آبیاری مزارع با آب فاضلاب خام سال هاست که انجام می شود و اکثر سبزیکاری های حاشیه شهرهای بزرگ به این بلیه مبتلا هستند؛ اما همزمانی آن با خطر گسترش وبا زنگ خطری است که باید به آن توجه کرد.
به گزارش پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN) به نقل از ایرنا، آن قدر آبیاری مزارع به خصوص سبزیکاری ها با فاضلاب در کشور عادی شده است که به نظر می رسد، شاید ، دیگر انتشار خبر آن برای کسی تعجب آور نباشد؛گویی همه پذیرفته اند که راه دیگری جز آبیاری زمین های کشت سبزی و صیفی با فاضلاب وجود ندارد.
علی اکبر سیاری، معاون بهداشتی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این پرسش ایرنا که چرا به رغم وجود خطر وبا، هنوز سبزیکاران برای آبیاری مزارع از فاضلاب استفاده می کنند و چرا این نوع آبیاری متوقف نمی شود؛ فقط به بیان همین یک جمله بسنده می کند: بله آبیاری با فاضلاب در مزارع به خصوص زمین های کشت سبزی هنوز ادامه دارد، قبول داریم، نظارت ها ضعیف است و نمی توانیم جلوی آن را بگیریم.
بیماری وبا یک بیماری اسهالی است که میکروب آن از طریق دستگاه گوارش منتقل می شود بنابراین اگر دست ها یا مواد غذایی مصرفی به این میکروب آلوده باشد به راحتی این بیماری منتقل می شود.
انتقال فرد به فرد این بیماری با رعایت بهداشت فردی و شست و شوی مداوم دست ها قابل کنترل است اما آنچه نگران کننده است، انتقال این بیماری از طریق دفع نامناسب فاضلاب و به خصوص استفاده از فاضلاب خام در مزارع سبزی و صیفی است که می تواند این محصولات کشاورزی را به میکروب وبا آلوده کند و از این طریق بیماری وبا یا التور (شبه وبا) گسترش می یابد.
بیماری وبا طی یک ماه گذشته در کشور عراق، شیوع یافته است و بر اساس گزارش مسئولان وزارت بهداشت، حداقل ۱۵ زائر ایرانی که به این کشور سفر کرده اند به این بیماری مبتلا شده اند.
نظارت و جلوگیری از آبیاری مزارع با فاضلاب خام در دوره های مختلف همواره یکی از اقدامات دولت بوده است به طوری که کاظم ندافی، مدیر کل سابق بهداشت محیط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرده بود که در دولت دهم با نظارت های انجام شده، وسعت مزارعی که با فاضلاب خام آبیاری می شوند از هشت هزار هکتار به دو هزار و ۸۰۰ هکتار کاهش یافته است.
خسرو صادق نیت، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت نیز در این مورد می گوید: ساماندهی فاضلاب های شهری جزو حیطه وظایف وزارت بهداشت نیست و از جمله وظایف وزارت نیرو است و جلوگیری از آبیاری مزارع با فاضلاب نیز از جمله وظایف جهاد کشاورزی به شمار می آید؛ وزارت بهداشت، فقط نظارت می کند تا از فاضلاب خام برای آبیاری استفاده نشود که متأسفانه هنوز در برخی استان ها این مشکل وجود دارد.
** آبیاری ۳۰ هزار هکتار زمین کشاورزی جنوب تهران با آب آلوده
علی محمد شاعری، رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در این مورد می گوید: بیش از ۳۰۰ میلیون متر مکعب از آب های روان خروجی شهر تهران به مصارف مستقیم کشاورزی می رسد و حدود ۳۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی جنوب تهران با آب های آلوده آبیاری می شود.
به گفته وی در شهر تهران روزانه بالغ بر دو میلیون متر مکعب فاضلاب تولید می شود که در زمان حاضر، حدود ۴۰ درصد فاضلاب تولید شده به تصفیه خانه های فاضلاب انتقال داده می شود و ۶۰ درصد دیگر آن در چاه های جذبی و آب های سطحی دفع می شود.
امیر حسین قاضی زاده هاشمی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: با اقدامات دولت در سال های اخیر وسعت مزارعی که با فاضلاب خام آبیاری می شود تا حدی کم شده است اما با تاسف فراوان باید گفت؛ اکنون اکثر زمین های کشاورزی اطراف شهرهای بزرگ که محل کشت سبزی و صیفی جات است همچنان با فاضلاب خام آبیاری می شود و گرچه اقداماتی برای کاهش آن انجام شده است؛ اما در عمل این نوع آبیاری همچنان وجود دارد.
وی، می افزاید: برای رفع این مشکل باید دسترسی کشاورزان را به فاضلاب خام از بین ببریم و حداقل امکان استفاده از فاضلاب تصفیه شده را در مزارع فراهم کنیم.
قاضی زاده هاشمی، می گوید: قبول داریم که کشور با کم آبی مواجه است اما می توان با استفاده از نوآوری و تکنولوژی های جدید فاضلاب خام را تصفیه و مزارع را با فاضلاب تصفیه شده آبیاری کرد که هنوز این اقدام اساسی در بخش کشاورزی کشور شکل نگرفته است.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اضافه می کند: گزارش های موجود نشان می دهد که اکثر مزارع کشت سبزی و صیفی جات به خصوص اطراف شهرهای بزرگ مانند تهران و کرج همچنان با فاضلاب خام آبیاری می شود و اقدام جدی برای کنترل این پدیده انجام نشده است و اگر هم اقدامی انجام شده باشد، حداقل گزارش آن به مجلس نرسیده است.
