوا در دهه دوم اسفند، خسارتی ایجاد نشد.
دبیر انجمن برنج کشور با اشاره به اینکه سال قبل جلوگیری از خزانهگیری زودتر از موقع ممکن نشد، ادامه داد: تنها راه ممکن، تاکید بر وجود پلاستیک نایلون بود که کشاورزان تهیه کردند و در مواجهه با اندک سرمایی که وجود داشت، خزانهها به سلامت وارد فرودینماه شد و در نتیجه کشت ۲۰ روز جلو افتاد. علیزادهشایق ادامه داد: به این ترتیب کشاورزان فرصتی هم برای انجام «دوباره کشت»، یعنی بذرپاشی دوباره پس از برداشت پیدا کردند و به این شکل با افزایش تولید برنج مواجه شدند.
این مقام مسئول با تاکید بر اینکه افزایش تولید حاصل از خزانهگیری زودهنگام با سیاستهای وزارت جهاد کشاورزی هماهنگ بود، اظهار داشت: به همین دلیل از جانب وزارت خانه تذکری به گوش نرسید که خزانهگیری قبل از موعد تا چه اندازه با ریسک همراه است و اگر شرایط آب و هوایی مناسبی در اسفندماه نبود، چه بسا که تولید برنج کشور لطمه وارد میشد. وی به افزایش تولید ۲میلیون و ۳۵۰ هزار تن برنج در سال گذشته اشاره کرد و گفت: این در حالی است که خزانهگیری مرحله مهمی است و مبادرت به انجام زودهنگام آن ممکن است تولید سال آینده را تحتالشعاع قرار دهد.
دبیر انجمن برنج کشور در پاسخ به اینکه آیا ممکن است کشاورزان در نتیجه افزایش تولیدسال قبل و انتشار تصاویر خزانهگیری در فضای مجازی امسال نیز به خزانهگیری زودهنگام روی بیاورند، گفت: کشاورزان فریب وضعیت سال گذشته را خوردهاند و با وجود اینکه امسال در اسفندماه شاهد سرمایی بیش از سال قبل خواهیم بود، همچنان به خزانهگیری زودتر از موقع روی میآورند و در این راستا، از یکدیگر الگو میگیرند، بیآنکه به حرف کسی توجه داشته باشند. این در حالی است که در سال جاری سرمای اسفند بیش از سال گذشته است و همه کشاورزان هم نمیتوانند از نایلون برای محافظت از خزانهها استفاده کنند و در مجموع امسال، ریسک این عملکرد زودهنگام بیش از سال گذشته خواهد بود.
علیزاده شایق در پاسخ به پیشبینی وضعیت تولید برنج در سال آینده، گفت: با توجه به اینکه ۱۴ استان از کشت برنج منع شدهاند و در مازندران و گیلان نیز کشاورزان ممکن است به خزانهگیری زودهنگام روی بیاورند؛ اگر شرایط مانند سال گذشته مطلوب نباشد نمیتوان پیشبینی بیش از ۲ میلیون و ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تن تولید در کشور داشت. وی در پاسخ به اینکه در صورت مواجهه با کاهش تولید و خسارت، کشاورزان نمیتوانند از دولت گلهای داشته باشند، گفت: کشاورز از نظر اجتماعی شرایط خاصی دارد و به صحبت هیچکس توجه نمیکند. اگر با خزانهگیری زودتر از موقع به نتیجه مطلوب برسد که هیچ، اما اگر با خسارت مواجه شود به دولت سایر نهادها اعتراض خواهد کرد.
این مقام مسئول در پاسخ به اینکه ممکن است وضعیت برنج در نتیجه کاهش تولید به بازار سیاه بیانجامد، اذعان داشت: چنین اتفاقی نمیافتد و بسته به پیشبینی وضعیت تولید، برای این مهم تدابیری اتخاذ خواهد شد.
بهترین زمان خزانهگیری نیمه اول فروردین
همچنین عزیزالله شهیدیفر، معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز با اشاره به اینکه بهدلیل سرما، خزانهگیری قبل از دهه سوم اسفند با خطرپذیری بالایی رو به رو است، گفت: تاکید کارشناسان بر این است که کشاورزان از بیستم اسفندماه به خزانهگیری اقدام کنند.
شهیدیفر افزود: بر اساس کشاورزی فنی، حداکثر ماندگاری نشاء برنج در خزانه باید ۳۰ تا ۳۵ روز باشد و سپس باید به زمین اصلی منتقل شود. در این شرایط، با توجه به سردی هوا بهطور یقین رویش نشاء شالی با مشکل مواجه میشود و این موضوع، خطرپذیری بالایی برای کشاورزان دارد.
معاون سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: بهترین زمانی که براساس کشاورزی فنی برای خزانهگیری پیشنهاد و توصیه میشود، از نیمه اول فروردین است؛ اما در یک دهه اخیر بهدلیل تغییرات آب و هوایی برخی از شالیکاران از دهه سوم اسفند نیز خزانهگیری را آغاز میکنند. این مقام مسئول علت روی آوری کشاورزان به خزانهگیری زودهنگام را گسترش کشت دوم برنج در سالهای اخیر دانست و توضیح داد: مرحله خزانهگیری از حساسیت ویژهای برخوردار است. تصور کشاورزان بر این است که اگر زودتر خزانهگیری کنند، زودتر هم میتوانند کشت اول را انجام داده و به کشت دوم برسند.
منبع: سبزینه