خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)/ بحثها و اختلافنظرها در مورد سد شفارود همچنان ادامه دارد؛ سدی که دو دیدگاه متفاوت درباره آن مطرح است: کارشناسان منابع طبیعی آن را عامل تخریب جنگلهای هیرکانی میدانند و وزارت نیرو آن را تنها راه حل مشکل آب منطقه میداند. در زمان شروع ساخت این سد بحثهای زیادی مطرح بود و بحث قطع درختان و به جای آن ساخت سد مورد توجه قرار گرفته بود؛ اما اعتراض کارشناسان منابع طبیعی طراحان این پروژه را وادار کردند تا عنوان کنند در ازای قطع درختان واقع در مخزن سد شفارود مطالعات طرح تلفیقی جنگلکاری سد شفارود انجام پذیرفته است.
سد مخزنی شفارود در غرب گیلان در منطقه پونل رضوانشهر روی رودخانه شفارود و در فاصله ۲/۵کیلومتری شهرستان رضوانشهر و ۶۵ کیلومتری شهر رشت در حال احداث است و کارشناسان معتقدند که ساخت آن میتواند صدها درخت را برای همیشه نابود کند. طبق برنامهریزیهای انجام شده برای این سد تنها ۶/۴ درصد آب آن برای شرب مصرف میشود و ۸۳/۴آب ذخیره شده در این سد قرار است صرف مصارف کشاورزی شود. این اعداد و آمارها ساخت سد شفارود را در استانی که پر بارشترین استان کشور قلمداد میشود، با یک چرایی روبهرو میکند.
با وجود آنکه در شرایط کنونی نهضت تخریب سدها جای نهضت ساخت سد را گرفته است، بحث ساخت این سد زیر سوال رفته است. برخی کارشناسان معتقدند که چنین سدی با چنین هزینه و تخریب محیط زیستی بالایی که دارد باید در پایین دستش یک دشت خشک و بیآب و علف وجود داشته باشد، در حالی که این سد در جایی ساخته میشود که منطقه پر بارشی است و بیشتر مناطق آن هم زیر کشت رفته است.
مدیر کل دفتر ارزیابی سازمان محیط زیست از مخالفت این سازمان با ساخت سد شفارود در گیلان به دلیل تخریب بیش از ۱۷۵ هکتار از جنگلهای هیرکانی خبر داد گفت: بعد از آنکه سازمان جنگلها و سازمان محیط زیست با ساخت این سد مخالفتهای زیادی کردند، کار کارشناسی زیادی بر روی آن انجام شد و بحث جنگلکاری آن مطرح و با فایناس محیط زیست قرار شد انجام شود. به گفته وی در ابتدا۳۳۰ هکتار جنگل درگیر این پروژه شود؛ اما در ادامه این میزان تخریب تقلیل یافت و به ۹۳ هکتار کاهش پیدا کرد.
حمید جلالوندی در ادامه میگوید: قرار است در آیندهای نزدیک یک کمیته منتخب از دولت، سازمان محیط زیست و سازمان جنگلها تشکیل و درباره میزان تخریبهایی که در این محدوده ایجاد میشود، نظر بدهند و تصمیمگیری کنند.
وی در ادامه میگوید: در حال حاضر این طرح بیش از ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه و سازمانهای مربوطه بر آن نظارت دارند.
داوود زارع، مدیر کل منابع طبیعی استان گیلان، نیز میگوید: در حال حاضر جاده جایگزین در برنامهشان وجود دارد و این در حالی است که مجوزهای وزارت جهاد کشاورزی، سازمان محیط زیست و آب منطقهای را هم دارند.
وی در ادامه میگوید: ما در ابتدا با این طرح مخالف بودیم و چون با اصل طرح نمیتوانستیم مخالفت کنیم، ناچار شدیم لااقل از سطح تخریبها کم کنیم. در طرح اولیه قرار بود بیش از ۳۳۰ هکتار جنگل در این طرح قرار بگیرد؛ اما در همان زمان بین منابع طبیعی و سازمان محیط زیست و آب منطقهای درباره میزان مساحت سد اختلاف افتاد و کار به هیئت دولت رسید و این مقدار به ۹۳ هکتار کاهش پیدا کند و در حال حاضر حدود ۷ هکتار از جنگلها نیز برای ساخت این سد تخریب شده است و بر اساس بند «ب» ماده ۱۲ قانون منابع طبیعی باید میزان خسارت تعیین و به سازمان برگردانده شود تا ضرر و زیانی که وارد شده است در توسعه جنگل مورد استفاده قرار بگیرد.
زارع در ادامه گفت: خسارتها در حال حاضر بیش از ۳۰ میلیارد تومان است و از آنجا که هنوز میزان مساحت مورد استفاده مشخص نیست، کل هزینه محاسبه نشده است.
احسانالله شکری، معاون نظارت و پایش محیط زیست استان گیلان، نیز در این باره میگوید: ما از ابتدا با سد مخالف نبودیم، بلکه بر روی تخریب جنگل بحث داشتیم. کاری هم که انجام دادیم این بود که ارتفاع آن را پایین آوردیم؛ اما باز هم آنچه که مد نظر ما بود محقق نشد و عملیات اجرایی آن آغاز شد. با شکایت منابع طبیعی دادستان دستور جلوگیری از تخریب را صادر کرد، ولی دوباره با کسب مجوزها کار شروع شد. وی در ادامه میگوید: دو هفته قبل هم جلسهای تشکیل شد و در آینده نزدیک نیز قرار است جلسهای مجدد تشکیل شود تا ارتفاع سد و میزان تخریب جنگل مورد بررسی قرار بگیرد.
وی در ادامه میگوید: ۹۳ هکتار برای مخزن و ۱۵ هکتار برای جاده جایگزین در جنگل قرار میگیرد که قرار بود ۲۷ هکتار آن نشانهگذاری شود که در حال حاضر ۱۱ هکتار آن نشانهگذاری شده و در ۷ هکتار آن عملیات صورت گرفته است.
منبع: سبزینه