منافع اقتصادی دلیل تراریخته هراسی

در ادامه این نشست بهزاد قره‌یاضی، رئیس انجمن زیستی ایران، درباره دستاوردهای اجلاس متعاهدین ایمنی زیستی کارتاهنا در کره جنوبی اظهار داشت: اجلاس متعاهدین بالاترین اجلاس تصمیم‌گیرنده کشور‌های عضو پروتکل ملی زیستی است. این اجلاس هر دوسال یک بار تشکیل شده و نقش قانون‌گذاری یعنی تدوین مقررات تعهدآور بین‌المللی و همچنین نظارت بر حسن اجرای پروتکل و الزامات قوانین تدوین شده را دارد. وی در ادامه از جمله وظایف این اجلاس را پایبند نمودن اعضاء به مصوبات پروتکل و تنظیم برنامه‌های دوسال آینده ذکر کرد و گفت: در این اجلاس ۱۵۹ کشور، نماینده اعزام کرده بودند.

این در حالی است که حضور برخی از نمایندگان ایرانی زمینه کاهش اختیارت شورای ملی ایمنی زیستی را در پی داشت.وی افزود: اعضای شورای ملی زیستی تنها باید از وزارت علوم، وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط باشند و سازمان‌های خارج از این سازمان‌ها در صورت حضور به شکل غیرقانونی حضور دارند. قره‌یاضی در ادامه با اشاره به موضوعات مطرح شده در این اجلاس گفت: گروهی فناوری‌هراس تلاش داشتند در این اجلاس برخی از قوانین به تصویب برسد که با تلاش هیئت‌های اعزامی این امر محقق نشد. رئیس انجمن زیستی ایران تصریح کرد: از موضوعاتی که در این اجلاس مطرح شد، تأکید بر محدودیت دسترسی به داده‌های ردیف‌های دی ان‌ای بود، به شکلی که دسترسی بر داده‌های فکوئنس یا داده‌های ردیف‌های دی ان‌ای محدود شود، در حالی که در حال حاضر تمام داده‌های دی ان‌ای و اطلاعات آن در بانک‌های آمریکا، اروپا و ژاپن وجود دارد و به شکل رایگان در دسترس تمام کشورها است و ایران به عنوان کشور درحال توسعه نیز برای رشد به آن نیاز دارد که به تصویب نرسید. گفتنی است این موضوع توسط هیئت فناوری هراس مطرح شد.

همچنین در حاشیه این نشست منصور امیدی، استاد دانشگاه تهران و نایب رئیس انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، درباره دلایل مخالفت‌های مطرح شده در زمینه ورود محصولات تراریخته به کشور گفت: بیان این موضوع که از ورود محصولات تراریخته ممانعت به عمل می‌آید نادرست است. برخی از محصولات وارداتی کاملاً تراریخته هستند؛ محصولی همچون روغن که حدود ۹۰ درصد آن وارداتی است، محصولی کاملاً تراریخته است. وی در ادامه با بیان این که تقریباً تمام روغن‌هایی که در دنیای امروز وجود دارد تراریخته است، گفت: این ادعا که از حضور و پخش روغن‌های تراریخته در داخل کشور جلوگیری به عمل می‌آید، دارای تناقض است، چراکه تمام روغن‌هایی که در داخل مصرف می‌شود تراریخته است.

وی در ارتباط با برنج تراریخته گفت: تاکنون که در خدمت شما هستم هیچ برنج تراریخته‌ای در بازار هیچ کشوری وجود ندارد و در حقیقت هنوز برنجی با این علم تولید و در بازار توزیع نشده است.

مهدی معلی، پژوهشگر پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی گروه فقه و حقوق، در ارتباط با چالش‌هایی که در محصولات تراریخته در کشور وجود دارد، گفت: جنجال‌هایی که در زمینه محصولات تراریخته وجود دارد بیش‌تر از این که علمی باشد مبنای سیاسی- اقتصادی دارد؛ به این شکل که بیش‌تر بر اساس منافع خود با آن مخالفت می‌کنند.وی با اشاره به ادله‌هایی که وجود دارد، گفت: در مراجع بین‌المللی به بیش از حدود ۱۰ هزار مقاله کارشناسی شده اشاره می‌کنند که در هیچ کدام از آن‌ها به نتایجی مبنی بر مضر بودن محصولات تراریخته اشاره نشده است.

معلی گفت: در ۲۰ سال گذشته این محصولات تولید می‌شده و زیر ذره‌بین بوده و تنها دلایل مخالفت با آن اقتصادی- سیاسی است و جنجال‌ها نشأت گرفته از این موضوع بوده است. حال در ایران این جنجال‌ها باعث نگرانی در داخل شده است. گفتنی است از ۱۰ سال پیش تا کنون قوانین متعددی برای آن نوشته و روی آن کار شده است.

 وی با اشاره به این موضوع که از سال ۷۹ به مسأله اصلاح محصولات کشاورزی در قوانین داخلی کشور پرداخته‌ایم، گفت: در سال ۷۹ یک سیاست‌ کلی بوده مبنی بر این که باید از طریق این تکنولوژی و فناوری با توجه به شرایط اقلیمی و کشاورزی‌ای که داریم، نیاز‌های کشور را تأمین کنیم.

معلی افزود: این قانون سیاست‌های کلی ابلاغی رهبری در سال ۷۹ است و در سال ۸۶ سند ملی زیست فناوری با موافقان و مخالفانی که داشت، موجب تدوین سند ملی زیست فناوری شد.

در سال ۸۸ نیز راهبرد‌های اجرایی سند ملی ایمنی زیستی در شورای عالی انقلاب فرهنگی و قانون ملی ایمنی زیستی در مجلس تصویب شد.این پژوهشگر با عنوان این‌که این قانون در میان جنجال‌ها تصویب شد، گفت: مهندسی ژنتیک در دنیا مخالفان زیادی دارد. مخالفان محصولات تراریخته به سوئیس استناد می‌کنند، چراکه در این کشور کشت محصولات تراریخته ممنوع شده و دلیل آن نه دلایل علمی، بله رفراندومی است که برای آن صورت گرفت.

منبع: سبزینه