پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)
/ معصومه آباد٭ / قریب به پنج سال است که از تصویب قانون اعجاب‌انگیز افزایش مدت معافیت معاینه فنی خودروها از دو به پنج سال می‌گذرد و دود امضای نمایندگان مردم، امروز سوی چشمان شهرمان را برده است؛ تصمیمی که علاوه بر تبعات زیست‌محیطی، تصادفات سنگین ناشی از نقص ایمنی را دامنگیر شهروندان کرده است.
در شهر تهران بیش از چهار میلیون خودرو در تردد است. با وجود چنین حجم وسایل نقلیه‌ای در شهر، متاسفانه میزان مراجعه به مراکز معاینه فنی به کمتر از ۵٠٠ هزار مورد در سال می‌رسد که بسیار تامل برانگیز است. همچنین بیش از ۵/٢ میلیون موتوسیکلت با پلاک تهران در شهر درتردد هستند، اما سال گذشته تنها ۱۰۰ دستگاه موتوسیکلت به مراکز معاینه فنی موتوسیکلت مراجعه کردند. این درحالی است که در حال حاضر در شهر تهران ۴٠ خط در ١۴ مرکز آماده ارایه خدمات معاینه فنی به شهروندان هستند اما بیش از ٧٠ درصد ظرفیت موجود که تنها با یک شیفت کار می‌کنند، همچنان خالی است. به گزارش ستاد معاینه فنی تهران، به طور متوسط ۲۷ درصد خودروهایی که به مراکز معاینه فنی مراجعه می‌کنند، به موجب نقص فنی در عملکرد موتور و سیستم احتراقی، دارای آلایندگی بیش از حد و ١١ درصد با نقص در سیستم ترمز مواجه‌اند. از سوی دیگر میزان آلودگی ناشی از موتوسیکلت‌ها به واسطه عملکرد نامناسب موتور ۴ تا ١٠ برابر آلایندگی خودروها بوده و به تنهایی عامل ۵۵ درصد از مرگ و میر ناشی از تصادفات هستند. همین امر ضرورت توجه جدی به مقوله معاینه فنی وسایل نقلیه موتوری به ویژه موتوسیکلت‌ها را در شهر محرز می‌دارد. همچنین با وجود لزوم جایگزینی موتوسیکلت‌های برقی در چرخه حمل و نقل شهری، این مهم بیشتر جلوه اقتصادی به خود گرفته است تا محیط زیستی! بنابراین از آنجا که تاکنون هیچ گونه اقدام موثری از سوی نهادهای متولی امر در جهت تسهیل چنین برنامه‌هایی صورت نگرفته است، لازم است تا سیاست‌های راهبردی برای کاهش آلودگی هوا به سمت حمایت از وسایل نقلیه موتوری پاک سوق پیدا کند.
متاسفانه چندی است که برنامه‌های اجرایی روی ریل قوانین پیش نمی‌رود. در حالی‌که سیاست‌های ملی، توسعه حمل و نقل عمومی را نشانه گرفته، تیرهای ما به گشودن دروازه‌های شهر به روی خودروهای شخصی می‌خورد؛ خودروهایی که پیش‌تر برایشان طول عمر پنج ساله معاینه فنی را بریده‌ایم تا در یک چرخه کاملا حساب شده تیشه بر سلامت شهر و شهروندان زنیم.
معافیت معاینه فنی خودروهای داخلی درحالی رکورد خواب پنج ساله را می‌زند که کاتالیست‌های آن حداکثر سه سال عمر می‌کنند و پس از آن کارایی خود را از دست می‌دهند به طوری که میزان آلایندگی خودرو تا ۵ برابر افزایش می‌یابد. جالب‌تر آنکه این خواب در کشور ما در حالی زمستانی شده است که در هیچ کشوری از جهان تا به حال سابقه نداشته است حتی برترین تولید کنندگان خارجی با بالاترین استانداردهای روز دنیا متوسط سه سال را برای معاینه فنی خودروهای خود پیشنهاد داده‌اند.
متاسفانه بحث معاینه فنی نزد شهروندان به عنوان یک عامل تاثیرگذار در ارتقای ایمنی خودرو و سلامت شهر تلقی نمی‌شود و تنها به عنوان یک ابزار تحمیلی تعبیه شده که تساهل در انجام آن یک امتیاز به شمار می‌آید. درصورتی که مطالعات انجام گرفته نشان داده است اعمال صحیح معاینات فنی ٢٣ درصد از آلودگی هوا و ١٣ درصد از مصرف سوخت و ۴٠ درصد از آمار تصادفات راهنمایی و رانندگی را کاهش می‌دهد. این آمار در خصوص افزایش امکان نجات جان شهروندان نیز صدق می‌کند. بر اساس آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت بیش از سه هزار نفر بر اثر عوارض ناشی از آلودگی هوا و سونامی سرطان در تهران جان خود را از دست داده‌اند. همچنین بر اساس آمار رسمی پزشکی قانونی در ١۶ سال اخیر بیش از ٣٠٠ هزار نفر در ایران بر اثر حوادث رانندگی کشته شده‌اند. نکته حایز اهمیت آن است که اتحادیه اروپا، نقص فنی را عامل ١١ درصد از تصادفات منجر به فوت معرفی کرده است که اگر این درصد را به آمار کشته‌شدگان تصادفات در ایران نسبت دهیم، تنها در این چند سال انجام معاینه فنی می‌توانست جان بیش از ٣٠ هزار نفر ایرانی را نجات بخشد. با توجه به اینکه میزان اعمال قانون و برخورد با وسایل نقلیه‌ای که معاینه فنی نداشته‌اند از سال گذشته تا امسال با ١٣٠ هزار مورد به بیش از ٢ برابر رسیده است، اما این برخوردهای موضعی و موقت راهکار اجرایی شدن قانون نیست. از سوی دیگر هرچند که در حال حاضر ظرفیت خطوط معاینه فنی از میزان مراجعات هم بیشتر است اما باید برای پوشش کامل وسایل نقلیه موتوری شهر ظرفیت‌سازی مناسبی صورت گیرد. در این راستا لازم است تا متولیان امر پلیس راهور و ناجا، سازمان حفاظت محیط زیست و حتی نمایندگان مردم در مجلس با همتی مضاعف بحث رصد معاینات به ویژه در خصوص تسریع در راه‌اندازی سامانه ملی معاینه فنی (سیمفا) را جدی گرفته و جهت رفع چالش‌های مطرح در اجرای صحیح قانون معاینه فنی خودروها برای ارتقای ایمنی خودروها، تامین سلامت مردم و کاهش آلاینده‌ها در شهر اقدام کنند.
٭رییس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران
منبع: روزنامه اعتماد
