پایگاه خبری کشاورزی و منابع طبیعی(IANN)/مریم بهریان: فرهنگسازی اصول دوستی با طبیعت و محافظت از منابع طبیعی باید از همین نخستین سالهای زندگی و در محیط خانه انجام بگیرد. برای اینکه فرزندتان به یک دوستدار محیط زیست کارآزموده تبدیل شود، آموزش فرهنگ صحیح مصرف نیز باید در ساختار خانواده انجام بگیرد. در واقع آموزش صحیح الگوهای مصرف به کودکان نه تنها در راستای حفظ منابع طبیعی، هدفی ارزشمند محسوب میشود، بلکه به کاهش هزینهها کمک کرده و در آشنایی کودکان با مفاهیمی مانند مسئولیت پذیری و صرفهجویی نیز مؤثر است.
سفیر دوستی با طبیعت
هر هفته یکی از اعضای خانواده را به عنوان سفیر دوستی با طبیعت انتخاب کنید، برای سفیر فرهنگی خانواه از فواید منابع انرژی، پدیده گرم شدن کره زمین و مسئولیتهایی که بشر در رابطه با حفظ محیط زیست و منابع انرژی دارد بگویید. سفیر فرهنگی خانه، وظیفه دارد، همه تلاشش را به کار ببندد تا این مفاهیم را در قالب بازی یا گردش و مسابقه در خانه فرهنگسازی کند و گزارش ارائه دهد. بررسی وضعیت مصرف انرژی در خانه، آموزش پرهیز از اسراف، چک کردن باز نبودن پنجرهها هنگام روشن بودن وسایل گرمازا یا سرمازا، خاموش کردن لامپهای اضافی، چک کردن لولههای آب به عهده سفیر فرهنگی خانواده است. در پایان هفته سفیر فرهنگی امتیاز دریافت میکند و در پایان هر دوره شش ماهه به سفیری که امتیاز بهتری کسب کرده، جایزه ویژهای تعلق میگیرد.
زنگ سبز خانه
یکی از راههای آموزش غیر مستقیم زندگی درست اقتصادی، کمک به کودکان برای استفاده صحیح از منابع انرژی است. اجرا کردن قوانین صرفهجویی در زنگ سبز خانه، روش مؤثری برای فرهنگسازی درست مصرف کردن است. در زنگ سبز همه افراد خانواده باید بهترین راه حلها را برای کاهش هزینههای انرژی مثل برق ارائه بدهند و البته مجری آن هم باشند.
افرادی که در زنگ سبز خانه بهترین راه حلها را داشته باشند، تشویق میشوند و جایزه میگیرند و متخلفان هم جریمه میشوند. مثلاً اگر فرزند شما برای صرفهجویی در مصرف برق تکالیفش را قبل از تاریک شدن هوا انجام داد یا استفاده نکردن از وسایل برقی پر مصرف مانند اتو را در ساعات پر تراکم به مادر خانواده گوشزد کرد باید مورد تشویق قرار بگیرد.
آموزش با بازی
در برخی از بازیهای رایانــهای و نرم افزارهای رایانهای، سبکهای مختلف زندگی؛ آشنایی با منابع طبیعی و راهکارهای محافظت از زیستگاهها و منابع انرژی آموزش داده میشود، همچنین یک روز تعطیل که همه اعضای خانواده دور هم جمع هستند، بهانه خوبی است که از بازیهایی که در آن روشهای مصرف صحیح انرژی و آشتی با محیط زیست صحیح آموزش داده میشود، کمک گرفت. برای طرحریزی یک برنامه خلاقمندانه و اینکه فرزندان با مدیریت و فرهنگ صحیح مصرف بیشتر آشنا شوند میتوان از سیستم پاداش و جایزه دادن استفاده کرد.
در این سیستم کسی که منابع انرژی را بیشتر بشناسد و در صحیح مصرف کردن انرژی موفق باشد هزینههایش را مدیریت کند، پاداش دریافت میکند. میتوان سیستم پاداش را گسترش داد و برای نمونه در پایان هر شش ماه یک جلسه خانوادگی تشکیل داد ، عملکرد اعضای خانواده را بررسی کرد، فردی که نسبت به شش ماه گذشته یا بقیه اعضای خانواده ، بهتر با الگوهای مصرف صحیح آشنا شده و عملکرد بهتری داشته باشد جایزه دریافت میکند.
کاردستیهای بازیافتی
یکی از روشهایی که میشود به وسیله آن فرهنگ صحیح مصرف و صرفه جویی را به کودکان آموخت استفاده از بازیها و کاردستیهای بازیافتی است. باید به کودکان کمک کرد تا نگاهشان را به زندگی تغییر دهند و با شیوهای متفاوتتر از همیشه به اطراف نگاه کنند.
در دنیای امروز که مصرفگرایی و زبالهسازی گوی سبقت را از قناعت و صرفهجویی ربوده است و دیگر کمتر کسی به فکر بازیافت و استفاده صحیح از منابع است، باید به کودکان آموخت افرادی هم هستند که با دیدگاهی متفاوت به همه چیز نگاه میکنند و از زباله و دورریزها به بهترین شیوه استفاده میکنند. مثلاً ازقاشقهای یک بار مصرف، قوطیهای کنسروی، شیشههای مواد غذایی، کفش ولباسهای کهنه و صدها وسیله دور ریز که روزانه به قبرستان زبالهها فرستاده میشوند، وسایل تزئینی درست میکنند و خانه را با سبکی نو میآرایند.
یک آزمایش ساده
با یک آزمایش ساده اثر گلخانهای و پدیده گرم شدن زمین را به کودکان آموزش دهید و به آنها گوشزد کنید که با مصرف صحیح انرژی، جداسازی زبالهها و مدیریت در تولید زباله و استفاده از مواد شوینده طبیعی چطور میتوان از گرم شدن زمین پیشگیری کرد. برای انجام این آزمایش به دو عدد دماسنج، لامپ یا چراغ مطالعه؛ کاغذ و شیشه مربا نیاز دارید. دماسنجها را در معرض چراغ مطالعه قرار دهید تا گرم شوند.
سپس دمای هریک از دماسنجها را روی کاغذ یادداشت کنید. یکی از دماسنجها را در شیشه مربا قرار داده و پس از گذشت یک دقیقه دما را یادداشت کنید. سپس دمای هر دو دماسنج را هر یک دقیقه یک بار روی کاغذ یادداشت و این کار را تا ۱۰ دقیقه ادامه دهید.
پس از تمام شدن آزمایش از کودک بخواهید تا درباره یافته هایش بحث کند. کودک متوجه خواهد شد که تغییرات دمای دماسنجها مرتبط در حال تغییر بوده و متفاوت است. برای کودک توضیح دهید که وجود گازهای گلخانهای باعث به دام افتادن اشعه مادون قرمز و گرمتر شدن زمین نسبت به فضای خارج از جو میشود.
منبع: روزنامه ایران