خبرگزاری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)/نویسنده: ملیحه تهرانی/ چندین دهه از ورود ماهیان زینتی به درون منازل می‌گذرد و طی این سال‌ها تولید و پرورش این‌گونه از ماهیان به یکی از مشاغل پر سود مبدل شده است، به‌گونه‌ای‌که نه تنها هم‌اکنون بسیاری از شرکت‌ها پرورش صنعتی و در حجم گسترده ماهیان زینتی را انجام می‌دهند، بلکه به جهت سادگی و عدم نیاز به امکانات پیشرفته، زمینه تولید و پرورش ماهیان زنیتی در منازل نیز فراهم شده است. با توجه به وجود زمینه صادرات این‌گونه ماهیان به کشورهای همسایه و اروپایی، پرورش این ماهیان می‌تواند به عنوان یکی از محصولات صادراتی با ارزش افزوده بالا، سودآوری بالایی را برای کشور و همچنین تولیدکنندگان آن به همراه داشته باشد. در همین خصوص مهدی شکوری، مدیر کل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات، گفت: ماهیان زینتی که در ایران وجود دارند هم وارداتی هستند و هم تولید داخل. در مواقعی مولدین این ماهی‌ها از خارج از کشور وارد می‌شوند که بخشی از این واردات را نوزادان ماهی تشکیل می‌دهند.شکوری در ادامه گفت: در ایران بیش از ۴۰۰ گونه ماهی زینتی داریم که عمدتاً این ماهی‌ها غیر بومی بوده و به واسطه تکثیر و پرورش دائمی به ماهیان بومی کشور تبدیل شده‌اند.وی درباره صادرات این نوع ماهی‌ها نیز گفت: صادرات این ماهی‌ها به کشورهای همسایه همچون ترکیه، افغانستان و عراق در تعداد کم صورت می‌گیرد، به‌گونه‌ای‌که صادرات آن‌ها سالانه به ۵۰ میلیون قطعه می‌رسد.مدیر کل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات در ادامه با اشاره به واردات این نوع ماهی نیز اذعان داشت: واردات این ماهی‌ها از کشورهای اندونزی، تایلند، سنگاپور، مالزی، و چین انجام می‌شود.
شکوری در ادامه بیان داشت: ماهیان زینتی در ایران دو نوع هستند: ماهیان آب شور و ماهیان آب شیرین که در بخش ماهی آب شیرین فراوانی این ماهیان بیش‌تر است و آن هم به دلیل پرورش و مصرف راحت‌تر است و برای منازل نیز بیش‌تر ماهیان آب شیرین متداول است. نکته دیگر این‌که ماهیان آب شور گران‌قیمت‌تر هستند و تکثیر آنان نیز سخت‌تر است و عرضه کم‌تری نسبت به ماهیان آب شیرین دارند.وی در ادامه با اشاره به قیمت این نوع ماهی‌ها نیز اظهار داشت: بهای این ماهیان ممکن است در برخی گونه‌ها مانند «آروانا» به چند میلیون تومان نیز برسد و دلیل گرانی آن‌ها نیز شرایط سخت تکثیر و پرورش و عرضه کم و منحصر به فرد بودن این نوع ماهی است. همچنین درباره ماهیان آب شیرین نیز ماهیان گران‌قیمتی همچون «کوی» نیز وجود دارد که در برخی از موارد با نرخ‌های چند میلیونی فروخته می‌شوند. مدیر کل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات در ادامه اذعان داشت: ماهیان زینتی در ابتدا وارداتی بودند، ولی به تازگی موفق به تکثیر این ماهیان در کشور شده‌ایم. وی در ادامه به جایگاه ماهیان زینتی در منازل اشاره کرد و گفت: این نوع ماهیان به دلیل زیبایی جای خود را در منازل پیدا کرده‌اند؛ اما علاقه‌مندان به نگهداری این ماهیان به دنبال گونه‌هایی هستند که رشد آن‌ها خیلی سریع نباشد تا بتوانند مدت طولانی‌تر با توجه به شرایط و آب منزل از آن‌ها نگهداری کنند. گفتنی است عمر ماهیان زینتی بیش از ۱۰ سال است. شکوری با بیان این‌که ماهیان زینتی که در ایران خریداری و پرورش داده می‌شوند عمدتاً ماهیان آب شیرین هستند، گفت: شرایط سهل نگهداری، قیمت مناسب‌تر آن‌ها و نیز نگهداری در دمای ۲۴تا۲۷ و حداکثر ۳۰درجه سانتی‌گراد، از دلایل اقبال مردم به این ماهی‌هاست. گفتنی است غذای این ماهیان اکثراً همان کنسانتره‌ها یا برخی غذاهای زنده است. مدیر کل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات با توجه به قیمت این ماهیان گفت: بهای ماهیان زینتی بر حسب گونه خاص (نژاد)، سایز، رنگ و مشخصه‌های ظاهری مثل داشتن یک خال رنگی که باعث ارزشمند‌تر شدن این ماهیان نسبت به گونه‌های دیگر آن می‌شود، متفاوت است. وی در ادامه با اشاره به نزدیک شدن ایام عید نوروز و رونق بازار ماهی قرمز بیان داشت: ماهی قرمز از خانواده کپور ماهیان است و غذای آن همان غذای ماهیان زینتی و کنسانتره است. شکوری با انتقاد از برخی شایعه‌ها درباره ماهی قرمز عیدانه اذعان داشت: این ماهی‌ها بیماری ندارند، مگر در شرایط خیلی خاص که شرایط نگهداری و تکثیر و پرورش آن‌ها آلوده باشد یا دست فردی زخم باشد و در آب این ماهی قرار دهد که در این صورت به احتمال خیلی کم ممکن است این ماهی‌ها دچار سل پوستی شوند. اما تولیدکنندگان ماهی قرمز شب عید با نظارت سازمان دامپزشکی و نظام مهندسی کشاورزی پروانه بهره‌برداری دریافت می‌کنند.
مدیر کل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات در رابطه با ایجاد مشاغل خانگی با ماهیان زینتی نیز اظهار داشت: هر شخصی می‌تواند در محیطی به مساحت ۲۰مترمربع و با چند آکواریوم و سرمایه‌ای معمولی اقدام به پرورش و تکثیر ماهیان زینتی و کارآفرینی و ایجاد شغل کند و می‌تواند در زیرزمین خانه به پرورش ۵۰هزار قطعه ماهی در سال اقدام کند.
ریزهای وارداتی، درشت‌های صادراتی
همچنین محمد حسن الهی، کارشناس گروه ماهیان زینتی سازمان شیلات، نیز درباره پرورش و عرضه ماهیان زینتی گفت: در پرورش و تکثیر ماهیان زینتی هم صادرات و هم واردات داریم که بخش عمد‌ه‌ای از واردات ماهیان زینتی صادر نیز می‌شوند که بیش‌تر ماهیان زینتی گرمسیری هستند.
این کارشناس گروه ماهیان زینتی سازمان شیلات در ادامه گفت: بیش از ۱۰۰ گونه ماهی زینتی آب شور و شیرین وجود دارد که بیش از۹۰درصد ماهیان زینتی را ماهیان آب شیرین و ۱۰درصد آن را ماهیان آب شور تشکیل می‌دهند. وی در ادامه گفت: بیش از۹۵درصد ماهیان زینتی پرورشی هستند. البته ماهیان آب شور عمدتاً حاصل صید هستند و از معروف‌ترین آن‌ها دلقک ماهی است.الهی درباره واردات این ماهی‌ها نیز گفت: عمده واردات همان ماهیان ریز است که بعد از پرورش‌دادن مجدداً آن‌ها را صادر می‌کنیم، چرا که تقاضای خرید ماهیان درشت در کشورهای اروپایی بیش‌تر است. این کارشناس گروه ماهیان زینتی سازمان شیلات اظهار داشت: واردات سال گذشته یک‌دهم صادرات بود و عمده این ماهی‌ها بعد از ایجاد ارزش افزوده و پرورش مجدداً صادر شدند، چون حدود۲۰۰گونه ماهی زینتی در کشور داریم و قادر به تکثیر و پرورش همه آن‌ها با شرایط و وضعیت کشور نیستیم، مجبور به واردات می‌شویم. وی در ادامه گفت: عمده صادرات ما به کشورهای شرق آسیا است، چراکه بیش‌تر خواستار ماهیان سایز بزرگ و درشت هستند و از لحاظ مسافت نیز به آن‌ها نزدیک‌تریم و دغدغه و استرس از بین رفتن ماهی‌ها را نداریم. آن‌ها نیز تمایل بیش‌تری به خرید از ما دارند.
منبع: سبزینه
منبع: سبزینه
